Бұқар жырау – тағылымы

        Мектебімізде 8 а,8ә,9а,9ә сыныптарында «Бұқар жырау- тағылымы» атты факультатив сабақ жүргізіледі. Оқушылар Бұқарекеңнің өлеңдерін,толғаулары мен аңыздарын оқып,танысуда. Осыған орай, 2020 жылдың 03 желтоқсан айы,сағат 10.00 де   бізбен кездесуде қонағымыз болған,  академик Е.А. Бөкетов атындағы ҚарМУ-нің «Тұлғатану» ғылыми-зерттеу орталығының ғылыми қызметкері, «Бұқар жырау тағылымы» атты кітаптың құрастырушысы, айтыскер ақын, филология ғылымдарының кандидаты, доцент Жұмағұлов Айтбай Ботпайұлы . 

   Айтбай Ботпайұлы Бұқар жыраудың тәрбиелік мәні зор шығармаларынан үзінділер оқып, жастарды отансүйгіштікке, сыйластыққа шақырды. Бұқар жыраудың өмірі мен шығармашылығын насихаттау, бірегей туындыларының нәрін жас буынның бойына сіңіру, жыраулық өнердің құдіретін ұғындырудың өзектілігі артып отыр. Әрине, оқушылардың барлығы жыршы-жырау немесе ақын болып кетпес. Десек те, елін, жерін сүйетін, «сөз қадірі – өз қадірім» деп білетін азамат болып қалыптасары анық. 

      9 А сынып оқушысы Қасымбек Ақбота  жүргізуші қабілетімен қоса бірнеше сұраққа жауап ала білді.Қатысушы оқушылар  белсенділік танытты. ­­Өте қызықты,тартымды кездесу болды.

     Бұқар жыраудың толғаулары, шын мәнінде Абылай дәуірінің айнасы. Ұлтының тамаша рухани адамгершілік қасиеттерін бойына дарытқан көкірегі даңғыл, алмас тілді, дуалы ауыз кемеңгерді Абылай хан да қасынан бір елі қалдырмаған. Ақыл-ойға кемел «Көмекей әулие» Абылай ханның дұрыс шешім, парасатты пайым қабылдауына, қос бүйірдегі Қытай мен Ресей аты қос алып мемлекеттің арасында оңтайлы саясат ұстауына, әскери дипломатиялық қарым-қатынастарды реттеуге барынша ықпал жасаған.

     Бұқар жырау поэзиясының негізгі ерекшеліктерін, ішкі ағыс-толқындарын, күйлі-қуатты толғамдарын білімпаздықпен саралаған М.Әуезов: «Жырау... заман сыншысы, сөйлесе шешілмеген жұмбақ, түйіні шатасқан сөздерді ғана сөйлейді. Өзі тұрған заманның белгілеріне қарап, келешек заман не айтатынын болжайды. Сөзінің бәрі терең ой, терең мағынамен сөйлейді. Сыртқы түрі құбажондатқан толғау, салыстырған суреттермен ұқсатқан нобай, жағалатқан белгімен келеді... Не айтса да, көптің мұңы мен қамы, көптің жәйі туралы: не көпке арнаған ақыл, өсиет есебінде айтылады», - дейді.

    «Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді» деп өзі айтып кеткендей, Бұқар баба жырлары мәңгілік. Бүгінгі шара осының жарқын көрінісі.