«Бекітемін»

 Ғ.Мұстафин атындағы

№83 ЖББОМ директоры

                                                                                      ____________ Асамиданова Г.И.

«Мектеп кітапханасын пайдалану ережелері»

Бұл ереже оқырмандарға қызмет көрсетуді ұйымдастыру және қорды пайдалану тәртібін, оқырмандар мен кітапхананың құқықтары мен міндеттерін анықтайтын негізгі құжат болып есептеледі.    Жалпы жайлар:

- кітапхана оқырмандарға уақытша пайдалануға кітапханада бар кітаптарды, басқа басылым шығармаларын және басқа материалдарды беруді ұйымдастырады;

- кітапханада тек бір данасы ғана бар және жоғары сұранысқа ие энциклопедиялар, сөздіктер, анықтамалықтар, газеттер,  журналдар және басқа да басылымдар  тек оқу залында жұмыс жасауға ғана беріледі;

- оқырмандарды кітапханаға жазу келесі тәртіпте жүзеге асырылады:

оқушылар – сынып жетекшісі ұсынған сынып тізіміне сәйкес,

мұғалімдер, қызметкерлер – жеке басын куәландыратын құжат және мекен –жайы бойынша тіркелуі туралы құжат бойынша жүргізіледі;

- оқырмандар кітапханаға жазылғанда, кітапхананы қолдану ережелерімен танысуы керек;

- әрбір оқырманға оқушы формуляры және оқушыларға оқулық беруге абоненттік карта толтырылады;

- басылымды жоғалтқаны немесе бүлдіргені үшін жауапты оқырмандар оларды осындай басылымдармен немесе кітапхана бағасы мен мазмұны бойынша  тең бағалы деп тапқан басылымдармен ауыстыруға міндетті, ал ауыстыру мүмкін болмаған жағдайда – оның шынайы нарықтық бағасын қайтаруы керек;

- жыл сайын оқу жылының басында кітапхана оқырмандарды қайыра тіркейді;

- оқырмандар оқушы формулярында абонементте алған басылымның әрбір данасына қол қояды;

- оқушылар оқулықтармен келесі ережелерге сәйкес қамтамасыз етіледі:

ҚР «Білім  заңына» бұйрығына  сәйкес №487 – IV. 2 Қауыл. Статья 6. т.2. т.11);

 2003 жылдың 18 тамызынан №508  «Қазақстан Республикасы мемлекеттік білім беру ұйымдарында  кітапхана қорын қалыптастыру туралы Нұсқаманың» 64-71- тармақтарына (оқулықтарды сақтау бойынша білім беру ұйымдарының міндеттері) және 113-128- тармақтарына (білім беру ұйымдарында оқытылушыларды оқулықтармен қамтамасыз ету және беру  тәртібі).

Оқу жылының басында  кітапханашы 1-4- сыныптардың оқушыларына, 5-9 - сыныптардың сынып жетекшілеріне және сәйкес пән мұғалімдеріне оқулықтар береді, мұғалімдер 10 күн ішінде оқушыларға

оқулықтарды үлестіріп беруі керек және кітапхана алдында әрбір берілген оқулық үшін есеп береді.

- пайдалану ережесін бұзған немесе кітапханаға зиян келтірген оқырмандар тәртіптік жазаға тартылады және  әр жағдайда ауырлық деңгейіне байланысты белгіленген мерзімге кітапхананы пайдалану құқығынан айрылады;

- үйге берілген әдебиетті қолдану мерзімі және абонементте берілетін  басылым саны шектелген және жіктелген түрде анықталады:

мұғалімдер үшін:

- егер қорда саны жеткілікті болса, оқу әдебиеті сәйкес пәнді оқыту мерзіміне, тек мерзім 25 мамырдан кеш болмауы керек,         

- әдістемелік бір айға (30 күн) беріледі;

оқушылар үшін:

- оқу әдебиеті – сәйкес пәнді оқу мерзіміне , тек мерзім 25 мамырдан кеш болмауы керек, ал емтихан тапсырған жағдайда тапсыру күнінен кеш емес,

- сабақтарда бағдарлама бойынша оқылатын шығармалар, оқу бағдарламасына сәйкес мерзімге беріледі,

    сыныптан тыс оқу үшін:

 - 4–9 - сыныптарға 10 күн мерзімге,  - 1–4 - сыныптарға 7 күнге,

 -  және БОЖ (балалар оқуы жетекшілері) 15 күнге беріледі;

бір- ақ рет берілетін даналар саны:

мұғалімдер үшін - 10 данадан

8-9 - сынып оқушылары үшін – 2 данадан

1-7 - сынып оқушылары үшін - 1 данадан аспауы керек;

- егер басқа оқырмандар тарапынан сұраныс болмаса, пайдалану мерзімі ұзартылуы мүмкін немесе  басылым жоғары сұранысқа ие болса, мерзім қысқартылуы мүмкін;

- кітапты қайтарғанда оқырман формулярындағы оқырман қолы кітапханашы қолымен өшіріледі;

- басылым шығармаларын пайдалану мерзімі өткен соң, кітапханашы оларды онкүндік мерзімде қайтару керектігі туралы ескерту жасайды;

 Кітаптарды, басқа материалдарды кітапханадан оқырманның формулярына жазусыз және әрбір алынған дана үшін  оқырман қолынсыз  алып шығуға тыйым салынады.

Мектеп кітапханасы оқырмандарының келесі құқықтары бар:

- кітапхана көрсететін кітапхана- ақпараттық қызметті тегін пайдалануға;

- кітаптарды және басқа кез келген ақпарат көздерін уақытша пайдалануға алуға;

- кітапхана қоры  құрамы туралы толық ақпарат алуға;

- кітап және басқа ақпарат көздерін іздеуде және таңдауда кеңестік көмек алуға;

- кітапхана өткізетін шараларға қатысуға;

- кітапханаға практикалық көмек көрсетуге.

Оқырмандар міндетті:

- жыл сайын оқу жылы басында қайта тіркеуден өтуге;

- кітапхананы пайдалану ережелерін сақтауға;

- алынған кітапхана басылымдарын белгіленген мерзімде қайтаруға;

- кітапхана қорынан алынған басылым шығармаларына  және басқа ақпарат көздеріне, техникалық құралдарға ұқыпты қарауға;

- кітапханада тыныштық және тәртіп сақтауға, ғимаратқа үлкен портфельдер мен сөмкелер әкелмеуге, сырт киіммен кірмеуге.

Оқырмандарға рұқсат етілмейді:

- қол қоймай кітапханадан кітаптарды шығаруға;

- кітапхана басылымдарын бүлдіруге (белгілер қою, астын сызу, беттерін жұлу, түбін бүгу);

- картотека мен каталогтардан кәртішкелерді алуға;

- әдебиеттің, мерзімдік басылымдардың ( газет және журналдар) ашық қол жеткізу қорында тұрған тәртібін бұзуға;

- рұқсатсыз қызмет ғимаратына және кітап сақтау орнына кіруге;

- кететін оқушылар және мектеп-лицей қызметкерлері  (сондай-ақ оқу жылының аяғында) кітапханада өздерінің кету қағазына белгі қойғызулары керек.

Кітапхананың келесі құқықтары бар:

кітапханаға берілген кітаптарды, басқа басылым шығармаларын және басқа материалдардың қайтарылуына үнемі бақылау жасауға;

- келесі беруді тек оқырманнан алдыңғы алынған қайтару мерзімі өтіп кеткен басылым шығармасын қайтарғаннан кейін ғана беруді жүзеге асыруға;

- кітапхананы пайдалану ережелерін бұзатын оқырмандарды кітапхана қызметін пайдалану құқығынан айыруға.

 Сыныптар бойынша оқушылардың кітапханаға келу кестесі:

1-4 - сыныптар–  сынып жетекшісі жетекшілігімен  икемді кесте бойынша сыныптар бойынша ұжымдық келу

5 - сыныптар– сейсенбі, жұма

6, 7 - сыныптар– сәрсенбі, бейсенбі

8, 9, 10,11 - сыныптар– дүйсенбі, бейсенбі