ҚазақстанРеспубликасыныңбілімберуұйымдарында
«Мектеп / студенттік парламент» білім алушылардыңөзін-өзі басқаруоргандарындамыту
тұжырымдамасы
Қазақстанныңбалаларыменжастары–Қазақстанқоғамыныңстратегиялыққұндылығыжәнеболашақадамикапиталы.
Жаһандықтәуекелдерменсын-қатерлеркезеңіндеөмірсүретінжаңабуынбелсенділігіменқызығушылықтарыныңәртүрлілігіменсипатталады. Сондықтан мемлекет пен азаматтық қоғамның шыныменбіртұтас балалар-жасөспірімдер және жастар қозғалысын құрудағы күш-жігерінбіріктіру –заманауимемлекеттіңстратегиясы.
Соңғыонжылдықтареспубликаныңқоғамдық-саясиөміріндеболыпжатқанөзгерістербалаларменжастарортасындағыадамгершілік-руханибағдарларменмұраттардыңөзгеруінеалыпкелді. Тәжірибекөрсетіпотырғандай,өскелеңұрпақ(балалар,жасөспірімдер,жастар)тәрбиелеудіңқолданыстағымоделітрансформацияныжәнежаңаидеологиялықнегізді талапетеді.
Бүгінгі таңда білім беру ұйымы қызметінің қазіргі жағдайында білімберуұйымындемократиялықбасқаруғажағдайжасауғабайланыстымәселелер туындайды, онда тек басшы мен педагогикалық кеңес қанаемес, сонымен қатар білім алушылар, студенттер мен ата-аналар білімберу үдерісінің толық субъектілері ретінде білім беру ұйымы ұсынатынқызметтердіңсапасынаәсер ете алады.
Қазіргіуақыттамемлекетпеназаматтыққоғамбалаларменжастардыңқұқықтық мүмкіндіктерініске асыру мәселелерінбелсендітүрдекөтеруде.Осығанбайланыстықазақстандықмектептердің,колледждер мен жоғары оқу орындарының алдында құқықтық мемлекетжағдайында шығармашыл, бастамашыл, өзі және қоғам үшін пайдалыәрекететеалатынеркін,жауаптытұлғаны,мәдениеттіадамдытәрбиелеуміндетітұрды.
Бүгінгі таңда республикада балалар мен жастардың өз құқықтарыніс жүзінде қолдануға және қорғауға оқытатын оңтайлы тетік жоқ, бұлоқушыларменстуденттердіңәлеуметтікмаңызыбарқызметкеуәждемелікдайындығынтөмендетугеәкепсоғады.Білімберуұйымыныңқабырғасынаншыққанбілімалушыларнақтыөмірдекөбінемүлдемдәрменсізболыпқалады.
Қазақстан Республикасының балалар-жасөспірімдер және жастарқоғамдық қозғалысы шеңберіндегі мектеп және студенттік кеңестердің,старостаттардың,жоғарысыныпоқушыларыкеңестерінің,мектепәкімдіктерінің, студенттік комитеттер мен аймақтардың және т.б. орнынамектеп және студенттер Парламенттері (бұдан әрі – Парламент) түріндегібірыңғайқұрылымдықмоделібола алады.
ҚазақстанРеспубликасыныңбілімберуұйымдарындабілімалушылардың«Мектеп/студенттікпарламент»өзін-өзібасқаруоргандарындамытутұжырымдамасы«Білімтуралы»,«ҚазақстанРеспубликасындағымемлекеттікжастарсаясатытуралы»ҚазақстанРеспубликасыныңзаңдары,«Қазақстан2020:болашаққажол»2020жылға дейінгі мемлекеттік жастар саясатының тұжырымдамасы (екіншікезең - 2016-2020 жылдар), Жастар жылын өткізу жөніндегі жол картасынегізінде әзірленді.
Парламент–оқу-тәрбиепроцесініңпроблемаларыншешудемектеп,колледж,жоғарыоқуорныәкімшілігініңтаптырмаскөмекшісі.
Парламенттеоқушылар,студенттерменпедагогтербірлесіпынтымақтасуға үйренеді, маңызды мәселелерді шешуде толық құқылыәріптесболады.
Парламент – бұл білім алушылардың білім беру ұйымын бірлесіпбасқаруға,оқу-тәрбиепроцесінұйымдастырукезіндегімәселелердішешугеқатысунысаны.
Парламенттің мақсаты: білім алушылардың бойында азаматтықбелсенділік,әлеуметтікқұзыреттілік,азаматтықжауапкершілікдағдыларын дамыту, әлеуметтік шығармашылыққа қабілетті, өзінің жекебасын, қоғам мен мемлекетті жетілдіру мүддесінде әрекет ете алатынжоғарымәдениетті,гуманистікбағыттағыазаматтытәрбиелеу.
Парламенттіңміндеттері:
- білімалушылардыңқабілеттеріменмүдделерін,мектепте,колледжде, ЖОО-да бірыңғай құқықтық кеңістікті дамыту үшін жағдайжасау,білімберуұйымынбасқаруғақатысуғанақтымүмкіндікберу;
-
ұжымдық өмір нормаларына, мемлекет заңдарына, адамдарғапайда әкелгісі келетіндігіне, достары мен құрдастарына қиындықтардыжеңугекөмектесугеоң көзқарасқалыптастыру;
- әрбірбілімалушыныбілімберуұйымыныңқоғамдықөмірінетарту;
- өзіндік ойлау мен өзіндік сана-сезімді, көшбасшылық мінез-құлықдағдыларын,ұйымдастырушылықбілімді,іскерлікті,ұжымдықжәнебасшылыққызметдағдыларындамыту.
Парламентөзаракөмекжәнесенім,дамуғаұмтылу,барлықоқушылардыңтеңқұқылығы,шешімдерқабылдаудыңұжымдылығы,оқушылардыңқұқықтарыменмүдделерініңбасымдығы,әрбіржекетұлғаға қатысты ізгілік, ашықтық, еріктілік, адалдық және серіктестердіқұрметтеуқағидаттарына негізделеді.
Парламентқұрылымы8фракциядантұрады:
- Құқықжәнетәртіпфракциясы.
- Ақпаратфракциясы.
- Спортжәнесалауаттыөмірсалтыфракциясы.
- Өзін-өзітанужәнебақытфракциясы(психология).
- Қамқорлықфракциясы(еріктілік).
- Мәдениетжәнеөнерфракциясы(музыкалық,көркемшығармашылық).
- Дебатқозғалысыныңфракциясы.
- Экологияжәнееңбекфракциясы.
Парламенттіңжоғарғыорганы–фракцияларкөшбасшыларыныңжалпыжиналысы.
Парламенттіңмектептегіқызметіндиректордыңтәрбиеісіжөніндегіорынбасары, колледж бен ЖОО-да Жастар ісі жөніндегі комитетінің(бұданәрі–ЖІК)төрағасыүйлестіреді.
Білімберуұйымыныңәрсыныбында,әртобындабарлық8фракцияғадепутаттарсайланады.
Парламент Президенті қажет болған жағдайда білім беру ұйымыныңтүрліалқалыоргандарының отырыстарынақатысады.
Парламенттібасқарудыңнегізгінысаны–жобалықменеджменттетіктердітиімдібасқарудыңәмбебаптехнологиясы.
Мектепоқушылары,колледж,ЖООстуденттеріПарламентдепутаттарыболаалады.
Парламенттің жобалық қызметінің бағыттары: экологиялық, еріктілік,өлкетану,туристік,зияткерлік,экономикалық,спорттық,дебаттық,этномәдени,көркем-эстетикалық,музыкалықжәнебасқадашығармашылықжобалар.
Парламенттердің жобалау қызметін жүзеге асыру үшін мектептер,колледждер мен жоғары оқу орындары базасында жобалау кеңселері(бұданәрі–жобалаукеңселері)құрылады.
Жобалықкеңселер:
- жылбойыпарламентфракцияларыныңжобалыққызметін;
- мектеп, колледж, ЖОО Президентін сайлау және өзін-өзі басқарукүндерін;
- алқалыоргандардыңжұмысынақатысудыүйлестіреді.
Әржобағатүрлііс-шаралар,жарыстар,акциялар,флешмобтар,экскурсиялар,жорықтар,турнирлержәнет. б.кіреді.
Парламент Президентінің сайлауы жылына 1 рет қыркүйек айындаөткізіледі.
Парламентмүшелерін,мектепжәнестуденттікөзін-өзібасқарукөшбасшыларынынталандыруүшінкөтермелеудіңмынадайтүрлерімүмкін:мадақтамалар,дипломдар,«МектепПарламентініңкөшбасшысы»,«СтуденттікПарламенттіңкөшбасшысы»медальдары,стипендиялар,табыстыжобаны«Платиналықидеялар»әлеуметтікбастамаларыныңұлттықбазасынаенгізу,Қазақстанбойыншасапарлар,
«Балдәурен» РОСО сауықтыру және басқа да лагерьлерде балалардысауықтыру.
Мектепжәнестуденттікжобалаукеңселерініңжобаларрейтингтері,Парламенттуралытолықақпаратмектеп,колледжжәнеЖОО-ныңсайттарындаорналастырылады.
Жылсайынбалаларменжастарқозғалысыкөшбасшыларыныңазаматтық қоғамды дамыту және жас ұрпақтың Отанды нығайту жәнеөркендетудегі рөлі мәселелері жөніндегі бірегей республикалық диалогалаңы – Қазақстан Республикасы білім беру ұйымдарының мектеп және студенттікпарламенттерікөшбасшыларыныңреспубликалықслетіөткізіледі.
Күтілетіннәтижелер:
- адал,мейірімдіжәнебелсендітұлғалардыңтәрбиеліжасұрпағы;
- қоғамдық (балалар мен жастар) сананы трансформациялау менжаңғыртудаоқушыларменстуденттердіңөзін-өзібасқаруоргандарыныңмәртебесіменрөлінарттыру;
- білім алушыларды қызығушылықтары бойынша жобалық қызметкетарту;
- барлықдеңгейлердегібюджеттердентұрақтыжәнежүйеліқаржыландыру.
Мектеп оқушылары және студенттер парламенттерінің қызметітуралыереже
1-тарау. Жалпыережелер
- Мектеп оқушылары және студенттер парламенттерінің қызметітуралы осы ереже (бұдан әрі – Ереже) мектеп және студенттік өзін-өзібасқару органының – мектеп және студенттік парламенттің мақсатын,міндеттерін,құрылымын,қызметінқалыптастыружәнеұйымдастырутәртібін,құқықтарыменміндеттерінайқындайды.
- Мектеп оқушылары және студенттер парламенттері балалар менжастардыңмаңыздымәселелеріншешуге,оныңәлеуметтікбелсенділігіндамытуға, әлеуметтік бастамаларды қолдауға бағытталған мектеп жәнестуденттік өзін-өзі басқарудың бастамашыл, дербес, жауапты қоғамдықнысаныболыптабылады.
- Мектеп оқушылары және студенттік өзін-өзі басқару органы –мектеп және студенттік парламент (бұдан әрі – Парламент) білім беруұйымдарының оқушылары мен студенттерінің бастамасы бойынша білімалушылардыңмүдделерінбілдіруүшінтұрақтыжұмысістейтінүйлестіруші орган ретінде құрылады және осы Ереже негізінде әрекететеді.
- ӘрбірбілімалушыосыЕрежегесәйкесПарламентактивінсайлауғажәнеоғансайлануғақұқылы.
- Парламенттіңқызметіменшешімдерібілімберуұйымыныңбарлық білімалушыларынабағытталғанжәнеқолданылады.
- ПарламентөзқызметіндеҚазақстанРеспубликасыныңКонституциясын,ҚазақстанРеспубликасының«Білімтуралы»,
«Мемлекеттікжастарсаясатытуралы»заңдарын,ҚазақстанРеспубликасыныңөзгеденормативтікқұқықтықактілерін,сондай-ақосыЕреженібасшылыққаалады.
2-тарау.Парламенттіңмақсатыменміндеттері
-
Парламентмақсаты:балаларменжастардыңтабыстыәлеуметтенуіжәнеөзін-өзітиімдіжүзегеасыруыүшінжағдайжасау,сондай-ақтуындайтынмәселелердібілімалушылардыңөзбетіншешешуіүшінмүмкіндіктержасау.
- Парламентміндеттері:
- білімалушылардыңшығармашылықбелсенділігінжәнеөзбетінше әрекететуініскеасыру;
- білім алушылардың құқықтары мен мүдделерін қорғауға, оныңішіндебілімберу,әлеуметтік-тұрмыстықжәнеолардыңмүдделерінқозғайтынөзгедемәселелердішешугекөмеккөрсетуболыптабылады;
- білімберуұйымыныңбасшылығынабілімберужәнеғылымиміндеттердішешуде,білімалушылардыңбосуақытыментұрмысынұйымдастыруда,салауаттыөмірсалтыннасихаттаудакөмеккөрсету;
- білімберуұйымдарынабілімберужәнетәрбиепроцесішеңберіндеөткізілетін іс-шараларғакөмек көрсету;
-
білімберуұйымыныңрухымендәстүрлерінепатриоттыққатынасжасауға, білім алушылардың санасын және олардың өз білім деңгейінеталап етуін арттыруға, мүлікке ұқыпты қарауға тәрбиелеуге бағытталғанжұмыстар жүргізу;
- білімалушылардыбілімберуұйымыныңқызметітуралыхабардар
ету;
- қазақстандыққоғамдыдамытудыңнақтыкүшіжәнестратегиялық
ресурсыретіндебалаларменжастартуралықоғамдықпікірқалыптастыруғақатысу;
- балалар мен жастардың қоғамдық маңызы бар бастамаларын іскеасыруғакөмеккөрсетуболып табылады.
- Білім беру ұйымдарында Парламент қызметі өңір мен білім беруұйымыныңерекшелігінескереотырыпайқындалатынбасқадаміндеттерді шешугебағытталған.
3-тарау.Парламентқұрылымы
- Парламент көшбасшысы сайлауда білім алушылар мен білімберуұйымыныңпедагогтерісайлайтынпрезидентболыптабылады.
- Президент пен парламент мүшелері бір оқу жылы мерзімінесайланады.
- Парламент Президенттен, оның орынбасарларынан, парламентфракцияларының басшылары мен мүшелерінен тұрады. Қажет болғанжағдайдаПарламенттіңшешімібойыншаоныңқұрамынабілімалушыларарасынанПарламентмүшелеріқосымшасайланады.Парламентмүшелерінсайлаусыныптарментоптардыңжиналыстарындажүзегеасырылады.
4-тарау.Парламентқызметі
- Парламенттіңмектептегіқызметіндиректордыңтәрбиеісіжөніндегіорынбасары,білімберуұйымыныңЖастарісіжөніндегі
комитетінің(бұданәрі–ЖІК)төрағасыколледжбенЖОО-дапарламенткежүктелген міндеттер мен функциялардың орындалуына дербес жауаптыболады.
- ПарламентПрезиденті:
- Парламент қызметіне басшылық жасайды және өзіне жүктелгенміндеттердіңорындалуыменоныңөзфункцияларынжүзегеасыруыүшіндербесжауаптыболады;
- өзорынбасарлары,фракциякөшбасшыларыарасындаміндеттердібөледіжәнеолардыңқызметінүйлестіреді;
- өзміндеттерінорындаукезіндебілімберуұйымыныңбасшылығыбергенқұқықтардыпайдаланады.
- Парламент білім беру ұйымы Парламентінің қызметі туралыЕрежені басшылыққабекітугеұсынады.
Парламентқұрылымы8фракциядантұрады:Құқықжәнетәртіпфракциясы.
Ақпаратфракциясы(мектептіңбаспасөзқызметі).Спортжәнесалауаттыөмірсалтыфракциясы.
Өзін-өзітанужәнебақытфракциясы(психология).Қамқорлықфракциясы(еріктілік).
Мәдениет және өнер фракциясы (музыкалық, көркемшығармашылық).
Дебатқозғалысыныңфракциясы.Экологияжәнееңбекфракциясы.
Парламенттіңжоғарғыорганы–фракцияларкөшбасшыларыныңжалпыжиналысы.
- Парламенттің қызметін жоспарлау білім беру ұйымының жұмысжоспары негізінде жүзегеасырылады.
- Парламент Президенті білім беру ұйымының барлық алқалыоргандарыныңжұмысынақатысады.
- Парламентмемлекеттікжәнеүкіметтікемесұйымдарменбайланысты жүзегеасырады.
- Парламент білім беру ұйымының алдында тұрған міндеттердітиімдіорындаумақсатындапедагогикалықұжымменөзараіс-қимылжасайды.
5-тарау.Парламентқұқықтарыменміндеттері
- Парламентқұқылы:
- білім беру ұйымы білім алушыларының мүдделерін қозғайтынережелерді,жұмысжоспарларынәзірлеугежәнежетілдіругеқатысуға;
- білімалушылардыңмүдделерінқозғайтынәлеуметтік-тұрмыстықжәне қаржылық мәселелерді шешуге, оның ішінде білім беру ұйымыныңқаражатын,дотациялардыжәнемәдени-бұқаралықжәнеспорттық-сауықтыруіс-шараларына,демалуғажәнеемделугебөлінетінқаражаттыбөлугеқатысуға;
- білім алушылардың білім беру ұйымының оқу тәртібі мен ішкітәртіпқағидаларын,сондай-ақстуденттікжатақханалардыбұзуынабайланыстымәселелердіқарауғақатысуға;
- оқужәнеоқудантысқызметтіңәртүрлісалаларындағыжетістіктері үшін білім алушыларды көтермелеу жүйесін әзірлеуге жәнеіскеасыруғақатысуға;
- білімберуұйымыбілімалушыларыныңөтініштеріменшағымдарынқарауғажәнеталқылауғақатысуға;
- белгіленген тәртіппен білім беру ұйымының ЖІК төрағасынанстуденттікпарламенттіңқызметінеқажеттіақпараттысұратужәнеалу;
- білім алушылардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау үшіннаразылықтыңзаңдынысандарын анықтаужәнепайдалану;
- білім беру ұйымдарының оқудан тыс іс-шараларын жоспарлауға,дайындауға,жүргізугежәнеталдауғатікелейқатысуға;
-
білімберуұйымдарындақұрылатынклубтардыңжұмысынақатысуғақұқылы.
- Парламентміндетті:
- білім алушылардың санасын және олардың өз білім деңгейінеталапшылдығынарттыруға,білімберуұйымдарыныңмүлкінеұқыптықарауға тәрбиелеуге, оқу корпустарында және студенттік жатақханалардаоқу тәртібі мен құқықтық тәртіпті нығайтуға, білім алушылардың азаматтықсана-сезімін арттыруға, борыш пен жауапкершілік сезімін тәрбиелеугебағытталғанжұмысжүргізуге;
- білімберуұйымдарыныңЖарғысынжәнеішкітәртіпқағидаларынорындаубойыншабілімалушыларменжұмысжүргізуге;
- оқудантысқызметтіұйымдастырумәселелеріндебілімберуұйымыныңбасшылығынакөмектесуге;
- Парламентке түсетін білім алушылардың барлық өтініштері менарыздарынбелгіленген тәртіппенуақтылы қарауға;
-
Парламенттіңоқужылынаарналғанережесіменқызметжоспарына сәйкесжұмысжүргізуге;
- білімалушылардыңәлеуметтікмаңыздыбастамаларынқолдауға;
- қажетті әлеуметтік-тұрмыстық жағдайлар жасауға, сондай-ақ білімалушылардыңоқуымендемалуыүшінжағдайларжасауғакөмеккөрсетуге;
- білім беру ұйымы, мемлекеттік органдар, қоғамдық бірлестіктер,өзгедеұйымдарбасшылығыныңалдындабілімалушылардыңмүдделерін білдіругежәнеқорғауғақұқылы;
- білім беру ұйымының басшылығын өз қызметі туралы хабардаретугеміндетті.
6-тарау.Парламентқызметінқамтамасызету
- БілімберуұйымыныңбасшылығыПарламентқызметінқамтамасызетуүшінқажеттіжағдайларжасайды,бөлмелерді(кабинеттерді), байланыс құралдарын, ұйымдастыру техникасын жәнебасқадақажетті материалдардыөтеусізпайдалануға береді.
Қазақстан Республикасы білім беру ұйымдарының мектеп жәнестуденттер парламенттері көшбасшыларының республикалықслетін өткізуқағидалары
1-тарау.Жалпыережелер
- Қазақстан Республикасы білім беру ұйымдарының мектеп жәнестуденттерпарламенттерікөшбасшыларыныңреспубликалықслетін(бұданәрі–Слет)өткізуқағидаларыоныөткізудіңмақсатын,міндеттерін,тәртібінжәнеқаржыландырудыайқындайды.
-
Слеттің мақсаты: азаматтық қоғамды дамытуда қоғамдық өзін-өзібасқару органдарын – мектеп және студенттік парламенттерді дамытужәне нығайту, қарым-қатынас жасау және тәжірибе алмасу үшін алаңқұру.
- Слеттіңміндеттері:
- өткенжылдағымектепжәнестуденттерпарламенттерініңжұмысынқорытындылаужәнежаңажылғаміндеттердіанықтау;
-
білім беру ұйымының қоғамдық өзін-өзі басқару органдарыныңқалыптасуынақосқанүлесіүшінмектепжәнестуденттерпарламенттерініңкөшбасшыларынмарапаттау;
- білімалушылардыңжобалыққызметіндамыту;
- әлеуметтікбелсендібалаларменжастардыанықтау;
- балалар мен жастардың көшбасшылық және шығармашылыққұзыреттіліктерін арттыру;
- елдің экономикалық, азаматтық және мәдени дамуы мүддесіндеөзін-өзі жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының балалары менжастарыныңәлеуетінашуғажәрдемдесу.
-
Слет өткізу үшін негіздеме – Қазақстан Республикасында білімберудіжәнеғылымдыдамытудың2020-2025жылдарғаарналғанмемлекеттікбағдарламасы.
- Слеткүндізгінемесеқашықтықформаттаөткізіледі.
- СлетұйымдастырушыларыТурнирдіңұйымдастырукомитетіменқазыларалқасыныңқұрамынқалыптастырады.
2-тарау.Слеттіөткізууақытыменорны
- Слет20_жылғы бастап дейінжүргізіледі.Келу: ,кету:20_ж.
Делегациялардың Слетке келуі кесте бойынша жүзеге асырылады.Слетті өткізу уақыты мен мерзімін, қатысушылардың келу және кету күнін,бағдарламаны ұйымдастырушылар айқындайды.
-
ҚосымшағасәйкесЖООректорларыныңжәнеоблыстардың,Нұр-Сұлтан,АлматыжәнеШымкентқалаларыныңбілімбасқармаларыбасшыларыныңқолықойылғанСлеткеқатысутуралыөтініміұйымдастырушыларға20жылғыдейінжіберіледі.
- Өтінімгеқосаберіледі:
- қатысушылар (Т.А.Ж., туған жылы, сыныбы, курсы, оқу орны,үйінің мекен-жайы және білім беру ұйымының мекен-жайы, телефоны,жетекші үйлестірушініңТ.А.Ж., жұмыс орны, лауазымы, басшының ұялытелефондары)жәнемедицинақызметкерітуралымәліметтер;
- қатысушылардың, топ басшысының және медицина қызметкерініңжеке басынкуәландыратынқұжаттардыңкөшірмелері.
3-тарау.Слеткеқатысушылар
- Слетке қатысушылар: 8-11 - сыныптардың білім алушылары –мектеппарламенттерінің, сондай-ақколледждерменжоғарыоқуорындарыстуденттікпарламенттерініңкөшбасшылары,Парламентжұмысынүйлестірушілер,аумақтықбілімберуоргандарыныңөкілдері.
- Слеткеқатысушыларсаны:289адам,оныңішіндеоблыстардың,Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларының делегациясы – 17адамнан:
5адам – Мектеппарламенттерініңкөшбасшылары;
5адам–колледждердіңСтуденттікпарламенттерініңкөшбасшылары;
5 адам – ЖОО Студенттік парламенттерінің көшбасшылары;1жетекшіүйлестіруші,1медицинақызметкері.
Медициналық қызметкерсіз қашықтан Слетті өткізу кезінде – 16адамнан.Барлығы–272адам.
-
Слеттіөткізуорнынабараржолда,іс-шараныөткізукезіндежәнетұратынжерінеқайтаржолдамектепоқушыларыменколледжстуденттерініңөміріменденсаулығыүшінжауапкершілікжетекшіүйлестірушігежүктеледі.
- Жетекшіүйлестірушініңөзіменбіргеболуытиіс:
- көшірме:
білім басқармасы басшысының білім алушыларды және жетекшіүйлестірушініңСлетке қатысуүшінжіберутуралы бұйрығы;
қатысушылардыңжәнежетекшіүйлестірушініңжекебасынкуәландыратынқұжаттар;
- қатысушылартізімі;
- дәрігердіңқолыжәнемөріменкуәландырылғанқатысушылардыңденсаулық жағдайытуралыанықтамалар;
-
фото қосымшасы бар делегация мүшелерінің қысқашамінездемесі;
- өңірдегіПарламенттерқызметінтаныстыру.
4-тарау.Слеттіөткізутәртібі
- Слеттіңжұмысыпленарлықотырысжәне«Мектепоқушыларыныңөзін-өзібасқаруы»,«Студенттердіңөзін-өзібасқаруы»,
«Жасғалымдар мен өнертапқыштар», «Жаскәсіпкерлер»,«Өңірдідамытуғақатысу»,«Мектептіңдамуынақатысу»,«Мектепбаспасөзорталығы», «Балалар бастамалары», «Жастар бастамалары, жобалар,стартаптар»жәнет.б.секциялықжұмыс– Тақырыптықалаңдарнысанындаұйымдастырылады.
- Әрбір тақырыптық алаңға ұйымдастырушылар қатарынан оныңмазмұндықтолықтырылуына жауаптыжетекшібекітіледі.
- Әрбіртақырыптықалаңбілімберу(шеберліксыныптар,семинарлар, тренингтер) және диалог (дөңгелек үстелдер, дискуссиялықалаңдар)жұмысынқамтиды.Слеттің«Тарихтыадамдаржасайды»ортақидеясын жүзеге асыру аясында қатысушыларға қызықты адамдарменкездесулерұсынылады.
-
Сарапшыларретіндетақырыптықалаңдарғаатқарушыжәнезаңшығарушы билік органдарының өкілдері, қоғамдық қызметтің көрнектіқайраткерлері,біліктіпедагогтартартылады.
- Слетжұмысындаталқылауғаарналғантақырыптар:
«Қазіргі қазақстандық қоғамның дамуындағы балалар менжастардыңрөлі»;
«Жобалыққызмет–мемлекеттібасқарустратегиясындағыжаңамүмкіндік»;
«Мектептегіөзін-өзібасқарудыңтиімділігі»;
«Балалар мен жастар– Қазақстан Республикасын жаңғыртуүдерісіндегіавангардкүш»;
«Елигілігіүшінбілімалушылардыңнәтижеліжобалары(табыстытәжірибе)»;
«Балаларменжастар–республикадағыәлеуметтікөзгерістердіңмаңыздысубъектісі(дебаттыққозғалысы)»;
Балаларменжастар– қоғамдағыәлеуметтік жағынаназқамтылғантоптарүшін(еріктілерқозғалысы)»;
«Балаларменжастардыңсөзжәнемінез-құлықмәдениеті»;
«Адамменқоғамжаныныңэкологиясы»;
«Жасұрпақ–еліміздіңғылымыментехникасы»;
«Балаларменжастар–Қазақстанныңруханижәнемәдениәлеуеті»;
«Мемлекет–бұлжекетұлға»;
«Жастарсубмәдениетіжәнеқалалықорта:республикадағыжағдай,ықпал,міндеттер»;
«КішіОтан–жастардыңақыл-парасатыменэнергиясы»жәнет.б.
5-тарау.Слеттіқорытындылау
- Слет жұмысының қорытындысы бойынша Слет резолюциясы,тақырыптықалаңдардаСлеткеқатысушылардыңұсыныстарынкөрсететінСлетқатысушыларыныңұсынымдарыәзірленетінболады.
- Слетжұмысыныңқорытындысыбойыншақатысушылардипломдармен және естеліксыйлықтарменмарапатталады.
- Слетті ұйымдастырушыларосыережелергеөзгерістеренгізуқұқығын өздеріне қалдырады.
6-тарау.Слеттіқаржыландыру
- СлеттіөткізудіқаржыландыруТапсырысберушініңқаражатыесебіненжүзегеасырылады.
- Слеттіөткізуорнынадейінжәнекеріқарайжолжүрубойыншакөліктікшығыстарды жіберушітарапжүзегеасырады.
Қосымша
Қазақстан Республикасы білім беру ұйымдарының мектеп жәнестуденттерпарламенттерікөшбасшыларыныңреспубликалықслетіне
қатысутуралыөтінім
р/с |
ҚатысушыныңТ.А.Ж. (толық) |
Қатысушыныңтуылғанкүні |
Тұратын мекен-жайы ( облыс,қала, ауыл,көше,үйдің, пәтердіңнөмірі, телефоны) |
Білім беруұйымы,сынып,курс |
Оқутілі |
Топтыңаталуы |
жетекшіүйлестірушіТ.А.Ж. (толығымен),байланыс телефоны |
Қарағанды облысының білім беру ұйымдарында
«Мектеп парламенті» білімалушылардың
өзін-өзі басқару органдарын дамыту
тұжырымдамасы
Қазақстанның балалары мен жастары – Қазақстан қоғамының стратегиялық құндылығы және болашақ адами капиталы.
Жаһандық тәуекелдер мен сын-қатерлер кезеңінде өмір сүретін жаңа буын белсенділігі мен қызығушылықтарының әртүрлілігімен сипатталады. Сондықтан мемлекет пен азаматтық қоғамның шынымен біртұтас балалар-жасөспірімдер және жастар қозғалысын құрудағы күш-жігерін біріктіру – заманауи мемлекеттің стратегиясы.
Соңғы онжылдықта республиканың қоғамдық-саяси өмірінде болып жатқан өзгерістер балалар мен жастар ортасындағы адамгершілік-рухани бағдарлар мен мұраттардың өзгеруіне алып келді. Тәжірибе көрсетіп отырғандай, өскелең ұрпақ (балалар, жасөспірімдер, жастар) тәрбиелеудің қолданыстағы моделі трансформацияны және жаңа идеологиялық негізді талап етеді.
Бүгінгі таңда білім беру ұйымы қызметінің қазіргі жағдайында білім беру ұйымын демократиялық басқаруға жағдай жасауға байланысты мәселелер туындайды, онда тек басшы мен педагогикалық кеңес қана емес, сонымен қатар білім алушылар, студенттер мен ата-аналар білім беру үдерісінің толық субъектілері ретінде білім беру ұйымы ұсынатын қызметтердің сапасына әсер ете алады.
Қазіргі уақытта мемлекет пен азаматтық қоғам балалар мен жастардың құқықтық мүмкіндіктерін іске асыру мәселелерін белсенді түрде көтеруде. Осыған байланысты қазақстандық мектептердің, колледждер мен жоғары оқу орындарының алдында құқықтық мемлекет жағдайында шығармашыл, бастамашыл, өзі және қоғам үшін пайдалы әрекет ете алатын еркін, жауапты тұлғаны, мәдениетті адамды тәрбиелеу міндеті тұрды.
Бүгінгі таңда республикада балалар мен жастардың өз құқықтарын іс жүзінде қолдануға және қорғауға оқытатын оңтайлы тетік жоқ, бұл оқушылар мен студенттердің әлеуметтік маңызы бар қызметке уәждемелік дайындығын төмендетуге әкеп соғады. Білім беру ұйымының қабырғасынан шыққан білім алушылар нақты өмірде көбіне мүлдем дәрменсіз болып қалады.
Қазақстан Республикасының балалар-жасөспірімдер және жастар қоғамдық қозғалысы шеңберіндегі мектеп кеңестерінің, старостаттардың, жоғары сынып оқушылары кеңестерінің, мектеп әкімдіктерінің және т.б. орнына мектеп Парламенті (бұдан әрі – Парламент) түріндегі бірыңғай құрылымдық моделі бола алады.
Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарында білім алушылардың «Мектеп парламенті» өзін-өзі басқару органдарын дамыту тұжырымдамасы «Білім туралы», «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жастар саясаты туралы» Қазақстан Республикасының заңдары, «Қазақстан 2020: болашаққа жол» 2020 жылға дейінгі мемлекеттік жастар саясатының тұжырымдамасы (екінші кезең-2016-2020 жылдар), Жастар жылын өткізу жөніндегі жол картасы негізінде әзірленді.
Парламент – оқу-тәрбие процесінің мәселелерін шешуде мектеп әкімшілігінің таптырмас көмекшісі.
Парламентте оқушылар мен педагогтер бірлесіп ынтымақтасуға үйренеді, маңызды мәселелерді шешуде толық құқылы әріптес болады.
Парламент – бұл білім алушылардың білім беру ұйымын бірлесіп басқаруға, оқу-тәрбие процесін ұйымдастыру кезіндегі мәселелерді шешуге қатысу нысаны.
Парламенттің мақсаты:білім алушылардың бойында азаматтық белсенділік, әлеуметтік құзыреттілік, азаматтық жауапкершілік дағдыларын дамыту, әлеуметтік шығармашылыққа қабілетті, өзінің жеке басын, қоғам мен мемлекетті жетілдіру мүддесінде әрекет ете алатын жоғары мәдениетті, гуманистік бағыттағы азаматты тәрбиелеу.
Парламенттің міндеттері:
- білім алушылардың қабілеттері мен мүдделерін, мектепте, колледжде, ЖОО-да бірыңғай құқықтық кеңістікті дамыту үшін жағдай жасау, білім беру ұйымын басқаруға қатысуға нақты мүмкіндік беру;
- ұжымдық өмір нормаларына, мемлекет заңдарына, адамдарға пайда әкелгісі келетіндігіне, достары мен құрдастарына қиындықтарды жеңуге көмектесуге оң көзқарас қалыптастыру;
- әрбір білім алушыны білім беру ұйымының қоғамдық өміріне тарту;
- өзіндік ойлау мен өзіндік сана-сезімді, көшбасшылық мінез-құлық дағдыларын, ұйымдастырушылық білімді, іскерлікті, ұжымдық және басшылық қызмет дағдыларын дамыту.
Парламент өзара көмек және сенім, дамуға ұмтылу, барлық оқушылардың тең құқылығы, шешімдер қабылдаудың ұжымдылығы, оқушылардың құқықтары мен мүдделерінің басымдығы, әрбір жеке тұлғаға қатысты ізгілік, ашықтық, еріктілік, адалдық және серіктестерді құрметтеу қағидаттарына негізделеді.
Парламент құрылымы 8 фракциядан тұрады:
1.Құқық және тәртіп фракциясы.
2. Ақпарат фракциясы.
3. Спорт және салауатты өмір салты фракциясы.
4. Өзін-өзітану және бақыт фракциясы (психология).
5. Қамқорлық фракциясы (еріктілік).
6. Мәдениет және өнер фракциясы (музыкалық, көркем шығармашылық).
7. Дебат қозғалысының фракциясы.
8. Экология және еңбек фракциясы.
Парламенттің жоғарғы органы – фракциялар көшбасшыларының жалпы жиналысы.
Парламенттің мектептегі қызметін директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары, колледж бен ЖОО-да Жастар ісі жөніндегі комитетінің (бұдан әрі – ЖІК) төрағасы үйлестіреді.
Білім беру ұйымының әр сыныбында, әр тобында барлық 8 фракцияға депутаттар сайланады.
Парламент Президенті қажет болған жағдайда білім беру ұйымының түрлі алқалы органдарының отырыстарына қатысады.
Парламентті басқарудың негізгі нысаны–жобалықменеджмент тетіктерді тиімді басқарудың әмбебап технологиясы.
Мектеп оқушылары, колледж, ЖОО студенттері Парламент депутаттары бола алады.
Парламенттің жобалық қызметінің бағыттары: экологиялық, еріктілік, өлкетану, туристік, зияткерлік, экономикалық, спорттық, дебаттық, этномәдени, көркем-эстетикалық, музыкалық және басқа да шығармашылық жобалар.
Парламенттердің жобалау қызметін жүзеге асыру үшін мектептер, колледждер мен жоғары оқу орындары базасында жобалау кеңселері (бұдан әрі – жобалау кеңселері) құрылады.
Жобалық кеңселер:
- жыл бойы парламент фракцияларының жобалық қызметін;
- мектеп, колледж, ЖОО Президентін сайлау және өзін-өзі басқару күндерін;
- алқалы органдардың жұмысына қатысуды үйлестіреді.
Әр жобаға түрлі іс-шаралар, жарыстар, акциялар, флешмобтар, экскурсиялар, жорықтар, турнирлер және т. б. кіреді.
Парламент Президентінің сайлауы жылына 1 рет қыркүйек айында өткізіледі.
Парламент мүшелерін, мектеп және студенттік өзін-өзі басқару көшбасшыларын ынталандыру үшін көтермелеудің мынадай түрлері мүмкін: мадақтамалар, дипломдар, «Мектеп Парламентінің көшбасшысы», «Студенттік Парламенттің көшбасшысы» медальдары, стипендиялар, табысты жобаны «Платиналық идеялар» әлеуметтік бастамаларының ұлттық базасына енгізу, Қазақстан бойынша сапарлар, «Балдәурен» РОСО сауықтыру және басқа да лагерьлерде балаларды сауықтыру.
Мектеп және студенттік жобалау кеңселерінің жобалар рейтингтері, Парламент туралы толық ақпарат мектеп, колледж және ЖОО-ның сайттарында орналастырылады.
Жыл сайын балалар мен жастар қозғалысы көшбасшыларының азаматтық қоғамды дамыту және жас ұрпақтың Отанды нығайту және өркендетудегі рөлі мәселелері жөніндегі бірегей республикалық диалог алаңы –Қазақстан Республикасы білім беру ұйымдарының мектеп және студенттік парламенттері көшбасшыларының республикалық слеті өткізіледі.
Күтілетін нәтижелер:
- адал, мейірімді және белсенді тұлғалардың тәрбиелі жас ұрпағы;
- қоғамдық (балалар мен жастар) сананы трансформациялау мен жаңғыртуда оқушылар мен студенттердің өзін-өзі басқару органдарының мәртебесі мен рөлін арттыру;
- білім алушылардықызығушылықтары бойынша жобалық қызметке тарту;
- барлық деңгейлердегі бюджеттерден тұрақты және жүйелі қаржыландыру.
Концепция
развития органов самоуправленияобучающихся
«Школьный парламент» в организациях образованияКарагандинской области
Детии молодежь Казахстана – стратегическая ценность ибудущий человеческий капитал казахстанского общества.
Молодоепоколение, живущее в период глобальных вызовов и рисков, характеризуется повышенной активностью и разнообразием интересов. Потому объединение усилий государства и гражданского общества в создании по-настоящему единого детско-юношеского и молодежного движения – стратегия государства нового времени.
Перемены, происходящие в общественно-политической жизни республики за последние десятилетия, повлекли за собой изменение нравственно-духовных ориентиров и идеалов в детской и молодежной среде. Как показывает практика, действующая модель воспитания молодогопоколения (детей, подростков, молодежи) требует трансформации и новой идеологической основы.
Сегодня в современных условиях функционирования организации образования возникают вопросы, связанные с обеспечением условий для демократического управления организацией образования, когда не только руководитель и педагогический совет, но и школьники, и родители как полноправные субъекты образовательного процесса влияютна качество предоставляемых организацией образования услуг.
В настоящее время государство и гражданское общество активно поднимает проблему реализации правовых возможностей детей и молодежи. В связи с этим перед школой встала задача воспитания свободной, ответственной личности, человека культуры, который способен действовать в условиях правового государства творчески, инициативно, с пользой для себя и общества.
Сегодня не существует оптимального механизма, обучающего практическому использованию и защите своих прав самими детьми и молодыми людьми, что влечет за собой снижение мотивационной готовности обучающихся к социально-значимой деятельности. Обучающиеся, выйдя из стен организации образования, зачастую оказываются совершенно беспомощными в реальной жизни.
Таким механизмом в рамках детско-юношеского и молодежного общественного движения может стать единая структурная модель в виде школьных парламентов(далее –Парламент).
Концепция развития органов самоуправления обучающихся «Школьный парламент» в организациях образования Карагандинской области разработана на основании законов Республики Казахстан «Об образовании», «О государственной молодежной политике в Республике Казахстан».
Парламент– незаменимый помощник администрации школы в решении проблем учебно-воспитательного процесса.
В Парламенте школьники и педагоги учатся вместесотрудничать, становятсяполноправными партнерами в решении важных проблем.
Парламент – это форма участия обучающихся в соуправленииорганизацией образования, решении вопросов при организации учебно-воспитательного процесса.
ЦельПарламента: развитие у обучающихся навыков гражданской активности, социальной компетентности, гражданской ответственности, воспитаниегражданина высокой культуры, гуманистической направленности, способного к социальному творчеству, умеющего действовать в интересах совершенствования своей личности, общества и государства.
Задачи Парламента:
- создание условий для развития способностей и интересовобучающихся, единого правового пространства в школе, колледже, вузе, предоставление реальной возможности участвовать в управлении организацией образования;
- воспитание положительного отношения к нормам коллективной жизни, законам государства, желания приносить пользу людям, помогать преодолевать трудности своим друзья и ровесникам;
- вовлечение каждого обучающегося в общественную жизнь организации образования;
- развитие самостоятельного мышления и самосознания, навыков лидерского поведения, организаторских знаний, умений, навыков коллективной и руководящей деятельности.
Парламент строится на принципах взаимопомощи и доверия, стремления к развитию, равноправия всех обучающихся, коллективности принятия решений, приоритетности прав и интересов обучающихся, гуманности по отношению к каждой отдельной личности, открытости, добровольности, честности и уважения партнёров.
Структура Парламентасостоит из 8 фракций:
- Фракция патритизма («Жас сарбаз», «Жас ұлан», «Жас қыран»);
- Фракция права и порядка (детские представительства);
- Фракция информации (пресс-служба);
- Фракция спорта и здорового образа жизни;
- Фракция самопознания и счастья(психология);
- Фракция заботы (волонтерство);
- Фракция образования и культуры («Ұшқыр ой алаңы», «Дети и театр»);
- Фракция экологии и труда.
Высший органПарламента – общее собрание лидеров фракций.
Деятельность Парламента в школе координирует заместитель директора по воспитательной работе.
В каждом классе, каждой группеорганизации образования избираются депутаты всех 8 фракций.
Президент Парламента принимает участие при необходимости в заседаниях различных коллегиальных органов организации образования.
Основная форма управления Парламентом– проектный менеджмент как универсальная технология эффективного управления механизмами.
Депутатами Парламента могут стать школьники.
Направления проектной деятельности Парламента:экологические, волонтерские, краеведческие, туристские, интеллектуальные, экономические, спортивные, дебатные, этнокультурные, художественно-эстетические, музыкальныеи другие творческие проекты.
Для осуществления проектной деятельности Парламентов на базе школ создаются школьные проектные офисы, а на базе организаций дополнительного образования создается районный или городской проектный офис(далее – Проектные офисы).
Проектные офисы координируют:
- проектную деятельность фракций Парламента в течение года;
- выборы Президента школы и дни самоуправления;
- участие в работе коллегиальных органов.
В каждый проектвходят различные мероприятия, соревнования, акции, флеш-мобы, экскурсии, походы, турниры и др.
Выборы Президента Парламента проводятся 1 раз в год в сентябре месяце.
Для стимулирования членов Парламента, лидеров школьного самоуправления возможны следующие виды поощрений: грамоты, дипломы, медали«Лидер школьного Парламента стипендии, включение успешного проекта в национальную базу социальных инициатив «Платиновые идеи», поездки по Казахстану, оздоровление вРУОЦ «Балдаурен» и др.детских оздоровительных лагерях.
Рейтинги проектов школьных и студенческих проектных офисов, полная информация о парламентах размещается на сайтах школ и отделов образования.
Ежегодно проводится Областной слет лидеров школьных парламентов организаций образования Карагандинской области –уникальная областная диалоговая площадка лидеров детского движения по вопросам развития гражданского общества и роли молодого поколения в укреплении и процветании родины.
Ожидаемые результаты:
- воспитанное молодое поколение честных, добрых и активных личностей;
- повышение статуса и роли органов ученического и студенческого самоуправления в трансформации и модернизации общественного (детского и молодежного) сознания;
- вовлечение обучающихся в проектную деятельность по интересам;
- стабильное и системное финансирование из бюджетов всех уровней.
План работы
Совета старшеклассников КГУ СОШ №83 им. Г.Мустафина
на 2018-2019 уч. год
Сроки провидения |
Мероприятия |
Ответственные |
Сентябрь |
1) Утверждение плана работы совета старшеклассников на новый 2018-2019 учебный год. 2) Распределение обязанностей среди членов Совета старшеклассников. 3) Ярмарка «Дары осени» в преддверии Дня пожилых людей
|
Члены совета старшеклассников |
Октябрь |
1) Волонтерская работа «Согреем ладони, разгладим морщины» 2) День самоуправления 3)Организация и проведение праздника «Осенний бал»в 5-7, 8-11 классах 4)Составление фотоотчета по проведенным мероприятиям. |
Члены совета старшеклассников |
Ноябрь |
1) Организация и проведение мероприятий по правилам дорожного движения в младших классах командой ЮИД. 2) Организация выпуска плакатов «Скажем наркотикам-Нет» 8-10 классов |
Члены совета старшеклассников |
Декабрь |
1)Подведение итогов деятельности за полугодие. 2)Организация выпуска газет на тему «Путешествие в Новый год» 3) Организация и проведение новогодних праздников в 5-7 классах |
Члены совета старшеклассников |
Январь |
1)«»Круглый стол» на тему: «Республика Казахстан-национальная гордость» 2) Организация и проведение конкурса «Алло, мы ищем таланты» 3)Конкурс рисунков «Мы патриоты своей Родины»(начальных классах) |
Сектора |
Февраль |
1)Организация акции «17 февраля - Всемирный день проявления доброты (приветствий)» 2)Проведение спортивного мероприятия «Веселый спорт» 3)Участие в военной спортивной игре «Калкан» |
Члены совета старшеклассников
Спортивный сектор |
Март-Апрель |
1)Мероприятие «Слет юных инспекторов дорожного движения»(ЮИД) 2) Организация и проведение конкурса «Мисс экология» 3) Проведение акции «Весенняя неделя добро» 4) Проведение школьный этап конкурса «Мектеп аруы» |
Члены совета старшеклассников
|
Май |
1)Проведение итогов конкурс «Лучший класс», «Ученик года». |
Члены совета старшеклассников
|