"Қарағанды қаласы әкімдігінің "Қарағанды қаласының…
"Ғ. Мұстафин атындағы ЖББМ" КММ

Қазақ тілін үйренеміз

Аш құлақтан тиыш құлақ.
Пусть в желудке пусто, зато ушам спокойно.
Сұрақ-жауап
Барлық жауаптар: 69
Жаңа сұрақтар: 10
Семей полигоны

Сынып сағатының  тақырыбы: Семей полигоны
Сынып сағатының мақсаты:

1.      Білімділік міндеті-Семей полигоны қасіреті тарихының мағанасын ашып.туған жердің ащы шындығы  туралы  жан-жақты білім беру:

  1. Дамытушылық міндеті-тұлғаның көпшілік ортада ашық, жүйелі сөйлей білу,ой-пікірін білдіре отырып, қосымша деректер мен құжаттарды пайдалана отырып,ізденушілікке, шығармашылық жұмысқа баулу;
  2. Тәрбиелік міндеті—  тұлғаның өз Отанына , жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру; экологиялық тәрбие беру;


            Қазақстан өз тәуелсіздігін алғаннан бері  ғасырларға тең жолдардан өтті. Солардың бірі -ұзақ  жылдар сынақ орталығы болған  Семей ядролық полигонының жабылуы. Семей ядролық полигоны  еліміздің басына қасірет болып жабысқан  отаршылдық саясаттың  тағы бір қылмысы. Ақырзаман аждаһасы атанған ядролық қаруды сынау тек бір халықтың басындағы қасірет емес, ол күллі тіршіліктің жауы.


І. ХХ ғасырдың 40 жылдарында Америка Құрама Штаттары атом бомбасын жасап шығарды. Бірінші атом бомбасы 1945 жылы Тынық мұхиттағы Жапонияның Хиросима және Нагасаки қалаларына тасталды. Бірнеше секундтардан кейін атом жарылыс жүздеген мың адамдардың өмірін қиды. Мыңдаған радиоактивті сәулеге шалдыққан және мүгедек адамдар пайда болды.

 

 

 

ІІ. Семей полигоны.
Адамзатқа үлкен қайғы - қасірет пен апат әкелетін - ядролық қару. Кеңестер Одағында жасалынған ядролық қаруды сынайтын алаң қазақ жеріндегі (қазіргі Шығыс Қазақстан облысына қарасты) Семей полигоны болды. Полигонда 40 жыл бойы 470 рет ядролық қару сынақтан өткен. Атом бомбасы сыналған аумақта: жерде, ауада, суда, топырақта радиоактивті заттардың мөлшерінің артуы байқалған. Семей ядролық полигондағы сынақ қуаты байқалған. Семей ядролық полигондағы сынақ қуаты Хиросимаға тасталған бомбадан 2, 5 есеге асып түскен.

 

 

 

 

III. Зардаптары

40 жылға созылған бұл жарлыстардың зардабы ұшан-теңіз. Алғашқы сынақ ретінде жарылыс болған жерлерде қалдырылғандардың өмірі ұзаққа созылмады. Белгісіз ауруларға ұшырап, азаппен қайтыс болғандардың қатары көбейе түсті. Радиацияның кесірінен дүниеге келгендер генетикалық мутацияға (түрдің, кескін-кейіптің өзгеруі) ұшырады. Ғалымдардың пайымдауынша, әрбір мың дүниеге келетін баланың 48-і кемтар болып туған. Дүние есігін ашқан мың баланың 100-і тумай жатып шетінеді. Аяқ-қолсыз туғандар мен ақыл-есінің кем болғандардың, анемияға, аллергиялық, созылмалы ауруларға ұшырағандардың саны артты. Обырмен ауырғандардың да қатары өсті. Бұл қасірет әлі де өз зардабын тартқызуда. Сал, мешел, қолсыз, аяқсыз, таңдайсыз болып өмірге келу Семей аймағындағы тұрғындарға тән құбылысқа айналды. 

 

 

 

IV. Полинонның жабылуы

 

 

Кеңес одағы  күйрегеннен кейін 1991 жылдың 16 желтоқсанында Қазақстан өз тәуелсіздігін жариялады. Ал сол жылдың 29 тамызында  Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен Семей ядролық сынақ полигоны жабылған болатын.

29 тамыз – қазақ халқына қасiрет пен үміттi қатар сыйлаған күн. 1949 жылы 29 тамызда полигонда алғашқы сынақ жасалса, 40 жылдан астам уақыттан кейiн дәл осы күнi Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың сынақ полигонын жабу туралы Жарлығы шықты. Бұл күн халықтың қасіреттен құтылуына жол ашты, бүгінде бүкіл әлем осы датаны Халықаралық ядролық сынаққа қарсы iс-қимыл күнi ретінде атап өтеді.

 

 

 

ЕлбасыНұрсұтан Назарбаев: «Бұл шешім Қазақстан жерінде сансыз қасірет пен шығынға әкелген жүздеген ядролық жарылысқа тоқтау қойды. Полигонның жабылуына танымал қоғам қайраткер Олжас Сүлейменов бастаған «Невада-Семей» антиядролық қозғалыс үлкен үлес қосты».

Қорытынды: «Ел тағдыры–жастар қолында»

Құрметті оқушылар! «Ел тағдыры-жастар қолында» деп бекерайтпаған. Қазақстанның өркендеуіне, өсуіне, дамуына өз үлестеріңді қосып, еліміздің экономикалық және әлеуметтік жағдайларын жақсартуға, еліміздің тыныштығын сақтап, өз елін құрмет тұтатын саналы да тәрбиелі азамат болуларына сеніміміз мол.

7 «Ә» сынып жетекшісі:  Сапарова Сулушаш Ордабековна

Авторство: