ҰБТ тапсыратын,

мектеп бітірушіге кеңес

- Аудитория бойынша кезекшіден емтихан материалдарын ал.

- Қатаң сақталатын номеріңе сәйкес өз орныңа отыр.

- Тестілеу 3 сағат өтеді.  Аудиториядан шығу бірінші және ақырғы сағаттарда тыйым салынған! Осыған дайын бол!

- Емтиханнан шығарып жібермеу үшін, өз орныңда ғана отыр, ең жақсы досың болса да көршіңмен сөйлеспе, емтихан материалдарымен ауыспа, калькуляторды және ұялы телефонды пайдаланба. 

- Өзіңмен бірге шоколад, бір жұтым таза су болса (бөтелкеде) жақсы.  

- Тестілеудің соңғы 30 минутында  жауаптар қағазын толтырып үлгеру қажет.

- Жауаптар қағазының көшірмесі (черновик) түлекте қалады.

- ҰБТ қайта тапсыруға рұқсат жоқ.

Тестілеуден бұрын және

тестілеу кезіндегі тәртіптеріне ұсыныстар

Тестілеуге бір күн қалғанда ештеңе істемеуге тырыс. Егер бірдеңені оқи алмасаң, оны оқуға тырыспай-ақ қой. Дем ал, сауықта және алдыңдағы тестілеуді ұмытуға тырыс.

Тестілеу алдында ұйқыңды міндетті түрде қандыр.

Міне сен енді сынып есігінің алдында тұрсың. Сабыр бол! Бірнеше рет «Мен сабырлымын! Мен өзіме сенімдімін.» деп қайтала.

Өзіңнің сезімдеріңді тәртіпке келтір, ойларыңды жинақта.

Аудиторияға сенімділікпен батыл кір, барлығы жақсы болады.

Ыңғайлы отыр, арқаңды тік ұста. Сен барлығынан зор, ақылды, қу, және сен де барлығы қолдан келеді. Сөздерге «Мен сабырлымын, мен өзіме сенімдімін» илан. Оларды асықпай бірнеше рет қайтала. Ойларды қуып қжеті жоқ, олар қосымша қысым салады. Аяғында өзіңді қолға ал.

Қысымды шиеліністі түсіру үшін дем алу жаттығуларын орында:

-     ыңғайлы отыр

-     мұрныңмен терең дем ал (4-6 секунд),

-     деміңді ұстап тұр (2-3 секундтар).

Тестілеуді толтыру туралы артық сұрақтар қойма және әрі қарай алаңдамай, ықыласпен тыңда.

Тестілеуді орындаудың одан да жемісті жетістіктері:

•       

Бүкіл тақырыптарды көзбен жүгіртіп шығу, ондағы мазмұны қандай тапсырмалар түрлерін көру үшін, бұл жұмысқа кірісуге көмектеседі.

•        Сұрақты аяғына дейін оқу және оның мағынасын түсіну (тестілеу уақытында мінездегі қателік – аяғына дейін оқымай, бірінші сөздері бойынша жауапты жорамалдап және оны жазуға асығады).

•        Егер жауабын білмесең немесе сенімді болмасаң, оны белгілеп кейінге қалдыр, одан кейін оған қайта жауап беру қажет. 

•        Егер белгіленген уақытта сұраққа жауап бере алмасаң, өзіңнің сеніміңе қарай және жорамалды нұсқада жауап беру мәні бар.

• Жинақталу қажет! Тестілеудің алдын алу бөлігін орындаудан кейін (бланктер толтыру), өзіңе түсініксіз моменттерді анықтағаннан кейін, жинақталуға тырыс және ортаны ұмытуға тырыс. Сен үшін тек қана текст тапсырмалары мен сағаттар, тесттің орындалу уақытының өлшемі. Жылдамдат асықпай! Сенің жауаптарының сапасына уақыттың шектеулігі ықпал етпеу керек. Жауапты жазбас бұрын сұрақты екі рет оқы, сенің дұрыс түсінгендігің сенен қажет етілетіні сол ғана. 

• Жеңілінен баста! Сұрақтарға жауап беруді жауабына күмән келтірмейтін, көп ойлануды қажет етпейтін жауаптардан баста. Сен тыныштала салмақтала бастағанда, басың нақты және анық жұмыс істей бастайды, сен жұмыс ритміне енесің. Қобалжудан босатыласың, сенің бүкіл энергия содан кейін қиын сұрақтарға жауап беруге бағытталады.

• Қалдырып кет! Қиын және түсініксіз тапсырмаларды қалдырып кетуге үйрену керек.Есіңде болсын: тақырыпта әрдайым сен жауап беретін сұрақтар табылады. «өзіңнің» тапсырмаларыңа жеткенде очколарды алмай қалу, қиындық туғызатындарда тұрып қалу ақымақтық.  

• Тапсырманы аяғына дейін оқы! Асығыстық «бірінші сөздер бойынша» тапсырмалардың мағынасын түсінуге тырысасың және өзінің ойлауыңмен аяғына жетесің. Бұл сенімді әдіс жеңіл сұрақтарда ең жіберілетін қателері..

• Ағымдағы тапсырмалар туралы ғана ойла! Сен жаңа тапсырманы көргенде, бәрін алдыңғыда не болғанын ұмыт. Ереже бойынша, текстегі тапсырмалар бір бірімен байланыста емес, сондықтан да білім, біріншідегі қолданғанды сен (енді, сенімен шешілген) негізінде көмектеспейді, жаңа тапсырманы дұрыс орындауға және ұйып ойлауға кедергі келтіреді. Бұл кеңес те саған бағасыз психологиялық әсерді береді – өткен тапсырмадағы сәтсіздікті ұмыт (егер ол саған қиын болса).

Тек қана әр жаңа тапсырманы – бұл жаңа балл алатын

үміт деп түсін.

• Алып таста! Көптеген тапсырмаларды жылдам шешуге болады, егер жауаптың дұрыс нұсқасын іздемегенде, ал дұрыс келмейтінді нақты алып тастау керек. Алып тастау әдісі бір-екі нұсқаға көңілді бөлуге ықпалдайды, барлығы бес-жетіге емес (едәуір қиын). 

•  Тексер! Өзіңнің жұмысыңды тексеруге уақыт қалдыр, көзіңмен жүгуруп өтуге де және нақты қателеріңді табуға.

Есіңде сақта!

- Тестілеу уақыты– 3,5 сағат(210 минут).

- Келесі күннің 13.00 дейін және тестілеу қорытындылары хабарланғаннан кейін техникалық себептер бойынша және мазмұны бойынша шағымдануға өтініш қабылданады.

Ескерту:

- ҰБТ тапсыру күні қалып қойғандар және науқастанып қалғандар ҰБТ тапсыруға жіберілмейді.

Ата-аналарға кеңестер

Психологтар бекіткендей, сабақтар үшін сары немесе күлгін түстерді қою керек, олар интеллектульды белсенділікті арттырады. Түс қағаздарын желімдеудің, перделерді өзгертудің қажеті жоқ, осындай түстегі картиналар да жеткілікті.

Ақырғы аптада бітірушілерді үй шаруашылығынан босату керек, одан да ол 10 минут демалып және көбірек дайындалсын. Баланы отбасылық және қаржылық мәселелермен жүктемеу керек.

Музыканы сөзінсіз тыңдау, классикалық музыканы және 10-15 минут жата тұру қажет. Телевизорды көру қажет емес, ми дем алмайды, алған ақпаратты қорытады. Физикалық жүктемелер, баспен тұру, айналулар пайдалы.

Үлкендердің міндеттері: эмоциональды ыңғайлы қалыпты жағдай жасау, қалыпты жағдайға күш салмау.

Балалармен қатынаста қолданбау керек:

1. Қорқытулар (егер сен доғармасаң). Ол қарсылықты көрсетіп, олардың жағынан қобалжуды тудырады. Өзіңіздің сезімдеріңіз туралы бірінші жақта айтыңыз.  Өзіңіз туралы хабарлаңыз, өзіңіздің алаңдауыңызды ол туралы емес, оның тәртіптері туралы айтыңыз.

2. Сынауды(неше рет айтылды, тыңдау керек еді). Бұндай сөздер кімге қарай айтылса соны оңсыз қиындайды. Осындай пікірлерден оқушы өзінің теңестірілімінен ауытқиды, ойлайды және тапсырманы орындауды қояды. Бірнеше рет жауап беретін сұрақтар тууы мүмкін, соған жауап беруге тырысу қажет.

3. Моральды құлықты оқытулардан (сен өзіңді қажетті түрде ұстауың керек). Кейде осындай сөздерден балалар жаңа ештеңе білмейді. 101 рет осыны естігенде ештеңе өзгермейді.  

4. Мазақтау (лапша болма, не деген ақымақ) Бұл баланың өзіне сенімділігіне көмек көрсететін әдіс. Бұндай сөздермен сөйлеуден қашуды ғана аласыз.

5. Көндіру (тыныштал, бұл маңызды емес) Бұндай сөздерді оқушы қолдамайды. Сол уақытта сезініп тұрғанын сезінбеуге алып келеді. Оқушының сезімін айтуға «мен сені түсінемін сен қобалжып жүрсің. Ойлайсың, мазасызданасың» және эмоционалды қысымды түсіру әдісін ол үшін ұсыну қажет.

Сергітетін напитоктарды қолдануға болмайды (кофені күніне 2 кеседен артық емес).

Орнатылған күн тәртібін бұзбау керек.

Тамақ биологиялық заттарға бай болуы қажет. Тамақтануға көбірек жемістерді, көкіністерді көктерді, етті, шоколадты, жаңғақты енгізу керек.

ҰБТ алдында тойып тамақтанбау және көп сұйық ішуге болмайды. Алдында кешкі ас жеңіл болуы керек (балық, салат және т.б), ал таңертең сүт өнімдері, лимонмен шай, жұмыртқа, шоколад болуы қажет.

Егер көздерің шаршаса, онда организмде шаршады.

Көздер үшін жаттығулар:

-  25 секунд жоғары және төмен кезекпен қара, солға және оңға 15 секунд.

-  көзіңмен өзіңнің аты-жөніңді, тегіңді, әкеңнің атын жаз. 

-  квадрат, үшбұрыш сал – бірінші сағат тіліне қарай, одан кері жаққа қарай.