19 ноября 2010 года в школе - лицее №101 прошел семинар - тренинг по теме "Анализ и самоанализ урока". Cеминар был направлен на развитие аналитических способностей педагогов.
Задачи семинара:
1. Уяснить сущность понятий «современный урок», «анализ урока» и «самоанализ урока» через метод педагогического анализа урока.
2. Определить компоненты педагогического аспекта анализа урока.
3. Развивать умения педагогов проводить анализируя урок в соответствии с целью его посещения.
Педагоги работали в группах, анализируя урок в соответствии с целью посещения уроков. Для каждой группы была определена своя цель посещения. Учителя справились с заданием и сделали обобщающий вывод анализа урока.
мыслительной деятельности учащихся на уроках биологии»
«Мыслить человек начинает тогда, когда у него появляется потребность что-то понять» (С.Л. Рубинштейн). Следовательно, прежде всего, нужно пробудить у ученика потребность думать над проблемой, создавать для этого условия. В активизации познавательной деятельности учащихся вопросы имеют едва ли не первостепенное значение. Трудно представить такой процесс обучения, при котором учителю не приходилось бы обращаться с вопросами к ученикам, а ученикам к учителю. Диалог между людьми невозможен без их вопросов друг к другу. Большинство учебных задач, широко используемых в практике школьного обучения, содержат вопрос как необходимый структурный элемент, с помощью которого обозначается искомое. Он обеспечивает четкую направленность мыслительного процесса на решение поставленной задачи. Чем точнее поставлен вопрос, тем более четкой оказывается задача, вследствие чего процесс решения носит более организованный и целенаправленный характер.
Умение задавать вопросы – важнейшая педагогическая способность, поскольку этот навык связан с использованием языка, являющегося одним из самых могущественных и гибких инструментов обучения человека.
М.А. Махмутов полагает, что это умение близко к искусству, поэтому точные правила здесь вообще невозможны.
Поиск в педагогической литературе наработок, которые помогут формированию этого важнейшего навыка педагогов, является главным предметом данной работы. Вторая глава содержит методики, которые автор проекта собрал из педагогической и методологической литературы, систематизировал материал, выделяя основные моменты постановки вопросов и приведя примеры в приложении по курсу биологии.
Школа- лицей № 101
ИНФОРМАТИЗАЦИЯ ГЕОГРАФИИ КАК СРЕДСТВО ПОВЫШЕНИЯ КАЧЕСТВА ЗНАНИЙ УЧАЩИХСЯ
Бұл статьяда автор география сабағында қолданған АКТны таным белсенділігін тану құралы ретінде және осы арқылы білім сапасының көтерілуін көрсетеді.
The author introduces to the results of using ICT at the lesson of geography, as the increasing of cognitive interest and increasing of quantity knowledge.
В современном мире новых технологий в нашу жизнь и работу прочно вошли компьютер и компьютерные технологии. Этот вопрос все более остро встает перед современными педагогами.
Использование компьютеров на уроке позволяет достигнуть несколько целей: экономия времени, работа с более полной и разнообразной информацией, повышение интереса у учащихся к теме урока и курсу в целом, а как следствие этого – повышение качества знаний.
Чаще всего учителя используют на уроках электронные учебники. Как правило, электронные учебники состоят из трех частей: изложение материала, тренировка и контроль. При работе с обучающим текстом можно открыть необходимую карту, таблицу, попасть в словарь терминов и т.д. При работе с картой можно увидеть её в целом, а можно увеличить для просмотра и передвигать. В учебнике предусмотрены задания разного уровня, т.е. тоже осуществляется индивидуальный подход к учащимся. Минусом можно считать в электронных учебниках только наличие большого информационного текста, т.к. его трудно читать с дисплея, устают глаза, и портится зрение. Поэтому учащиеся быстро теряют интерес и предпочитают работать с текстом печатного учебника. Сделать интересным достаточно «сухой» и сложный материал урока может презентация.
Наиболее удобно делать презентации в программе PowerPoint. В этой программе имеются достаточно эффективные средства, позволяющие создавать высококачественные информативные презентации. Например, очень эффективно использование презентаций при изучении физико-географического положения материков. Описание ф.г.п. материка можно разбить на отдельные пункты плана, описание каждого из которого становится информацией для отдельного слайда. Но что особенно делает привлекательным использование презентаций по географии, так это возможность поместить на слайд помимо текста ещё и карту, на которой можно отметить только информацию данного слайда, например, только крайние точки.
Но возникает другой вопрос, не лишит ли презентация детей определённой самостоятельности, не сделает ли детей просто пользователями информации, а не активными искателями знаний. Не уйдёт ли на задний план формирование навыков работы с картой.
Надо отметить, что презентации это только учебные электронные издания, которые использует учитель. И только от учителя зависит, какие цели и задачи обучения и воспитания будут решать презентации.
Несколько примеров, какие функции могут выполнять презентации.
1. Обучающая. При изучении первого материка, презентацию можно использовать как наглядное пособие. Учащиеся сначала изучают презентацию, а потом в качестве закрепления они работают одновременно с физической картой и презентацией, рассматривая их и сопоставляя. Если у учащихся слабо сформированы познавательные способности (таких учеников, мы иногда называем слабыми), то такую работу можно продолжить и при изучении следующего материка.
2. Закрепляющая. При изучении темы учащимися с помощью учителя и работы с картой, можно предложить закрепить материал, просмотрев презентацию.
3. Контролирующая. После самостоятельной работы учащихся с картой, можно предложить самим проверить себя, сравнив свою работу с презентацией.
4. Творческая. Можно предложить учащимся самостоятельно составить презентацию по данной теме.
Для апробации презентаций по физико-географическому положению материков, проводился эксперимент. Два класса – экспериментальный и контрольный – «традиционной» формы обучения, с низким уровнем познавательных способностей. Уроки в экспериментальном классе по теме физико-географическое положение материков проходили с использованием презентаций. Срез знаний проводился дважды и в двух направлениях. Первый раз, сразу на следующем уроке, только по данной теме. Второй раз – итоговый, по особенностям природы всего материка. Первое направление – знание теории – в виде теста. Второе направление – знание карты – номенклатурный диктант. Результаты можно проследить на примере изучения Африки. По итоговым отметкам классы мало отличаются по качеству и успеваемости, но если посмотреть долю правильных ответов, то разница существенная. Тест по теме физико-географическое положение Африки – одинаковая доля правильных ответов и в экспериментальном, и в контрольном классе. Но в номенклатурном диктанте, доля правильных ответов выше на 17% в экспериментальном классе. Итоговый контроль показал, что и тест, и номенклатурный диктант (уже по всем особенностям природы материка) в экспериментальном классе доля правильных ответов выше на 5%. Можно сделать предположение, что презентации, являясь ярким наглядным пособием, играют важную роль в формировании знаний. А если учесть, что конкретно-образные компоненты мышления у подростков продолжают играть важную роль, особенно у учащихся с низким уровнем познавательных способностей, то презентации могут стать хорошим подспорьем для учителя и помогут данным учащимся преодолеть многие затруднения и повысить самооценку.
Использование компьютеров позволяет решать проблему дифференциации и индивидуализации учебного процесса. Одна только программа «hyper test» имеет столько плюсов. В этой программе есть возможности задать любое количество вопросов, можно регулировать время на один вопрос, в зависимости от уровня темпа работы класса или ученика. Можно сделать разный уровень оценивания, т.е. более подготовленному (или сильному) ученику или классу сделать процент отметки выше, а менее подготовленному – ниже. Но что самое главное эта программа позволяет решить извечную проблему педагогов и учеников – списывания! При обычной проверке, даже если педагог предусмотрит несколько вариантов проверочных работ, возможность списать у учащихся остается, всё зависит от «изобретательности» ученика и педагога. Тестирующая программа, имея определённое количество вопросов, выдает их в разном порядке, т.е. у каждого ученика «свой» тест, с ключом ответов, которые совершенно не подходят другому ученику, что просто исключает сам смысл списывания. А ведь никто ещё не пытался проследить проблему списывания не с точки зрения обучения, а с социальной позиции. Когда один ребёнок приучается иждивенческому отношению к окружающим, а у другого, в зависимости от той причины, по которой он даёт списывать, формируются другие черты характера, и тоже не самые положительные.
После установки пятнадцати компьютеров в кабинете географии, появилась возможность организовать уплотнённый контроль знаний. Был проведён эксперимент, по определению влияния на качество знаний «уплотнённого» опроса, с использованием программы «hyper test». В экспериментальном 8А классе по разделу «Почвы, природные зоны Казахстана», при каждой проверке домашнего задания опрашивались 22-25 учащихся: один или двое учащихся опрашивались устно, от шести до десяти учащихся отвечали письменно на вопросы по карточкам и четырнадцать учащихся работали с тестами в программе «hyper test». Новым для данного класса являлся опрос на компьютерах. В контрольном 8Б классе проверка домашнего задания проходила, как и по предыдущим темам, т.е. за урок опрашивались 7-12 учащихся: один или двое учащихся опрашивались устно, от шести до десяти учащихся отвечали письменно на вопросы по карточкам. Работа с тестами на компьютерах была исключена. Результаты анализировались в двух направлениях.
Первое направление: анализировались все результаты тематических срезов в экспериментальном классе, проводимые до использования компьютеров и сравнивались с результатами по разделу «Почвы, природные зоны Казахстана», который изучался в условиях эксперимента. При 100% успеваемости, качество знаний резко возросло. Первый раздел «История исследования территории Казахстана» - качество знаний 40%, второй раздел «Рельеф Казахстана» - качество знаний 33%, третий раздел «Климат Казахстана» - качество знаний 37%. По четвёртому разделу «Почвы, природные зоны Казахстана», изученному в условиях эксперимента - качество знаний составило 75%.
Рис.1 Качество знаний по изученному разделу в условиях эксперимента
Второе направление: анализировались и сравнивались результаты в экспериментальном и контрольном классах по разделу «Почвы, природные зоны Казахстана». При 100% успеваемости, качество знаний в контрольном классе составило 37%, а в экспериментальном классе – 75%.
Рис.2 Качество знаний по изученному разделу в контрольном и экспериментальном классах
Анализ показал положительную динамику качества знаний в экспериментальном классе.
Информатизация географии открывает широкие возможности не только для творчества учителя, но и для взаимовыгодного сотрудничества между учителем и учеником. И что самое главное для развития личности ученика и формирования его активной жизненной позиции.
Использование творческих работ учащихся не только помогает решить проблему информатизации учебного предмета, но и делает учеников равноправными участниками процесса обучения, активными искателями знаний, а не их потребителями.
Можно сделать вывод, что использование компьютеров на уроках, информатизация учебного предмета значительно повышает познавательный интерес и как следствие – повышается качество знаний, а также способствует развитию личности ученика.
1. Программы. География. Для 6-7 классов общеобразовательной школы с русским языком обучения. – Алматы, - 2003 г.
2. Загвязинский В.И., Поташник М.М. Как учителю подготовить и провести эксперимент. – М.: «Педагогическое общество России», - 2004 г.
3. Чеснокова Н.П. Математические методы обработки результатов мониторинга – Караганда – 2005г.
Т.В. Буксман, К.Д. Елеусизова
Школа-лицей № 101
Интерактивная доска как средство развития познавательной деятельности учащихся
Оқу үрдісі заманауй оқыту құралдарын қолданып, мектеп оқушыларына танымдық әрекетіне енген дағды жағдайында өтуі керек, осының бірі интерактивті тақта болып табылады.
The studing course must last in the conditions of motivating inclusion of students to cognitive activity, using modern tools of teaching, one of them is the Interactive board.
Учебный процесс должен протекать в условиях мотивированного включения школьников в познавательную деятельность, используя современные средства обучения, одним из которых является интерактивная доска.
Проблема познавательной активности учащихся не перестает быть актуальной и значимой по сей день, так как формирование активности в процессе познания является определяющим фактором в самоопределении, самореализации личности.
Активность определяет степень (интенсивность, прочность) «соприкосновенности» обучаемого с предметом его деятельности. Управление активностью школьников традиционно называют активизацией. Активизация – это целеустремленная деятельность преподавателя, направленная на совершенствование содержания, форм, методов, приемов и средств обучения с целью возбуждения интереса, повышения активности, творчества, самостоятельности учащихся в усвоении знаний, формировании умений и навыков, применении их на практике (1).
В век компьютеризации обучения новым средством обучения стала интерактивная доска. «Интерактивные доски имеют ряд преимуществ по сравнению с другими средствами обучения», - это могут сказать учителя, использующие интерактивные доски на своих уроках.
В чем сущность этих преимуществ? Каково отношение учителей и учащихся к применению интерактивной доски?
Интерактивная доска – не волшебная палочка, которая сама решает все проблемы на уроке и делает занятие интересным и увлекательным. Работая с интерактивной доской, педагог должен знать основы информатики, владеть современными операционными системами и текстовым редактором, учиться использовать действующие компьютерные программы.
Специальное программное обеспечение для интерактивных досок позволяет работать с текстами и объектами, аудио- и видеоматериалами, Интернет-ресурсами, делать записи от руки прямо поверх открытых документов и сохранять информацию. С помощью управления интерактивной доской можно легко и быстро включать специальные режимы просмотра (например, увеличение во весь экран нужного объекта), управлять звуковым сопровождением электронного занятия (2).
Применяемые электронные программы по предметам оказывают большую помощь при изучении нового учебного материала, так как содержат теоретический материал, как по программе, так и дополнительный, а также разнообразную наглядность и динамические схемы. Но учителя, постоянно работающие с интерактивной доской, создают свои флипчарты к урокам. Данные флипчарты – это структурированный урок, в котором можно выделить все его этапы. Остановимся на основных моментах при подготовке флипчартов.
С помощью телеграфной ленты акцентируется внимание на тему и основные понятия урока. Учебный материал делится по страницам для поэтапного логического подхода. При этом можно использовать разные виды информации: текст, таблицы, схемы, выделяя разным цветом ключевые понятия. Библиотека, заложенная в программное обеспечение, помогает найти богатый наглядный материал или можно воспользоваться Интернет-ресурсами, а также готовыми электронными учебниками. Для этапов проверки знаний и закрепления материала подбираются задания, которые выполняются с помощью «панели инструментов» (например, найти соответствие между строением и функциями органов пищеварения и выполнить «перетаскивание» слов или дополнить рисунок описанием). Инструменты «шторка и прожектор» помогают скрыть часть материала, над которым ученики могут поразмышлять, а затем уточнить правильный ответ. Можно создавать ссылки с одного файла на другой, - например, аудио,- видео- файлы или Интернет - страницы. Это позволяет не тратить время на поиск нужных ресурсов. Файлы можно сохранить в изначальном виде или такими, какими они будут в конце занятия вместе с дополнениями. На интерактивной доске можно применять и спецэффекты (анимации, видеозапись, контейнер), но для этого нужно приобрести опыт работы.
Изучая вопрос о роли интерактивной доски как средства повышения познавательной активности учащихся, педагогам и ученикам школы-лицея № 101 были предложены анкеты. Анализ анкет показал следующее:
80% учителей отметили, что интерактивная доска – виртуальный экран, способный усилить подачу материала благодаря разнообразному и динамичному использованию ресурсов. Интерактивная доска позволяет использовать самые разные материалы одновременно: изображение, звук, видео, текст и другие необходимые материалы.
65% педагогов обратили внимание на представление больших возможностей для участия в коллективной работе, развитие личных и социальных навыков.
60% - утверждают, что интерактивная доска упрощает проверку усвоенного материала.
53% - высказали мнение о том, что когда на доске появляется текст или изображение, то у ученика стимулируется одновременно несколько видов памяти.
45% - считают, что интерактивная доска облегчает восприятие нового материала, позволяя дополнять его, делая записи и рисунки поверх изображения, и обращаться с ним неоднократно.
40% - указывают на то, что учащиеся начинают работать более творчески и становятся уверенными в себе.
30% - применяют интерактивную доску и в качестве релаксационного инструмента для снятия утомляемости.
При применении интерактивной доски на уроках учащиеся отметили следующие положительные моменты:
занятия стали более интересными; учебный материал воспринимается легче благодаря богатому наглядному материалу; возможность «перемещать» объекты, делать цветом пометки и комментарии, использовать микроскоп – все это интересно и сохраняется в памяти надолго; умение создавать презентации и приобретать опыт публичного выступления.Психологи, изучая эмоциональное отношение учащихся к предметам, обратили внимание на повышение мотивации школьников к обучению и рост интереса к учебным предметам на 15-20% при систематическом использовании интерактивной доски на уроках.
На основе вышеизложенного материала можно сделать следующие выводы:
интерактивная доска является средством обучения и оказывает большое влияние на повышение познавательной активности учащихся благодаря разнообразному и динамичному использованию ресурсов, развивающих мотивацию к учению; интерактивная доска позволяет развивать у учащихся все познавательные процессы (внимание, память, мышление и др.); интерактивные доски имеют большой потенциал раскрытия темы урока, но извлечь максимальную пользу от их использования можно только грамотно спланировав урок и приготовив подходящий материал; флипчарты, подготовленные к урокам, являются творческой деятельностью педагогов, так как при их подготовке учитель ищет новые подходы к обучению и использует возможности современных технических средств.Список литературы:
Педагогика. Курс лекций. Алматы: «Нұрлы Әлем», 2003 стр. 263 Interactiv Kazakhstan: интерактивныедоскиwww. interactive. Kz
Самообразование учителя как условие его профессионального развития
Елеусизова К.Д. – зам.директора по УВР
Буксман Т.В. - методист
Школа-лицей №101
Совершенствование качества обучения и воспитания в средней школе напрямую зависит от уровня подготовки педагогов. Педагоги в современном образовательном пространстве должны, как никогда, владеть актуальной, фундаментальной информацией по предмету; иметь серьезную гуманитарную подготовку, чтобы понимать мир и человека, который живет в нем; технологическое обеспечение уроков должно серьезно обновляться; информационные технологии должны быть постигнуты всеми.
Эффективность различных курсов повышения квалификации, семинаров и конференций невелика без процесса самообразования учителя.
Под самообразованием традиционно понимают осуществляемую человеком познавательную деятельность, которая осуществляется добровольно, планируется, управляется и контролируется самим человеком, необходима для совершенствования каких-либо качеств человека, и сам человек это осознает.
Способность к самообразованию не формируется у педагога вместе с дипломом педагогического ВУЗа. Эта способность определяется психологическими и интеллектуальными показателями каждого отдельного учителя, но не в меньшей степени эта способность вырабатывается в процессе работы с источниками информации, анализа и самоанализа, мониторинга своей деятельности и деятельности коллег.
Однако, как бы ни были высоки способности педагога к самообразованию, не всегда этот процесс реализуется на практике. Причины, которые чаще всего называют учителя – это отсутствие времени, нехватка источников информации, отсутствие стимулов и др. Это всего лишь проявление инертности мышления и лености ума, так как самосовершенствование должно быть неотъемлемой потребностью каждого педагога.
Если представить деятельность учителя в области самообразования списком глаголов, то получится: читать, изучать, апробировать, анализировать, наблюдать и писать. Какова же предметная область приложения этих глаголов?
Изучать и внедрять новые педагогические технологии, формы, методы и приемы обучения. Посещать уроки коллег и участвовать в обмене опытом. Периодически проводить самоанализ своей профессиональной деятельности. Совершенствовать свои знания в области классической и современной психологии и педагогики. Систематически интересоваться событиями современной экономической, политической и культурной жизни. Повышать уровень своей эрудиции, правовой и общей культуры.Самообразование – процесс непрерывный, но он нуждается в поэтапном планировании и организации. В школе-лицее №101 отработана система организации самосовершенствования учителей. Основой методической работы в этом направлении стал педсовет на тему: «Самообразование – одна из форм повышения профессионального мастерства педагога», где рассматривались теоретические аспекты процесса самообразования и было уделено большое внимание обмену опытом учителей. При подготовке к педсовету педагогическому коллективу была предложена анкета, которая позволила определить значимость самообразования учителя как условие его личностного и профессионального развития. Преподаватели отметили, что самообразование будет продуктивным, если:
педагог владеет способами самоанализа педагогического опыта, способен к рефлексивной деятельности; педагог обладает готовностью к педагогическому творчеству; программа профессионального развития учителя опирается на исследовательскую, поисковую деятельность.Решение педсовета было направлено на реализацию плана по самообразованию педагогов.
Групповые и индивидуальные консультации помогли учителям разработать индивидуальные программы самосовершенствования, включающие в себя:
проблемный анализ собственной деятельности; выбор стратегии саморазвития; определение цели и задач; составление плана действий по самообразованию; самооценка роста; передача опыта коллегам.Каждая деятельность бессмысленна, если в ее результате не создается некий продукт или нет каких-либо достижений. И в личном плане самообразования учителя обязательно должен быть список результатов, которые должны быть достигнуты за определенный срок.
Мониторинг профессионального роста учителя нацеливает его на системное глубокое самообразование. Поэтому педагогам предлагается заполнить карту результативности методической деятельности, которая позволяет учителю:
реально представить результаты своего труда и их место в коллективе; увидеть свои резервы; иметь стимул к непрерывному самосовершенствованию и профессиональному росту.Карта результативности методической деятельности учителя
|
Формы и методы |
На школьном уровне |
На городском уровне |
На областном уровне |
На республиканском уровне |
На международном уровне |
|
Посещение уроков |
|
|
|
|
|
|
Проведение открытых уроков |
|
|
|
|
|
|
Методическое заседание (участие) |
|
|
|
|
|
|
Методическое заседание (подготовка вопроса) |
|
|
|
|
|
|
Семинар (участие) |
|
|
|
|
|
|
Семинар (подготовка вопроса) |
|
|
|
|
|
|
Педсовет (присутствие) |
|
|
|
|
|
|
Педсовет (подготовка вопроса) |
|
|
|
|
|
|
Прохождение курсов ( ПК, проблемные) |
|
|
|
|
|
|
Внедрение передового опыта |
|
|
|
|
|
|
Участие в профессиональных конкурсах, выставках |
|
|
|
|
|
|
Участие в конференциях |
|
|
|
|
|
|
Разработка методических рекомендаций |
|
|
|
|
|
В конце учебного года на итоговом заседании кафедр и МО каждый педагог делает самоанализ и обобщение результатов работы по плану самообразования и карте результативности методической деятельности, намечая перспективный план по дальнейшему развитию профессионального мастерства.
По результатам мониторинга профессионального роста учителей можно отметить, что темы самообразования учителей стали больше направлены на исследовательскую деятельность, педагоги более активно делятся своим опытом на городских и областных семинарах и возросло количество участников конференций разных уровней.
Образовательный процесс настолько динамичен и изменчив, что нельзя однажды и навсегда освоить все секреты педагогического труда. То, что безотказно действует сегодня, уже завтра оказывается недостаточным и даже непригодным. По этой причине преподавательская деятельность является по природе своей творческой деятельностью, сам учитель – профессионал, непрерывно анализирующий свою работу, а самообразование является средством развития профессиональной компетентности педагога.
Используемая литература:
Ширшина Н.В. Повышение педагогического мастерства учителя. Изд-во «Учитель», г. Волгоград, 2008 г. Дереклеева Н.И. Справочник завуча. 1-4 классы. Москва «ВАКО», 2006 г. Голубева Л.В. и др. Методическая работа в школе. Изд-во «Учитель», г. Волгоград, 2007 г.
Бастауыш сыныпта қазақ тілін оқыту мен сауаттылыққа қол жеткізуде ақпараттық техникалық құралдарды тиімді пайдалану.
Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Бағжанова Баян Нұрланбековна
Кез-келген өркениетті елде көп тіл білу – басты мақсат екенін мектеп оқушылары жақсы біледі. Қазіргі таңда қоғамның, өмірдің аяқ алысына ілесе білу үшін көп тіл, оның ішінде мемлекеттік тілді білмеуі баласының ертеңі бұлыңғыр болатынын әрбір ата-ана жете түсінеді. Сондықтан да орыс мектептерінде қазақ тілін беруші мұғалімдерге талап-тілек өте зор. Орыс мектептерінде орыс тілді балалар, оның ішінде қазақ балалары да, қазақ тілін екінші тіл ретінде қабылдайды. Қазақ тіліне деген ынта, қызығушылық, тіл үйренуге деген белсенділігін арттыру үшін мұғалімнің білімділігімен қатар шеберлігін қажет етеді. Бүгінгі күні қазақ тілін үйретуде мұғалімнің ең бірінші көмекшісі - ақпараттық техникалық құралдар. Біз де өзімізше осы техниканы үйреніп, өз сабағымызға қолдануға тырысып жүрміз. Техникалық құралдар бізге әртүрлі жұмысты тез және қысқа мерзімде, жан-жақты, түрлі-түсті, көркем етіп жеткізуге мүмкіндік береді. Ал оқушыға өз бетінше орындап, білім деңгейін тексеруге мүмкіндік туғызады.
Алдымен:
· сабақтың түрін , тақырыбын анықтап алу;
· ақпарат жинау;
· ақпаратты саралап, сұрыптау қажет;
· оқу әрекетін оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып ұйымдастыру;
· сабақты жағымды эмоция, жағымды әсерлермен қанықтыра білу;
· сабақтың мақсаты мен нәтижесінің бірұштылығын жоспарлау керек.
«Бастауыш сынып барлық білімніңнегізін береді» деген қағида бар.Олай болса біз - ұстаздар бастауыш сынып оқушыларына қазақ тілін тек пән ретінде жүргізбей, оны тіл білімінің негізі ретінде, мемелекеттік тіл ретінде қазақ дегенүлкенхалықтың тарихына, мәдениетіне, әдебиеті мен салт-дәстүріне апараржол ретінде үйретіп, Отанымызға деген ізеттілік, туған жерімізге деген сүйіспеншіліктерін оята білуіміз керек.
«Ауылым-берекем» атты мультимедиалық сабақ үлгісінде осы тақырып көлемінде барынша көп ақпарат жинап тақырыпты толық ашуға тырыстым. Ең бірінші, «Ауылдың тыныс-тіршілігі» деген атаумен фильм жасадым. Бұл ой шақыру мақсатында. Онда осы тақырыпқа сан түрлі көптеген суреттер
жинақталған. Бұл фильмнің мақсаты – қазақ музыкасының жетегінде ауылдың тұрмыс-тіршілігінен көрініс беретін суреттерді көрсете отырып оқушыларға ой салу, оларды ойша тақырып аясына итермелеп, білетіндерін еске салып, жалпы назарларын бір арнаға жүйелеу.
Екіншіден, ең бастысы - жаңа тақырып. Дыбыстық құралдарды - жаңа материалдарды түсіндіруде , дыбыс, сөздердің айтылуы, мәтіндерді оқуда пайдалануға болады. Материалдарды дыбыстау – түсінікті және әсерлі етеді. Бұл жерде Активстудио бағдарламасының мүмкіндіктері пайдаланылды. Бұл көрілім, тыңдалым, оқылым әрекеттерін орындауға мүмкіндіктер береді.
Қазақ халқы әуезді, ұйқастап сөйлегенді жақсы көреді, бұл біздің ұлттық ерекшелігіміз десем де болады. Сондықтанда жаңа сөздермен жұмысты әсерлі болу үшін «Ұйқасты сөздік» деп алып, мәтіндегі және тақырып аясындағы сөздерді ұйқастырып құрастыруға тырыстым. Осы бағдарлама мәтінді дұрыс оқуға, дауыс ырғағын дұрыс қоя білу үшін де тыңдалым әрекетін орындауға, кейін оқушылардың өздері де оқуға мүмкіндік береді.(Мәтінмен жұмыс) Айта кету керек , кез келген модуль бойынша ақпарат жинауға оқушылар өздері қатыса алады, ал балаларға сөздікпен жұмыс істеп үйренген бастап-ақ ұйқасты сөздік, алфавиттік сөздік құратуға болады. 3-4-сынып оқушылары осындай жұмыстарды өте қызығып орындайды. 2-сынып оқушылары алфавиттік сөздіктерді жақсы құрайды. Бұл олардың сөздік қорларын байытуға, жаңа сөздерді жеңіл есте сақтап қалуға, бәсекелестікке үйретуге көмектеседі. Ғалымдардың есептеуінше, адамдардың бестен төрті пайдалы информацияны көру арқылы қабылдайды деп танылуы да көрнекіліктің ұтымды тәсіл екенін дәлелдейді.
Жаңа тақырыпты, оқушының білім деңгейін бекіту үшін әртүрлі тапсырмалар қолданылады. Ақпараттық техникалық құралдар көптеген тапсырмаларды аз ғана уақыт ішінде, тез арада орындап шығуға мүмкіндік береді, сондықтан тапсырмалар неғұрлым көп болса, неғұрлым әртүрлі болса солғұрлым жақсы. Сабақ барысында тақырыпты жүйелеу үшін бірнеше фильм жасауға тура келді, оның әрқайсысын жек -жеке әртүрлі сабақта қолдануға болады.
Қазақ тілін еркін меңгеру, сауатты сөйлеу, сауатты жазуы , тіл тазалығы - қатемен жұмысқа, жазба жұмыстарды үнемі түзетіп отыруға тығыз байланысты. Қатемен жұмыстың 14 түрі белгілі.
Мысалы:
· әріп қатесі (енбек, мазмұн, бүгүн);
· артық әріп (ылақ, минута, газета):
· керісінше әріп қалдырып қою (снып-сынып, оқшы-оқушы);
· қателесіп, бөлек жазылатын сөздерді біріктіріп қосып жазу (баспа сөз – баспасөз, ден саулық –денсаулық, еңбек ақы – еңбекақы);
· немесе керісінше бірге жазылатын сөздерді бөлек жазу ;
· сөз қалдырып қою сияқты қателер кездесіп жатады. Осының бәрін көріп, түзеп отыру - біздің күнделікті жұмысымыз.Оқушы мен мұғалімнің орнын ауыстырып көрейік.
3-сыныпта «Бау-бақшада» тақырыбы бойынша қазақ тілі сабағында қолданылған қатемен жұмыс түрлерімен таныстырып өтейін.
І. Төл дыбыстарының ерекшеліктерін ажырата біліп, әр төл дыбысын меңгерту – қазақ тілін үйретуде ең үлкен орын алады. Сол себептен де бірінші қатемен жұмыс түрін тән дыбыстарымен жүргіздім. Мысалы: кей қазақ тілінің тән дыбысын дыбыстардың әріп емлесіне сүйену арқылы үйретуге болса, кейбір сөздерде есте сақтау арқылы үйренуге тура келеді.. Мен уақыт үнемдеу үшін 9 дыбысты бірдей алдым. Ал 1, 2- сыныптарда әрбір тән дыбысын жеке-жеке алған дұрыс. Техникалық мүмкіндіктер тақтадағы қатені әртүрлі жолмен жөндеуге мүмкіндік береді. Бұл оқушылар үшін әрі ойын, әрі сабақ.
ІІ.Тіл үйретудегі пәрменді құралдардың бірі - көркем, әдемі суреттер. Бұның өзін сурет қана емес, біз оны оқушыға заттың мәні жөніндегі түсінігін дәлелдеу үшін және қосымша жаттығу үшін пайдаланамыз. Қалай? Қатемен жұмыстың бұл түрінде балалар суретке қарай отырып, осы затқа байланысты оның жеміс пе, жидек пе, әлде көкөніс пе екенін ажырата білуі керек, оның түсін, пішінін, дәмін ажырата білуі керек. Оқушы бұрыс мәтінді оқи отырып, оның қатесін тауып, дұрыс әңгіме құрауы керек. Әрине бұл жұмыс бүлдіршіндердің сөздік қорын байытып, жылдам, тапқыр болуына ықпал етеді. Дұрыс орындаған жағдайда түрлі аннимациялық әсерлер қосып қоюға тағы болады.
ІІІ.Қатенің келесі түрі – орыс тілінен дұрыс аудару үшін сұраулық шылау мен етістіктің болымсыздық түрін ажырата білуінде. Мысалы, тыңдалым әрекеті - орыс тілінен болсын, қазақ тілінен болсын интонацияны дұрыс қоя білуінен сауатты дұрыс аударма жасауға ықпал етеді.
ІҮ. Қазақ тілінде сөздердің орын тәртібі сақталуы керек. Сол себептен де келесі қатемен жұмыс үлгісі сөйлемді дұрыс құрауға негізделген. Осы сияқты түрлі тапсырмаларды орындата отырып балаларды дыбыстарды ажыратуға, дұрыс сөйлем құрауға, тіл үйренулеріне мүмкіндік туғызамыз. Ақпараттық техникалық құралдардың бүлдіршіндердің тілді үйренуге қызығушылықтарын туғызып, ауызша сөйлеу дағдыларын қалыптастырып, сөйлеу мәдениетін қалыптастыруда көмегі көп, соны үйрене, игере білгенде ғана біздің берген біліміміздің мазмұны тереңдеп, сапасы жақсара, жоғарылай түседі.Әдіскер-ғалым Қ.Қадашева: «Тыңдап-түсіну, көріп-байқау құралдарын қолданғанда сабақтың негізгі үш түрі айқындалады:
-оқулық бойынша өтілетін матералды бекіту және қорытындылау:
-өмірдегі шындықпен жақындастыру және танымын арттыру:
-үйренушінің қабілет белсенділігі қызметіндегі сөйлеуді жандандыру» - дейді.
Тіл-қатынас құралы. Адам мен адамды, ұлт пен ұлтты жақындастыратын негізгі қатынас құралы. Қорытындылай келе, біздің бүгінгі бүлдіршіндеріміз ертеңгі өз Отанына адал қызмет ететін, талабы мен білімі жоғары, өз ортасын жарып шыға алатын, әлемдік өркениетке ұмтылған, мемлекеттік тілді жетік меңгерген, ең бастысы нағыз қазақстандық -ұлтжанды азамат болулары керек дегім келеді.
№101 мектеп - лицейінің бастауыш сынып мұғалімі
Зауреш Халиматовна Адамова.
Бастауыш сынып оқушыларының бойында адамгершілік-рухани құндылықтарды қалыптастыру.
Аңдатпа:
Данная статья отражает создание гуманной образовательной среды для учащихся начальных классов стимулирующей развитие нравственно – духовных качеств личности в учебномпроцессе,во внешкольных мероприятиях и на уроках «Самопознания».
This article shows creation of humanistic education atmosphere for pupils in Primary school, it develops moral and spiritual qualities of a person in education, out of school activities and on the lesson of «Self - perception».
Адам өмірінің «алтын бесігі» -мектептің есігін ашқан балдырған жарығы мол жаңаша өмірде адамдық асыл қасиеттерді қастерлеп,өмір заңдылықтарын үйренеді.Адам бойында адамгершілік құндылықтарды қалыптастыруда адамгершілік тәрбиесі негізгі орын алады.
Жалпы педагогикалық,психологиялық түсінік тұрғысынан қарағанда,адамгершілік-адам бойында қалыптасатын адами қасиет.
Рас,қазіргі кезде материалдық қажеттіліктер өте маңызды,алайда адам тек қана тән емес,ол-үлкен қажеттігі бар жан да.Қазақта мынадай фразеологиялық сөз тіркестері де көптеп кездеседі:рухани бай адам,рухы жоғары,рухы жоқ,ұлттық рух,рухтанып кетті т.с.с.
Осы тіркестерге сүйене отырып «рух»деген ұғымның адам бойындағы ерекше бір күш,қуат екендігін байқауға болады.Сондықтан ол-адам бойында кездесетін барлық жақсы қасиеттер мен жасайтын барлық игі істерінің қайнар көзі.
Инновациялық мектеп санатына жататын №101 мектеп-лицейінің әрбір шәкіртін бастауыш сыныптан бастап тұрмыстық тегі мен санасы тұрғысынан алғанда келешек қоғамның бір-бір тірегі боларлық тұлға деп тани отырып,олардың әрбір сабақта ұлтымыздың және шығыс халықтарының рухани мәдениетіне бірте-бірте жақындауына,ал түпкі нәтижеде әлемдік мәдениет даңғылына шығуына ықпал етерлік тәрбиемен ұштастыра өткізуді мақсат етеміз.
Әрбір халық руханиятының қайнар бұлағы-оның халықтық педагогикасы мен ұлттық салт-дәстүрлері екені мәлім.
«Адамға ең алдымен білім емес,тәрбие берілуі керек,тәрбиесіз берілген білім-адамзаттың қас жауы,ол келешекте оның барлық өміріне апат әкеледі» деген ұлы ғұлама Әл-Фарабидің ойы жас жеткіншекті тәрбиелей отырып оқытудың маңыздылығына меңзейді.
Қазіргі таңда бұл талаптарды жүзеге асырудың мынадай мүмкіндіктері бар:
1.Адамгершілік құндылықтарын,халықтық педагогика мен салт-дәстүрді кез-келген пәнді оқытудың мазмұнына енгізу.
2.Сыныптан тыс сабақтарда,күнделікті өмірде баланың адамдық асыл қасиеттерді игеруіне ықпал ету.
3.Жеке пән ретінде жүргізілетін сабақтардың бағдарламасына енгізу.(Өзін-өзі тану)
Жоғарыда атап өтілгендей бастауыш сынып оқушыларының әлемдік мәдениетті оқып-үйренуінің алғашқы сатысы-өз ұлтының әдет-ғұрпын,салт-дәстүрін үйренуден басталады.
· Мысалы,өзім кез-келген сабағымда өз шәкірттерімнің ұлттық сана-сезімдеріне әсер ете отырып,оқушы бойында ұлттық мәдениетті,өнерді,салт-дәстүрді қалыптастырып,оны әрі қарай дамытуға көңіл бөлемін.
Шын мәнінде, жалпыадамзаттық құндылықтар ұғымына енетін өмір құбылыстарының бәрін сабақтардың кез-келгенінде көрсетуге болады.
Мәселен,дүниетану сабағында «Құстар»тақырыбын оқыту барысында балалар табиғат пен адамның,қоғамның арасындағы тығыз байланысты ажыратады.Отанға сүйіспеншілік,туған жерге деген ыстық сезімдері артады,Құс екеш құс та туған жерге оралады.Алысқа ұзап кетсең туған еліңді аңсайсың,оның топырағы,ауасы,тіпті туған үйіңнің мұржасынан шыққан түтіннің иісін де сағынасың.(Оралмандар,шетелде тұратын қазақтардың туған жерге оралуы);құстардың ұя салып балапан өрбітуін әрбір баланың жанұясындағы өмірімен салыстыру,құстардың бойындағы қасиеттерді адам бойындағы қасиеттермен салыстыру т.с.с.
1 сыныптың ана тілі пәнінде берілген «Сауысқан мен көкек» мәтінін оқу барысында көкектің өзінікі деген ұясының болмауы,жұмыртқасын басқа ұяға тастап кетуі,балапанын басқа құстардың басып шығаруы,көкектің өз балапанына қамқорлық жасамауы қазіргі кездегі қоғамдағы кездесетін «тастанды балалар»мен «қарттар үйінің»көбейіп кету жағдайларымен салыстырыла оқыту нәтижесінде балалардың бойында аяушылық сезімдерін тудырады және ата-анасы қартайған шағында оларға қамқоршы болуға тәрбиелейді,ата-ананың баласы алдындағы борышы мен міндеті туралы ұғымдар қалыптастырады.
· Сыныптан тыс сабақтардыбаланың адамдық асыл қасиеттерді игеруіне ықпал ететіндей бағытта ұйымдастыру баланың шығармашылығын оятып,жан дүниесімен сезінетін тамаша ойларға жетелейді.Сыныптан тыс шараларды ұйымдастыру:табиғатқа серуен,мұражайға,театрға бірге бару,мектептен тыс кездесулер кезіндегі пікірталастар,әңгімелер т.б. баланың рухани-адамгершілік тағлымына кері әсер етуші факторлар:соғыс ойындары,жат қылықтарды жариялайтын бейнетаспалар мен компьютерлік ойындардың орнына көбірек қолданылса –бұл рухани адамгершілік тәрбие үшін тамаша құралдар.
· Бүгінгі таңда жалпыадамзаттық құндылықтар балаларға жеке сабақтарда(Өзін-өзі тану) беріледі.Бұл сабақта баланың ішкі жан-дүниесін оятудың және дамытудың тәсілі ретінде төмендегі іс-әрекеттер жүзеге асырылады:
1.Тыныштық сәті.
2.Жағымды ойларға бейімдеу.
3.Үлгі аларлық әңгімелерді,нақыл сөздерді,ертегілерді тыңдау және талқылау.
4.Ән және музыка тыңдау.
5.Топтық қызмет.
Әрбір құндылық өз бойында бірқатар адамгершілік ұғымдарын сақтайды. Жас бала тамылжыған табиғатқа,әсем әуезге,жақсы сөзге,айналадағы ақкөңіл адамдарға,жақсы тұрмысқа қызығады.
Мысалы «сүйіспеншілік»деп аталатын адамгершілік құндылық қайырымдылықты,жан аямай еңбек етушілікті,шыншылдықты,тірі нәрсенің бәріне аяушылық білдіруді және жанның көптеген басқа сапаларын көрсетеді.Әр сабақта адамгершілік құндылықтардың біреуі ғана алынып,әдістер мен тәсілдердің бәрі оны жан-жақты ашып көрсету үшін пайдаланылады.
Ø Тыныштықта отыру–жақсы ой ойлауға икемделу мен ақылдың жан сезіміне қызмет етуіне жол ашады.Соның нәтижесінде біздің ішімізде жатқан кез-келген ақпаратты алу мүмкіндігі туады.
Ø Жағымды ойға,ізгілік күйге бейімдеу-өзіне және жақындарына іштей ізгі тілек білдіру.Жағымды ойлардың маңызы зор.Ол өзіне деген сенімді дамытады,қорқынышты болдырмайды,адам бойына салмақтылық пен қайырымдылық әкеледі.Тек қана жақсылықты ойлап,адам баласына ізет көрсету,инабатты болу айналасындағыларға ізгілік нұрын шашады.Балаларды жас кезінен бастап көтеріңкі ойлардың мәнін түсіне білуге үйрету керек.Ең бастысы балаға біздің ойларымыз қандай болса,өміріміздің де сондай болатынын түсіндіре білу керек.
Ø Баланың рухани жан дүниесін оятып,дүниетанымын қалыптастыратын әңгімелерді,ертегі-өлеңдерді,жыр-дастандарды төмендегішеіріктеп алуға болады:
1.Көлеміне назар аудару.Балаға қозғалмай ұзақ отыру қиынға соғады.
2.Мазмұны сабақтың тақырыбына сәйкес болғаны жөн.
3.Олар балаға қандай болмасын құндылықты түсінумен қатар,өз пікірін тудыратындай болу керек.
4.Баланың жас ерекшеліктерін ескеру қажет.
Ø Барлық балалар ән айтуды және музыка тыңдауды жақсы көреді.Музыка мен өлең сезімді оятып,шығармашылық қабілетті жетілдіреді.Сабақ кезінде жағымды әуен естіліп тұратын болса,балалар сабақты жақсы игеріп әкетеді.Музыка шығармашылыққа дем береді.Сондықтан балалар сурет салумен,жабыстырумен,әдеби шығарма жазумен айналысқан кезде оны қосып қойған жөн.Музыка адамның санасын оятуға,оның бойынан күтпеген талант пен қабілетті ашуға себепкер болады.
Ø Баланың мінез-құлқын,қалыптастырып,олардың білімін дамытуда,жас кезінен дұрыс қарым-қатынас жасай білуге үйретуде топтық жұмыстың ерекше маңызы бар.Бір ұжымдағы іс-әрекетке қатысушы әрбір адам сол топтың абыройын,намысын қорғауға міндетті.Жеке адамның адамгершілік қасиеттері айналасындағы адамдармен игі қарым-қатынас жасай білуі арқылы қалыптасады.Топтағы жұмыс бірлесіп орындалады:біреуі оқушылардың пікрлерін жазып отырады,енді біреуі тақтаға іледі,біреуі суретін салады,сызбаларын жасайды,енді біреуі жазылғанды дауыстап оқиды.
Бала бойында жалпыадамзаттық құндылықтырды қалыптастыруда сабақтарға да қойылатын талаптар ерекше.Мысалы әр мұғалімнің сабақ оқытуда өзіндік стилі болады.Әр ұстаз өзіне белгілі тәсілдермен оқушылар зейінін аударуға қол жеткізеді.
«Өзін-өзі тану» сабақтарында адамгершілік қасиеттерді бала бойына сіңіру,қалыптастыруда мұғалім нені ескеруі керек:
а) Жаттап алуды талап етпеу.
Басқа пәндерден ерекшелігі сол, жалпыадамзаттық құндылықтар жөніндегі сабақтардың тақырыптары дәлме-дәл ғылыми есеп-қисап пен фактілерге негізделінбейді.Сондықтан балалардан өткен сабақтың тақырыбын оқуын және айтып беруін талап етпеу керек.
Алайда оқушылар хормен айтатын әннің сөздерін,өлеңдер мен қара сөздерді (прозаны) жаттауға беруге болады.Есте сақталынып қалған мәнді өлең сөздері, қара сөздер бала бойындағы жақсы ойлар мен дұрыс дағдыларды дамытуға көмектеседі.
ә) Баға қоймау.
Мұғалім оқушылармен күрделі өмірлік проблемаларды талдауына көмектесетінін есінде ұстағаны жөн.Бұл жолда әр бала өзіне қойылған сұраққа шын жүректен үн қатуы мүмкін.Сол себепті оның жауабына баға беруге асықпаған жөн.Егер мұғалім берген жауабы үшін бір баланы мақтап,екіншісін сынға алатын болса,онда мұғалім көздеген мақсатына жетпейді.Өйткені баланың жан сезіміне кері әсерін тигізетін жағдайлар оның көңіл-күйін бұзады,шығармашылық қабілетін тежейді.
Ұтымды әдіс- кез-келген пікірге қолдау жасай отырып,айтылған әрбір ойды мақұлдау және жауаптарды бірлесе талқылау.
б) Өмірмен байланыс.
Қоршаған шынайы өмірмен тығыз байланыс жасамайынша сабақтың тақырыбы тек теориялық тұрғыда қалып,өмірдегі өзгерістерді шынайы жеткізе алмайды.Әңгімеде баяндалатын қандай да бір өмірлік оқиғаны туыстарымен,таныстарымен,ата-аналарымен немесе достарымен талқылауға ұсынуға болады.
в) Мұғалім бейнесі.
Балалар үшін ұстаздың жеке басының ерекше маңызы бар.Балаларға жалпыадамзаттық құндылықтар бірлігін бергісі келетін мұғалім ең алдымен осы құндылықтарды өзі ой-санасынан өткізіп алуы керек.Тек осы жағдайда оқушы жүрегіне баратын жол табылады.Бұл,шынын айтқанда,ең бастысы болып табылмақ.
Бастауыш сынып оқушыларының бойында адамгершілік рухани құндылықтарды қалыптастыру-жеке тұлғаны қалыптастырудағы бүгінгі күннің өзекті мәселесі болып табылады.Сондықтан,басты шарт-бұл:
§ білім беруді баланың сезімдік әсеріне негіздеу;
§ жанның таза және сау болуын ескеру;
§ өз Отанын сүюге үйрету;
§ адамгершілікке,кішіпейілділікке тәрбиелеу;
§ берілетін білімді негізінен судан,жерден,ауадан,яғни қоршаған өмірден беру;
§ оқушының өздігінен іс атқаруын қамтамасыз ету;
Әдебиеттер тізімі:
1. Бастауыш мектеп.Алматы.№10,2004.
2. Ғаббасов С. Ізгілік әліппесі. Алматы,Мектеп-1988.
3. Игенбаева Б.К. Мен-Адаммын.Алматы-2000.
4. Назарбаева С.А. Ұстаздан ұлағат. Алматы,Атамұра-2000
5. Озғанбаев Ө.О. Халықтан асқан ұстаз жоқ.Алматы-1997.
Мақала тұсаукесерін осы ссылка арқылы көшіруге болады: http://files.gw.kz/cgr936hu6u.html
№ 101 мектеп лицейінің қазақ тілі мен әдебиет мұғалімі Сатбекова Куляш Мухамбетковна
Оқушының сауатталығына қол жеткізу жолындағы қатемен жұмыстың орны
Қазіргі заманда білім беру әлеуметтік құрылымның маңызды элементтерінің біріне айналды. Дүние жүзінде білімнің әлеуметтік рөлі артты. Адамның болашағы оның қазіргі алған білімнің сапасының көлеміне, ойлау деңгейіне байланысты.
В. А. Сухамлинскийдің айтуы бойынша, бала өз күшіне деген сенімін ешқашанда жоғалтпауы, өзінің қолынан ешнәрсе келмейтінін сезінбейтін болуы педагоктық көрегендігі болып табылады. Әрбір жұмыс оқушы үшін аз да болса алға қарай ілгерлеу болуы қажет. “Баланың білместігін құрметтей біліңдер ”, - деген поляк педагогы Януш Корчактың осынау сөздерінің мұғалім үшін маңызы зор.
Мұғалім әрбір сабақтың идеялық- ғылыми жағына терең үңіліп, оның өзіндік ерекшелігін жан- жақты аша біліп, практикалық ерекшелігіне баса назар аударыпоқушының сауаттылығын арттыруды әрбір сабақтың мақсаты етіп қоя білуі қажет.
Тілдің граматикалық, орфография, пунктуациялық заңдылықтарын тез арда меңгеріп, оның емле ерекшелігінің есте сақтап қалу, сауттылықты арттыру жөнінде жатқа жаздырылатын жазба жұмыстарының түрлері көп. Жазба жұмыстары неғұрлым түрленіп отырылыса, соғұрлым оқушының ынтасы, белсенділігі артатыны сөзсіз.Диктанттың түрленіп жүргізіліуінде оқушылар тілдік материалды есте сақтап, көп нәрседен хабардар болады. Мұғалім әр тоқсан ішінде алынған бірнеше бақылау жұмыстарында жіберілген қателерді жинақтап, топтап алып, оған арнайы жаттығулар
жүргізіп, қорытындысына тағы да диктант жаздырғаны жөн.
Оқушының жазба жұмысында кеткен қателерді сараптауды мына кесте бойынша жүргізуге болады. Қате түрлері мәтінге, тақырыпқа байланысты өзгіріп отырады.
|
|
Бықылау диктанты:”Ақку- құс төресі” Қате түрлері |
||||||
|
Оқушыннын аты-жөні |
Тыныс белгі |
Қос сөз |
Шылау |
Сөз тастау |
Тасымал |
Бағасы |
|
|
1.
|
Жанна Аскарова |
- |
+ |
+ |
- |
+ |
3 |
|
2. |
Айна Бекеновна |
- |
- |
- |
- |
- |
5 |
Қателердің қандай түрі болмасын бәрі де грамматикалақ теориялық заңдықтармен ұштасады. Оқушының сауаттылығын күнделікті тексеріп, қадағалап отыру керек. Оқушы, әсіресе, тыныс белгілерді жазу жұмысын орындау барысында бірден қойып отыруға дағдылануы қажет. Тыныс белгілерін бірден қойып отыруға дағдыландыру мұғалімнің шеберлігіне, яғни, талдау жасай білу ұшқырлығына және орындалатын жазба жұмыстың мазмұнына, кұралымына байланысты. Қателерді болдырмау үшін мұғалімдер мына жайттарды басшылыққа алу қажет:
- Оқушынның білімін күнделікті тексеріп, жазу жұмыстарында орфографиялық, пунктуациялық белгілерді саналы қоюға дағдыландыру, сөйлемдердің мағынасын, құрылысын тез айқындай алу дағдысын қалыптастыру
- Жазба жұмыстарына қойылатын талаптарды үнемі еске түсіріп отыру
- Бақылау жұмыстарын тіл ұстарту мақсаттырмен байланыстыра жүргізу
- Оқушылардың жіберген қателерін анықтап, оны болдырмаудың әдіс-тәсілдерін алдын ала ойластыру
- Жазба жұмыстарда жіберілген қателерді оқушылардың өздеріне таптырту; сыныпқа ортақ жалпы қате және жеке оқушының арнайы өзіндік қателерімен жұмыс істеу
- Жіберілген қателердің негізгі себептерін оқушыларға жете түсіндіріп, оны екінші рет қайталамауға әдеттендіру
- Көркем әдебиет шығармаларынан орфографиялық., пунктуациялық ережелерге байланысты мысалдар тергізіп, оларды дауыс ырғағымен оқуға және тыныс белгілерінің қойылу себебін дәлелдеп айтып беруге дағдыландыру
- «Қатесін тап» атты алдын ала дайындалған шағын «қатесі бар» мәтінмен жұмыс жүргізу.
Оқушыладың көркем сөйлеуі де, әдеби тіл нормаларын тартымды, сауатты қолдануы да мұғалімнің шығармашылық , өздік жұмыстарды жүйелі әрі үздіксіз жүргізуіне байланысты.
Қорыта келе осы жұмыстар бойынша алған нәтижелерді, қалай бағалауға болады деген сұрақтарға жауап беріп көрейік:
-Диктант жұмысын жүргізгеннен кейін «Өз өзіңді тексер» жаднамасын пайдалану барысында, оқушы сауатты әдемі жазуға тырысады.
- Жазба жұмысынан кейін, жіберген қателерді жинақтап, әрбір оқушының жіберген қатесі бойынша жұмыс істесек, келесіде қате болмай, «орташа» жазатын оқушылар болмайды.
- Жазу кітапшасын әрбір оқушыға бастатып, оған сөз тіркесі, сөйлемдер, ережелер жазғыза отырып қорытындылаймыз.
- Өз бетінше кітап оқуын ұйымдастырсақ, оқушылардың оқу жылдамдығы, сауттылығы арта түседі.
Сондай-ақ оқушының сауаттылығы мен тілін дамытуда тексті рөлге бөліп оқыту, оның жан - жағына назар аударту, шағын көріністер көрсету де сабақты түрлендіреді.
Сөз соңында айтарым, ұстаз міндеті – жас ұрпаққа сапалы білім, саналы тәртіпке үйрету болса, қазақ тілі пәнінің мұғалімдері сол мақсатта түрлі жұмыстар атқаруымыз керек.
Дүниетану пәнінен мұғалімдерге арналған көмекші «Сарыарқа жануарлары»тұсаукесері. Дайындаған №101 МЛ бастауыш сынып мұғалімі Зауреш Халиматовна Адамова.
Тұсаукесерді осы ссылка арқылы көшіруге болады:
http://files.gw.kz/yrsj27zyve.html
Әліппемен қоштасу мерекесінің «Қош бол, сүйікті Әліппем!» жоспары.
Дайындаған №101 МЛ бастауыш сынып мұғалімі Зауреш Халиматовна Адамова.
Тұсаукесерді осы ссылка арқылы көшіруге болады:
http://files.gw.kz/pgh934a26a.html
http://files.gw.kz/4jtm3g2nag.html
Поурочное планирование учителя начальной
школы - лицея №101
Ирины Федеровны Таравковой.
Математика. Чему мы научились?
Математика. Повторение.
Русская грамота. Слово называет действие.
Русская грамота. Звук "й", буква "й".
Сценарий праздника "Прощание с 1-м классом".
Скачать все статьи по ссылке:
http://files.gw.kz/y4y18cy2k7.html
Педагог нуждается в постоянном обновлении своих знаний и умений. Он работает на будущее, и его соответствие требованиям времени, происходящим изменениям в образовательной практике обеспечивается созданием соответствующих условий для повышения квалификации. В школе-лицее эти задачи решает методическая служба.
В методической деятельности можно выделить:
- предмет – разнообразие и выбор способов и методов реализации профессиональной деятельности педагогов;
- форму – активное взаимодействие участников, их субъективность и инициативность;
- предназначение – развитие кадрового потенциала, удовлетворение актуальных образовательных потребностей, выявление потенциальных запросов посредством формирования новых образовательных целей;
- результат – освоение педагогами средств, способов, методов, способствующих обогащению профессиональной практики и достижению новых образовательных результатов.
Существуют различные модели научно-методической работы.
Появилось новое понятие «методический сервис», который выступает как комплекс адресных, дифференцированных методических услуг, предоставляемых по запросу субъекта образования.
В методическом сервисе важны такие его характеристики, как:
- направленность деятельности не только на удовлетворение актуальных образовательных потребностей педагогических кадров, но и «на опережение», прогнозирование и создание условий для выявления потенциальных образовательных потребностей, появление которых определяется новыми требованиями к образовательному процессу, как фактора развития личности педагога и непрерывности совершенствования его профессионализма;
- обеспечение права выбора методической услуги, а значит, возможность реализации индивидуального образовательного маршрута педагога средствами методического сервиса;
- построение процесса обслуживания на технологичной основе и при наличии необходимых ресурсов как условие качества методической услуги и достижение гарантированного результата;
- эффективное и непрерывное взаимодействие субъектов системы образования;
- высокий уровень профессионализма методистов, выступающих исполнителями методической услуги – условие достижения качества в процессе повышения квалификации педагога.
1. Информационные - эффективное и оперативное ознакомление с научно-педагогической информацией (методические совещания).
2. Учебно-методические - разнообразные формы обучения педагогов (курсы, тематические семинары, семинары-практикумы, методологические семинары, занятия по электронным программам, школа молодого учителя и т.д.).
3. Научно-методические (исследовательские) – поиск эффективных методов и форм в организации учебно-воспитательного процесса, поддержка экспериментальных и инновационных площадок (научно-методическое сопровождение, исследовательские лаборатории, консалтинг)
4. Организационно-методические – изучение запросов учителей, прогнозирование, планирование и организация повышения квалификации педагогов (координация методической деятельности кафедр и МО, консультации, конференции, круглые столы, конкурсы, творческие группы и т.д.).
5. Социально-психологическая и профессиональная поддержка – формирование банка нормативно-правовой и организационной педагогической документации по методической деятельности.
6. Экспертно-аналитические услуги – мониторинг, проведение экспертных, диагностических и аттестационных процедур для объективной оценки педагогической деятельности.
7. Ресурсное обеспечение выступает как способ поддержки педагога в самообразовании (библиотека, мультимедиатека, выход в Интернет и т.п.), разработка методических продуктов, информационных баз данных и электронных каталогов с целью с целью мобильного доступа к информации.
Введение сервисного подхода в практику методической деятельности свидетельствует о создании условий для формирования и развития таких качеств педагогических и руководящих кадров, как:
- способность ставить перед собой образовательные цели, осознавать возможные пути их достижения;
- критическое осмысление собственного профессионального опыта и своих образовательных потребностей; - гибкость и мобильность при введении новшеств в образовательную практику;
- способность осуществить осознанный выбор содержания, форм и методов организации педагогической деятельности.
Август - Установочный педсовет «Деятельность ШЛ №101 в рамках современной стратегии развития Казахстанского образования: новые требования, новые возможности»
Ноябрь – «Воспитательные функции школы-лицея в контексте реализации проекта «Школа доброжелательного отношения к ребенку»
Январь – «Обобщение педагогического опыта»
Март – «Результаты работы по внедрению АСУ «Е – образование»
Май – Итоговый педсовет «Анализ деятельности педагогического коллектива по совершенствованию образования и перспективы работы ШЛ № 101»
Городские и областные семинары на базе ШЛ № 101
1. 07.10.2010 г. городской семинар психологов «Школа молодого психолога»
2. Октябрь - областной семинар «ИКТ на уроках английского языка»
3. 17.11.2010 г. городской семинар «Метод проектов на уроках ИВТ»
4. 19.11.2010 г. городской семинар учителей биологии «Самоанализ и анализ педагогической деятельности»
5. 24.11.2020 г. - областной семинар логопедов
6. 23.12.2010 г. городской семинар для зам.директоров по НМР «Формирование исследовательских навыков учеников основной школы»
7. 24.03.2011 г. городской семинар для зам.директоров по НМР «Организация экспериментальной работы в ШЛ № 101»
8. май - городской семинар учителей географии
21 октября в школе - лицее №101 состоялся областной семинар по английскому языку: "Использование информационно - коммуникативных технологий на уроках английского языка". Семинар провела учитель английского языка Абеуова Салтанат Конратбековна.
Целью семинара: познакомить с опытом применения ИКТ на уроках английского языка в школе - лицее №101.
Семинар состоял из открытого урока по теме "Косвенная речь" в 8-м классе, практической части по обучению на интерактивной доске и тестирующим устройствам.
На открытом уроке по теме "Косвенная речь" использовались интерактивная доска, компьютерная программа по грамматике, беспроводной планшет и тестирующие устройства "Activ-VOTE".
На практической части семинара учитель Абеуова С.К. продемонстрировала возможности интерактивной доски, обучила некоторым особенностям работы с доской и тестирующими устройствами для работы на уроках английского языка.
Рефлексия по проведенному семинару.
Вопросы рефлексии на уроке английского языка.
Вопросы:
1. Узнали ли вы что - нибудь новое на этом семинаре?
2. Считаете ли полезной полученную информацию?
3. Может ли вам данный семинар в дальнейшей работе?
Участники семинара высоко оценили работу семинара и на предложенные вопросы рефлексии 100% опрашиваемых дали положительные ответы
1. Помогла ли программа по грамматике "Round Up" повторить, закрепить знания по пройденному материалу?
2. Развивает ли интерактивная доска интерес к предмету и изучению материала?
3. Помогает ли тестирующее устройство быстро и качественно проверить ваши знания?
Все учащиеся 8 А класса ответили на вопросы рефлексии положительно, что говорит о высокой мотивации учащихся к изучению английского языка при использовании компьютерных технологий на уроках.
Материалы для скачивания:
Вопросы как средство развития познавательной активности учащихся http://files.gw.kz/r7s7dkr2uu.html
Конструирование современного урока
http://files.gw.kz/3kk30tpsa7.html
Общие понятия об интегрированном уроке
http://files.gw.kz/01frumvfzy.html
Памятка «Простые истины хорошего урока»
