TIMSS-2023
TIMSS (Trends in Mathematics and Science Study) математикалық және жаратылыстану-ғылыми білім беру сапасын халықаралық зерттеуді оқу жетістіктерін бағалау жөніндегі халықаралық қауымдастық (International Association for the Evaluation of Educational Achievement – IEA) жүргізеді. Халықаралық үлгерімді бағалауды IEA 1959 жылдан бастап жүргізіп келеді, оның ішінде TIMSS зерттеуі – 28 жыл. Білім берудегі бұл халықаралық зерттеу бүкіл әлемдегі елдерге бастауыш және негізгі мектеп оқушыларының оқу жетістіктеріне, бастауыш мектептен негізгі мектепке ауысу кезінде математикалық және жаратылыстану-ғылыми білім берудегі өзгерістерге мониторинг жүргізуге, сондай-ақ бастауыш және негізгі мектептегі білім сапасына әсер ететін факторларды анықтауға көмектеседі.
TIMSS зерттеуі төртінші және сегізінші сыныптарда әр 4 жыл сайын жүргізіледі.
2023 жылы IEA және TIMSS&PIRLS халықаралық зерттеу орталығы TIMSS-ті бағалаудың сегізінші циклын өткізеді, бұл TIMSS-тің математика және жаратылыстану ғылымдары бойынша оқушылардың үлгерімі туралы алдыңғы зерттеулерінің деректерін біріктіреді. Жетпіс ел TIMSS-2023-ке қатысуды жоспарлап отыр. Негізгі елдермен қатар аймақтар немесе қосымша сыныптар (мысалы, үшінші немесе бесінші сынып) сияқты жеке субъектілердің қатысу мүмкіндігі қарастырылған.
TIMSS-2023 2019 жылы басталған цифрлық форматқа көшуді аяқтайды, бұл мектептер мен қоғамда цифрлық технологияларды кеңінен қолдануға байланысты. TIMSS-2023 зерттеуі жаңа тапсырма пішімдері мен интерактивті мүмкіндіктерді, сондай-ақ заманауи студенттерді қызықтыру үшін арнайы әзірленген және цифрлық ортаны пайдалануды қамтитын тапсырмаларды шешу және сценарийлерге негізделген зерттеулер тапсырмаларын қамтиды. Зерттеу жүргізудің цифрлық форматына көшу мүмкіндігі жоқ елдерге тек негізгі тапсырмаларды қамтитын қағаз тасығыштағы нұсқа ұсынылатын болады.
TIMSS-2023 негізгі сипаттамалары
Оқушыларды қызықтыратын инновациялық тапсырмалар
TIMSS-2023 сандық құралдарды пайдалануды қамтитын оқушыларға тартымды интерактивті тапсырмалар мен мүмкіндіктердің кең ауқымын қамтиды. Мысалы, студенттер ақпаратты визуализациялайды, тапсырмаларды шешу үшін экрандағы нысандарды жылжытады және айналдырады, экрандағы мәтінмен, формулалармен және сызбалармен жұмыс істеу дағдыларын көрсетеді. Түрлі-түсті графикадан басқа, тапсырмалар ғылыми зерттеулерді немесе құбылыстарды көрсету үшін бейнелерді немесе анимацияларды қамтуы мүмкін.
Міндеттерді шешуге және зерттеулер жүргізуге арналған тапсырмалар
TIMSS-2023 тапсырмалары студенттерден белгілі бір мазмұнды білуді және математикалық есептерді шешу және ғылыми эксперименттер жүргізу үшін белгілі бір дағдылар мен дағдыларды қолдануды талап ететін нақты және зертханалық жағдайларды модельдеуді қамтиды.
Топтық адаптивті бағалау
TIMSS-2023 зерттеуі топтық адаптивті бағалауды қолдануды қамтиды. Барлық елдер бірдей TIMSS тапсырмаларын орындайды. Зерттеуді жүргізудің екі цифрлық нұсқасы – күрделі және орташа тапсырмалары бар неғұрлым күрделі нұсқа және орташа және жеңіл тапсырмалары бар азырақ күрделі нұсқа-барлық елдерде қолданылады, бірақ елдің жалпы нәтижелеріне байланысты әртүрлі комбинацияда. Бұл тапсырмалардың күрделілігін оқушылардың үлгерім деңгейіне сәйкестендіруге көмектеседі, бұл өз кезегінде барлық үлгерім деңгейлеріндегі білімді дәлірек бағалауға мүмкіндік береді.
Оқушылардың зерттеудің барлық кезеңдерінен өту процестері туралы деректерді қамтитын кеңейтілген халықаралық есептілік
TIMSS-2023 командасы оқушылардың жауаптары мен оқиғалар журналының деректерін жинайды, әр оқушының бағалау процесінің толық тарихын жазады (оқушылардың интерфейспен және экрандағы белсенді нысандармен өзара әрекеттесу реттілігі, тапсырмаларды орындау процесі және т.б.).
Зерттеу барысында жиналған деректер TIMSS тобына оқушылардың математикалық есептер мен ғылыми зерттеулерге деген көзқарастарын, тестілеу стратегияларын жақсырақ түсінуге және оқушылардың математика мен жаратылыстану ғылымдарын үйренуге қатысу деңгейін бағалауға мүмкіндік береді. Бұл ақпарат математика және жаратылыстану ғылымдары бойынша оқушылардың жетістіктерін дәлірек бағалау үшін TIMSS-2023 халықаралық есебіне енгізіледі.
Математика мен жаратылыстану ғылымдарын зерттеу контексттері туралы білім беру саясатына қатысты ақпарат
TIMSS-2023 білім беру саясаты саласы үшін маңызды ақпаратты жинауды жалғастырады, оқушылар мен олардың ата-аналарын, мұғалімдері мен директорларын мектепте және үйде математика мен жаратылыстану ғылымдарын үйрену тәжірибесі туралы сауалнамадан өтуге шақырады. Оқушылардың жетістіктерін бағалауда контекстік деректер оқушылардың үлгеріміне әсер ететін үй және мектеп факторлары туралы маңызды ақпарат береді және білім беруді жақсарту жолдарын іздеуге ықпал етеді. Мәтінмәндік сауалнама деректері TIMSS энциклопедиясын толықтырады. Қатысушы елдер құрастырған TIMSS-2023 энциклопедиясы білім беру жүйелерінің құрылымдық аспектілерін, оқу бағдарламаларының мазмұнын және оқыту әдістерін, сондай-ақ соңғы немесе жоспарланған реформаларды қоса алғанда, әрбір ел туралы жан-жақты ақпарат береді. Мәтінмәндік деректердің бұл бай массиві білім беру ортасының аспектілерін және оқушылардың оқу үлгеріміне әсер ететін тәжірибелерін анықтауға көмектеседі. Елдер білім беру саясаты үшін маңызды деректерді, соның ішінде білім беру жүйесінің құрылымын, оқу бағдарламаларын, оқыту әдістерін және оқушылардың оқуға деген көзқарасын қарай алады
