Психологиялық қызмет

Мектептегі психологиялық қызмет – әрбір баланың толыққанды психикалық және тұлғалық дамуына әсер ететін жағдайлармен қамтамасыз ету негізгі мақсаты болып табылатын білім беру жүйесіндегі арнайы сала.

Мектептегі психологиялық қызметтің басты мақсаты – дамудың және оқу-тәрбие процесінің әлеуметтік жағдайын ғылыми психологиялық қамтамасыз ету, яғни білім беру процесіндегі барлық қатысушылардың денсаулығын сақтауға арналған психологиялық жағдайларды қамтамасыз ете алатын, тұлғаны дамыту мен тәрбиелеудің осы күнгі психологиялық-педагогикалық теориялары негізінде осы процесті ұйымдастыру мен құру және жүргізу.

Қызметтің негізгі мәселелеріне кіретіндер:

• әр жас кезеңінде балалардың тұлғалық интеллектуалдық дамуына қолдау көрсету, олардың бойында өзін тану және өзін жетілдіру қабілеттерін қалыптастыру;
• -білім беру мекемелерінде әлеуметтік-психологиялық климаттың жағымды үйлесімді болуына қолдау көрсету;
• -білім беру бағдарламаларын олардың мазмұны мен игеру тәсілдерін оқушылардың, тәрбиелеушілердің ақыл-ой және тұлғалық мүмкіндіктеріне бейімдеу мақсатында психологиялық қамтамасыз ету;
• білім беру мекемелеріндегі әлеуметтік жағдайды психологиялық талдау, негізгі мәселелерді айқындау және олардың туындау себептерін, шешілу жолдары мен құралдарын анықтау;
• балалардың, жеткіншектер мен жастардың дамуындағы ауытқулардың алдын алу және жеңе білу ;
• мамандардың кәсіби іс-әрекетіне, білім беру бағдарламалары мен жобаларына, оқу-әдістемелік құралдарға психологиялық сараптама;
• үздіксіз білім беру процесінде бір сатыдан екінші сатыға ауысу кезіндегі психологиялық – педагогикалық жағдайларды әзірлеу және жасау;
• білім беру тәжірибесіне психология ғылымының жетістіктерін енгізу мен оларды таратуға қолдау көрсету;
• білім беру жүйесі мамандарының іс-әрекетін ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету.

Мектеп психологінің жұмыс уақыты 12.00-14.00 дейін қашықтан жұмыс формасында WhatsApp,ZOOM арқылы байланыс орнатады.87025457812

Баламен қарым-қатынас жасау кезінде сізге мына ережелерді ұстанған жөн:

 1 Ереже

Баланы қабылдау- оның әдемілігі мен ақылдығы, дарындығы, үздік болғаны үшін жақсы көрмей, оның осы өмірде бар болғаны үшін жақсы көру керек.  Ата-аналардан қыздары мен ұлдарына   : «Егер сен жақсы бала болсан, мен сені жақсы көремін». Немесе: «Егер ( жалқаулықты тастап, төбелесуді қоймасан) менен жақсылық күтпе. Осы сөздер арқылы балаға шарт қояды. Адамға  бағалап қарау біздің мәдениетімізге белгілі және баланың санасына ерте жасынан бастап енеді. Баланы бағалап қарау себебі- мадақтау мен жазалау күшіне сенімділік.  Баланы мақтаған кезде- ол қайырымдылық жасауға дайын болады,  егер жазаласан- ол қоғамға да зиян келтіреді. Баланы ұрысқан сайын оның мінезі бұзылады. Өйткені баланы тәрбиелеу кезінде ата-аналар баланы үйретіп, жағдайды рефлекстерді тудыру үшін қажет емес.

«Сенің жақсы оқығанын қандай жақсы!», «Сен маған ұнайсын!», «Сенің үйде болғанын маған ұнайды!» деп хабарлау балаларға ұнайды. Сонымен бірге осы сөздерді айтқан кезде балаға жағымды қарап, оған   жақындап, сыпау керек.

Психологтардың айтуы бойынша баланың өмірге бейімделуі үшін күніне 4 рет құшақтау керек, өзін жақсы сезінуі үшін күніне 8 рет құшақтау керек. Бұл тек қана балалар үшін емес, ересек адамдарға да қажет.

Біз балаларымызбен қарым-қатынас жасаған кезде айтқан  сөздерімізді байқамаймыз. Ал, балалар болса, айтылған сөздерді нақты түсінеді: «Сен маған үнемі кедергі келтіресін!», «Мен сенен шаршадым!».

Ата-аналар балаларының жасаған әрекеттерін сынайтын болса, балалар «Мені ешкім сүймейді» деген ойға келеді. Ата-аналардың дауысы қатал болса, бала өзін бақытсыз болып сезеді.

 Ата-аналар балаларына ренжісін көрсетпеу керек пе? Жоқ. Негативтік сезімдерін жасыруға болмайды. Келесі ережеге назар аударайық.

  2 Ереже

• Баланың жеке әрекеттеріне ескерту жасауға болады.
• Баланың қате жасаған әрекеттерін бағалап, оның сезімдерін кінәлауға болмайды.
• Баланың әрекеттерін бағалап,  жүйелі түрде ескертулер жасауға болмайды. Баламен мейірімді қарым-қатынас жасағаннан кейін ғана тәртіпті орнату керек.

Көбінесе ата-аналар өздерінің өмірлік сәтсіздіктерін өтеу үшін орындалмаған армандарын дәлелдеу үшін балаларын тәрбиелейді.

Келесі себептердің бірі санасыз эмоциялық басбұру. Мысалы, ата-аналардың  баланы күтпегені, босанудың ауыр өткен себебі.

Бір минутка көздеріңізді жұмып, ең жақсы досыңызды кездестіргенді елестетіңіз. Өз қуанышыңызды қалай білдіресіз? Сіздің балаңыздың дүниеге келуі де соншалықты сізді қуанту керек.

Келесі жағдайды елестетіп көрейік. Егер де сіздің балаңыз мозайка жинаған кезде, бөлшектері шашылып, дұрыс жинай алмайтын болса, сіз шыдамай «Олай емес, осылай жасау керек» деп оның әрекетіне араласатын болсаңыз, «Мен өзім білемін. Олай емес» деп балаңыз жауап қайтарады.

Әр бала ата-анасының «олай емес» дегеніне өзінше қабылдайды, біреулердің көңілдері бұзылып. басқалары ренжиді. Балаларға осындай қарым-қатынас ұнамайтыны, біз «қиын» жағдайды шешуде оған өз өмірлік тәжірибемізден «оңай» деген ұғымды ендіреміз. Мысал ретінде жаңа жаға қадамын басқан нәрестенің жүрісіне қарап, біз неге оған ескерту жасамаймыз «қара, қалай дұрыс жүру керек. Мен саған неше рет көрсеттім»» деп неге айтпаймыз. Өз ісін бастап, жаңа ғана үйреніп жатқан балаға да осындай есерту жасау мүмкін емес.  Өйткені балаға кедергі келтірмей, өз ісін аяғына дейін жеткізуге мүмкіндік беру керек.

  3 Ереже

«Баланың ісіне араласпаңыз, егер ол көмегіңізді сұрамаса. Баланың ісіне араласпаған кезде: «Бәрі жақсы, сен өзін істей аласын!» дегенді білдіресіз.

Егер  бала бірдемені үйренсе ол 4 нәтижеге жете алады:

• білімі мен меңгерген дағдысы;
• оқу тәсілін жаттықтыру;
• өз күшін қанағаттандыру;
• ата-аналармен қарым-қатынас жасауда жағымды іс қалдару.

Біз жиі 1-ші нәтижеге назар аударамыз, бірақ өмір үшін басқа үшеуі қажет. Осы жағдайда сұрақ туады: «Қателерді  түземеуй қалай үйретуге болады?» . Баланың қателігін дұрыс белгілеу керек:

• әр қатені көріп, түземеу керек;
• жасаған қатесін кейін  талқылауға болады;
• көбінесе бала өз қателігін түсініп, ертең бұдан да жақсы болатынын түсінеді.

Ата-аналар үшін келесі алгоритм тиімді:

• балаңыз өзі атқара алатын бірнеше істерді айқындап алыңыз.
• баланың нәтижесіне қарамай, оны мақтауға тырысаңыз.
• сізді  ренжіткен баланың 2-3 қателігін еске алып;
• оларды талқылауға уақыт табыңыз.

  4 Ереже

Балаға қиын болып, ол сіздің көмегіңізді сұраса ғана  оған көмектесіңіз.

Балаңыз қиыншылыққа ұшырап, сіз оған уақытында көмектеспесеңіз, онда ол балаға зиян келтіреді. Кейбір ата-аналар, көбінесе әкелер балаларын қиындықтан қорықпауға үйретеді. Егер сіздің ұлыңыз бен қызыңыз көмек сұраса, немесе бастаған істерін аяғына дейін жеткізбей қалдырса- онда оларға көмек көрсету керек. Барлық ата-аналар үшін  мектепке дейінгі бала өзі түймесін тағып, қолын жуып, ойыншықтарын жинайтыны, бірақ өз істерін күн ішінде ұйымдастыра алмайтыны белгілі.  Сондықтан «алдымен барамыз, кейін…»,  «Енді біз… боламыз» деген сөздерді жиі естуге болады. Бірақ баланың өзі атқаратын істері ол бұрын ересектермен бірге атқарған істердің есебінен көбейіп тұрады.

Сенім телефоны және сенім жәшігі

         Мектепте «Сенім жәшігі» жұмыс жасайды.  Егер де бір мәселе мазаласа, достыққа, отбасындағы қарым-қатынасқа, топтағы қарым-қатынасқа, оқытушымен қарым-қатынасқа байланысты жағдай туындап жатса – бұл ақпарат сізге, бізге жазыңыз.

Сенім жәшігін қолдану тәртібі:

1.     Сізді мазалайтын мәселенің түйінін кез келген форматты қағазға жазыңыз.

2.    Сіздің хатыңыз кімге жолданғанын жазуыңызға болады (психологқа, әлеум. педогогқа, немесе әкімшілікке), жазбауыңызға да болады.

3.    Сіздің хабарламаңыз кімнен екені жазылуы немесе анонимді болуы мүмкін. Сізбен хабарласатын телефон нөмірін жаза аласыз, сонымен қатар e-mail қалдыруыңызға болады, сізге электронды почта арқылы хабарласамыз.

Өзіміз жағынан хат жазбаларының құпия болатынына сөз береміз.

Мақсат және негізгі міндет

 «Сенім жәшігі» мектепте  келесі мақсатпен құрылыды:

-  білім беру үдерісінің субъектілеріне педогогикалық, психологиялық, құқықтық көмек көрсету;

- «Сенім жәшігіне» түсетін білім беру үдерісінің субъектілерінің хабарламаларын тіркеу және қарастыру, жедел

қабылдауды қамтамасыз ету.

«Сенім жәшігінің» қызмет көрсетуінің негізгі міндеттері:

- «Сенім жәшігіне» келіп түскен хабарламаларды уақытында қарастыру, сонымен қатар қызметтік тұлғаларға талқылауға бағыттау;

- «Сенім жәшігі»  келіп түскен білім беру үдерісінің субъектілерінің хабарламаларын уақытылы және сапалы түрде қарастыруды бақылау;

- «Сенім жәшігіне» түскен білім беру үдерісінің субъектілерінің хабарламасын талдауын олардың құқығын және

қызығушылығын қорғауға бағытталғаншара қолданғанда және қарастырғанда ескеру.

 «Сенім жәшігі» жұмысының ұйымдастырылу тәртібі

«Сенім жәшігінің» жұмыс тәртібі және қызметі туралы ақпарат білім беру үдерісінің субъектілеріні колледж сайты және ақпараттық стенд арқылы танысы алады. «Сенім жәшігі»жолдамалар үшін жұмыс уақытында сағ: 8:00 – 18:00 дейін қол жетімді. Жолдамаларды комиссияның төрағасы немесе орынбасары комиссия мүшелерінің қатысуымен әр дүйсенбі сайын сағ: 16:00 алады.

Алғаннан кейін жауапты тұлға жұмыс кестесіне сәйкес:

- мектеп директорына жолдамаларды орындау үшін тапсырады;

-жолдамаларды журналға тіркейді;

-жолдаманы құзыреттілігіне орай орындаушыға қарастыруға жолдайды.

-жолдаманың уақытылы орындалуын қадағалайды.

Тіркеу және есепке алу.

         Білім беру үдерісінің субъектілерінің жолдамасын қарастыру және әрекет ету сапасын қадағалау және есепке алу мақсатымен «Ақпаратты есепке алу журналы»(одан әрі-журнал) жүргізіледі. Журналдың беттері нөмірленген, байланған, мөрмен бекітілген болуы керек, сонымен қатар келесі бағаналары болуы керек:

- жолдаудың реттік нөмірі (жыл сайын 1 қаңтардан бастап нөмір басынан басталады);

- жолдаудың түсу мерзімі мен уақыты;

- жолдаушымен хабарласу нөмірі және үйінің мекен жайы, аты, тегі, әкесінің аты (анонимді жолдау түскен уақытта

«аноним» деген белгі қойылады);

- білім беру үдерісінің субъектісінің мәртебесі (студент, ата-ана, педогог);

- жодаманың қысқаша мазмұны;

- жолдама қарастырылуға берілген қызметтік тұлға, сонымен қатар қарастырылу уақыты;

- жолдаманың қарастырылу шешімі жайлы белгі.

         Журналды толтыру және сақтау жұмысын жауапты тұлға атқарады. Оқу үдерісінің субъектілірінің «Сенім жәшігіне» жолдау түсіруіне орай журнал толтырылады. Мектептің істер номенклатурасына байланысты журналдың сақталу мерзімі анықталады. «Сенім жәшігінің» Жұмысының шешімі жинақталады, талданады.Талдаудың қорытындысы ай сайын колледж директорына ұсынылады. Жолдаманың мазмұнын талдау қорытындысы бойынша колледж жұмысының жоспарына өңдеу жүргізіледі.

Маманның міндеті және құқығы.

         «Сенім жәшігінен» алынған  ақпаратпен жұмыс істеуші, маман білуі керек:

- еңбек заңының негізін;

- мектепте жұмыс істейтін нормативті құжаттарды;

- психология негіздерін;

-хабарлаушыны бағыттау үшін мемлекеттік, әлеуметтік, арнайы мекемелердің координаталарын;

         Маман және орындаушы керек болған жағдайда құпиялықты сақтауға міндетті.

         «Сенім жәшігінің» қызметінің және өзінің жұмысының қолайлылығын көтеру үшін маман ұсыныстар жасай алады. Өзінің қызметінің кешенінде маман өзі шешім қабылдай алады және өзі жауапты болады.

         Қосымшаның жұмыс істеу мерзімі.  Осы қосымшаның жұмыс істеу мерзімі шектелмеген. Осы қызметтің уақытын анықтайтын нормативті – құқықтық құжаттарды өзгерткенде бекітілген рет бойынша қосымшаға өзгерістер енгізеді.