«Бекітемін»
Ғ.Мұстафин атындағы
№83 ЖББОМ директоры
____________ Асамиданова Г.И.
«Мектеп кітапханасын пайдалану ережелері»
Бұл ереже оқырмандарға қызмет көрсетуді ұйымдастыру және қорды пайдалану тәртібін, оқырмандар мен кітапхананың құқықтары мен міндеттерін анықтайтын негізгі құжат болып есептеледі. Жалпы жайлар:
- кітапхана оқырмандарға уақытша пайдалануға кітапханада бар кітаптарды, басқа басылым шығармаларын және басқа материалдарды беруді ұйымдастырады;
- кітапханада тек бір данасы ғана бар және жоғары сұранысқа ие энциклопедиялар, сөздіктер, анықтамалықтар, газеттер, журналдар және басқа да басылымдар тек оқу залында жұмыс жасауға ғана беріледі;
- оқырмандарды кітапханаға жазу келесі тәртіпте жүзеге асырылады:
оқушылар – сынып жетекшісі ұсынған сынып тізіміне сәйкес,
мұғалімдер, қызметкерлер – жеке басын куәландыратын құжат және мекен –жайы бойынша тіркелуі туралы құжат бойынша жүргізіледі;
- оқырмандар кітапханаға жазылғанда, кітапхананы қолдану ережелерімен танысуы керек;
- әрбір оқырманға оқушы формуляры және оқушыларға оқулық беруге абоненттік карта толтырылады;
- басылымды жоғалтқаны немесе бүлдіргені үшін жауапты оқырмандар оларды осындай басылымдармен немесе кітапхана бағасы мен мазмұны бойынша тең бағалы деп тапқан басылымдармен ауыстыруға міндетті, ал ауыстыру мүмкін болмаған жағдайда – оның шынайы нарықтық бағасын қайтаруы керек;
- жыл сайын оқу жылының басында кітапхана оқырмандарды қайыра тіркейді;
- оқырмандар оқушы формулярында абонементте алған басылымның әрбір данасына қол қояды;
- оқушылар оқулықтармен келесі ережелерге сәйкес қамтамасыз етіледі:
ҚР «Білім заңына» бұйрығына сәйкес №487 – IV. 2 Қауыл. Статья 6. т.2. т.11);
2003 жылдың 18 тамызынан №508 «Қазақстан Республикасы мемлекеттік білім беру ұйымдарында кітапхана қорын қалыптастыру туралы Нұсқаманың» 64-71- тармақтарына (оқулықтарды сақтау бойынша білім беру ұйымдарының міндеттері) және 113-128- тармақтарына (білім беру ұйымдарында оқытылушыларды оқулықтармен қамтамасыз ету және беру тәртібі).
Оқу жылының басында кітапханашы 1-4- сыныптардың оқушыларына, 5-9 - сыныптардың сынып жетекшілеріне және сәйкес пән мұғалімдеріне оқулықтар береді, мұғалімдер 10 күн ішінде оқушыларға
оқулықтарды үлестіріп беруі керек және кітапхана алдында әрбір берілген оқулық үшін есеп береді.
- пайдалану ережесін бұзған немесе кітапханаға зиян келтірген оқырмандар тәртіптік жазаға тартылады және әр жағдайда ауырлық деңгейіне байланысты белгіленген мерзімге кітапхананы пайдалану құқығынан айрылады;
- үйге берілген әдебиетті қолдану мерзімі және абонементте берілетін басылым саны шектелген және жіктелген түрде анықталады:
мұғалімдер үшін:
- егер қорда саны жеткілікті болса, оқу әдебиеті сәйкес пәнді оқыту мерзіміне, тек мерзім 25 мамырдан кеш болмауы керек,
- әдістемелік бір айға (30 күн) беріледі;
оқушылар үшін:
- оқу әдебиеті – сәйкес пәнді оқу мерзіміне , тек мерзім 25 мамырдан кеш болмауы керек, ал емтихан тапсырған жағдайда тапсыру күнінен кеш емес,
- сабақтарда бағдарлама бойынша оқылатын шығармалар, оқу бағдарламасына сәйкес мерзімге беріледі,
сыныптан тыс оқу үшін:
- 4–9 - сыныптарға 10 күн мерзімге, - 1–4 - сыныптарға 7 күнге,
- және БОЖ (балалар оқуы жетекшілері) 15 күнге беріледі;
бір- ақ рет берілетін даналар саны:
мұғалімдер үшін - 10 данадан
8-9 - сынып оқушылары үшін – 2 данадан
1-7 - сынып оқушылары үшін - 1 данадан аспауы керек;
- егер басқа оқырмандар тарапынан сұраныс болмаса, пайдалану мерзімі ұзартылуы мүмкін немесе басылым жоғары сұранысқа ие болса, мерзім қысқартылуы мүмкін;
- кітапты қайтарғанда оқырман формулярындағы оқырман қолы кітапханашы қолымен өшіріледі;
- басылым шығармаларын пайдалану мерзімі өткен соң, кітапханашы оларды онкүндік мерзімде қайтару керектігі туралы ескерту жасайды;
Кітаптарды, басқа материалдарды кітапханадан оқырманның формулярына жазусыз және әрбір алынған дана үшін оқырман қолынсыз алып шығуға тыйым салынады.
Мектеп кітапханасы оқырмандарының келесі құқықтары бар:
- кітапхана көрсететін кітапхана- ақпараттық қызметті тегін пайдалануға;
- кітаптарды және басқа кез келген ақпарат көздерін уақытша пайдалануға алуға;
- кітапхана қоры құрамы туралы толық ақпарат алуға;
- кітап және басқа ақпарат көздерін іздеуде және таңдауда кеңестік көмек алуға;
- кітапхана өткізетін шараларға қатысуға;
- кітапханаға практикалық көмек көрсетуге.
Оқырмандар міндетті:
- жыл сайын оқу жылы басында қайта тіркеуден өтуге;
- кітапхананы пайдалану ережелерін сақтауға;
- алынған кітапхана басылымдарын белгіленген мерзімде қайтаруға;
- кітапхана қорынан алынған басылым шығармаларына және басқа ақпарат көздеріне, техникалық құралдарға ұқыпты қарауға;
- кітапханада тыныштық және тәртіп сақтауға, ғимаратқа үлкен портфельдер мен сөмкелер әкелмеуге, сырт киіммен кірмеуге.
Оқырмандарға рұқсат етілмейді:
- қол қоймай кітапханадан кітаптарды шығаруға;
- кітапхана басылымдарын бүлдіруге (белгілер қою, астын сызу, беттерін жұлу, түбін бүгу);
- картотека мен каталогтардан кәртішкелерді алуға;
- әдебиеттің, мерзімдік басылымдардың ( газет және журналдар) ашық қол жеткізу қорында тұрған тәртібін бұзуға;
- рұқсатсыз қызмет ғимаратына және кітап сақтау орнына кіруге;
- кететін оқушылар және мектеп-лицей қызметкерлері (сондай-ақ оқу жылының аяғында) кітапханада өздерінің кету қағазына белгі қойғызулары керек.
Кітапхананың келесі құқықтары бар:
кітапханаға берілген кітаптарды, басқа басылым шығармаларын және басқа материалдардың қайтарылуына үнемі бақылау жасауға;
- келесі беруді тек оқырманнан алдыңғы алынған қайтару мерзімі өтіп кеткен басылым шығармасын қайтарғаннан кейін ғана беруді жүзеге асыруға;
- кітапхананы пайдалану ережелерін бұзатын оқырмандарды кітапхана қызметін пайдалану құқығынан айыруға.
Сыныптар бойынша оқушылардың кітапханаға келу кестесі:
1-4 - сыныптар– сынып жетекшісі жетекшілігімен икемді кесте бойынша сыныптар бойынша ұжымдық келу
5 - сыныптар– сейсенбі, жұма
6, 7 - сыныптар– сәрсенбі, бейсенбі
8, 9, 10,11 - сыныптар– дүйсенбі, бейсенбі