ОҚУШЫЛАРҒА ОҚУДАҒЫ КЕДЕРГІЛЕРДІ ЖЕҢУГЕ ҚАЛАЙ КӨМЕКТЕСУ КЕРЕКТІГІ МӘСЕЛЕЛЕРІ БОЙЫНША МҰҒАЛІМДЕРГЕ КЕҢЕС БЕРУ СТРАТЕГИЯСЫ   Оқыту және оқу салалары  

Қызметтің әлеуметтік саласы

Қызметтің аффекттік саласы

Қызметтің танымдық саласы

    Осылайша, дұрыс шешім қабылдау үшін бұл қызметтің үш саласын ескеру қажет.   1.      Таным және оқу

Мынадай тұжырымдарды талқылаңыздар: Мұғалімнің рөлі оқушыларға: · пәндітүсінуіндамытуға; ● ақпараттысақтауғажәнетолықтыруға(жады); ● мәтінді оқудағы, жазудағы және математикалық есептегі қиындықтарды жеңуге мүмкіндік беру деген тұжырыммен келісесіз бе?

  Ең маңыздысы, мұғалімдер оқу мақсаты – бұл оқушылар істеуге тиіс нәрселер ғана емес, сонымен қатар оқушылардың өз бетімен жұмыс істеуі қаншалықты мүмкін болса, соншалықты өз бетінше жұмыс істеуге көмектесу екендігін түсінулері керек. Мұғалім көптеген жолдар арқылы оқушыға  оқу жоспарын меңгеруіне көмектесе алады. Төменде келтірілген стратегияларды талқылаңыздар. Топтық пікірталас кезінде қалыптасқан өз идеяларыңызды ұсыныңыздар. Біз бірнеше стратегия ұсынамыз. Бірақ жекелеген оқушылардың қажеттіліктері, Сіз жұмыс істейтін жағдайлар жекелеген оқушыларға оқуға көмектесетін бірқатар шығармашылық тәсілдерді қолдануға жетелеуі мүмкін.   Түсінуді дамыту жөніндегі ұсыныстар: ● оқушыларға оқу мен нұсқаулықты дұрыс түсіндіруіне көмектесуде ым, визуалды белгілерді қолданыңыз және басқа да көмек көрсетіңіз; ● сұрақты түсінбеушілік танытып, сұрақ қойып немесе мәселе көтеріңіз, бұл Сізге жұмыс барысында нұсқаулықты ұстанып отыруға мүмкіндік береді; ● оқушылардан не істеулері керектігін түсіндіруге өтініш білдіріп, олардың мәселені түсінетінін тексеріңіз; ● нақты обьектілерді, белгілерді, символдарды, фотосуреттерді, сандық осьтержәне компьютерлік анимацияларды қолдану арқылы абстрактілі ұғымдарды нақты ұғымдарға айналдырыңыз; ● жазбаша тапсырмаларды орындауға арналған шаблондар мен жауаптардың болжалды нұсқалары бар тапсырмаларды ұсыну арқылы тапсырмаларды орындауға көмектесіңіз.   Жады: ·         оқушыларға оқу мақсаты туралы естеріне салыңыз; егер бұл мүмкін болса, суреттер мен артефактілерді пайдаланыңыз; ·         көрнекі құралдар пайдаланыңыз; ·         тапсырманы орындауда жасалатын амалдар реті бар объектілер, суреттер, белгілерді немесе түйінді сөздерді пайдалана отырып, карточка-еске түсіргіш дайындаңыз; ·         оқушы өздігінен тыңдай алатын нұсқаулықтардың дыбыстық жазбаларын жасау үшін диктофонды пайдаланыңыз; ·         ескертпелерге арналған стикерлерді, қысқаша жазбалар, жеке тақтаны қалай пайдалану керектігін іс жүзінде көрсете отырып, түйінді сөздерді жақсы есте сақтау үшін оқушыларды соларды пайдалануға ынталандырыңыз.   Сауаттылық және тілді үйрену кезіндегі қиындықтар:   ● бастапқыда оқушыларға сұрақ қоя отырып, оларды мәтінді қабылдауға дайындаңыз; ● сабақта оқушылардың өзара жәрдемдесуін және өзара әрекеттесуiн ынталандырыңыз; ● мәтіндегі жаңа сөздерге көңіл аударта отырып, оқушыларға мәтінді оқу кезінде көмектесіңіз; ● жазудың балама нысандарын пайдаланыңыз: зияткерлік карта құрастыру, оқу материалының ауызша таныстырылымы, белгілері бар карточкаларды сыныптауға арналған тапсырмалар, мәтінді өңдеуге арналған бағдарламалық жасақтама, диаграммаларға, диктантқа ат беру (тақырып қою), екі өлшемді және үш өлшемдікөрсетілімдерді даярлау.   2.      Қызметтің әлеуметтік саласы: қарым-қатынас және өзара әрекеттестік

Мынадай тұжырымдарды талқылаңыздар: Сіз оқушылардың дағдылары мен баламалы қарым-қатынас әдістерін дамыта отырып, топтық және ұжымдық тапсырмаларға қатысуға мүмкіндік беру арқылы мұғалімдер оқушылардың оқуын бақылап отыруы керек деген көзқараспен келісесіз бе?

  Әлеуметтік өзара әрекеттестік дағдыларын дамыту жөніндегі ұсыныстар   ·         визуалды нұсқаулықтарды пайдаланыңыз: сөйлеу кезінде қолданылатын тірек сөздер мен белгілер; ·         ең маңызды ақпарат сөйлемнің басында берілген қысқа әрі нақты сөйлемдерді пайдаланыңыз; ·         оқушыға топтағы, сыныптағы пікірталастарда өз пікірін айтуға көмектесіңіз; ·         мәжбүрлі баламасы бар сұрақтар ұсыныңыз («ол кезде күн бе еді әлде түн бе еді?»); ·         түйінді сөздер жазылған арнайы плакаттарды бірлесіп жасаңыз.   3.      Қызметтің аффекттік саласы: мінез-құлық, эмоциялық және әлеуметтік  даму

Мынадай тұжырымдарды талқылаңыздар: Оқушылар белгілі бір жағдайларда неліктен өздерін олай ұстайтынын түсіну үшін мұғалім олардың әлеуметтік және эмоционалдық дамуы туралы мейлінше толық хабардар болуы тиіс дегенмен келісесіз бе?

  Қызметтің аффекттік саласын дамыту жөніндегі ұсыныстар   Оқушылардың оқудағы эмоционалдық, әлеуметтік және мінез-құлықтық кедергілерді жеңу үшін Сіз жеңіл қолдана алатын бірқатар стратегиялар бар: ·         бірінші және ең маңызды жол– оқушыларды мойындау және қабылдау; бұған оқушылардың әуестенетін нәрселеріне қызығушылық таныту, тапсырма құрастырғанда олардың мүдделерін ескеру немесе білдірмей көмек ұсыну арқылы қол жеткізуге болады; ·         оқушыларға көбірек көңіл бөлу қажет, белгілі себептермен ерекше ықылас пен қамқорлықтан тыс қалған балаларды таңертең қарсы алып, амандасқан дұрыс, осының салдарынан олардың демалыс күндері жақсы өтеді; ·         зейінсіз оқушылармен қатар отыратын оқушылар олардың жинақталуына және оқуға тартуға көмектесе алады; ·         мұғалім зейінсіз оқушыларға жиі сұрақтар қоя отырып, олардың назарын бағыттай алады; ·         оқытуға ынталандыру мен өзін-өзі сыйлау сезімін дамыту үшін жағымды кері байланыс ұсыныңыз; артық күш жұмсаудан қашқақтай отырып тапсырмалардың қиындығын біртіндеп көбейту және қысқа мерзімді, жеңіл қол жеткізуге болатын мақсаттарды белгілеу маңызды. ·         оқушыларға тапсырмамен айналысып, оны орындауға жеткілікті уақыт ұсыныңыз. ·         әлдебір ерекше бағдарламалар мен оқыту әдістеріне қарағанда, сіздің сөйлеу мәнеріңіз сенімді оқу ортасын құруға көбірек ықпал етеді.   Тиімді тілді пайдаланыңыз, бұл дегеніміз – мүмкіндік тілі, үміт тілі және табыс тілі. Мәселен, сіз мына сөйлемді ескерер ме едіңіз: «Мен Х-ті әрдайым қате түсінемін» және «Ия, сіз аздаған қателік жібердіңіз, бірақ сіздің проблемаңыздың себептері неде екенін анықтап көрейік».