Құсбегілік-өнердің төресі

Саятшылық  өнер -  әр халықтың дәстүрі. Саяткерлердің  сұңқар мен қаршығаға үйрек пен қаз алдыру, қақпан-тұзақ құру, лашынға қоян алдыру, түлкі мен қасқырды бүркітке алдыру - ең сүйікті кәсіптердің бірі болып саналады. Бір жағынан ата дәстүр, екінші жағынан ұлттық өнерге де жатады. Бүркіт тауларда мекендейді. Құсбегілер оларды  «Ой құсы», «Таулы жердің құсы», «Қыр  құсы» деп атайды.

Бүгінде ұрпақ санасынан өше бастаған халқымыздың ежелгі дәстүрі, өресі биік өнерін қайта жаңғырту мақсатында саятшылық, құсбегілік өнердің жолын жоғалтпай, барынша дәріптеп жүрген  «Қайрат» ұлттық және ат спорты түрлері бойынша  балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінің «Саят» бөлімінің  аға жаттықтырушысы, құсбегіліктен Қазақстан Республикасының  спорт шебері - Махамбетчин Төлеген Әбдікәрімұлымен кездесу біздің мектебімізде өтті.

Кездесу барысында оқушылар Төлеген Әбдікәрімұлына құсбегілік өнер жайында қызықты сұрақтар қойды. Осы өнердің қызық та, қиын жолында құстың сыны, құсбегінің киім үлгісі, еркін аңға салу мен ителгі, қаршығаларды қолға, далбайға шақыру, қоян, кептер, қырғауылға түсіріп сынау сынды құсбегілік өнердің беймәлім қыр-сырына төзім, сабыр, жігер қажет екенін баса айтып өтті.Осы кәсіпке қалай келгендігі жайлы оқушыларды баурап,  өмір баспалдақтарынан естеліктерімен бөлісіп, жеткен жетістіктерінен ерекше толғаныспен сыр шертті. Тірі бүркіт пен тазыны, тұлпарды тек теледидардан ғана көретін балғындар үшін мұндай тағылымды әңгіменің  берері көп.

«Қансонарда бүркітші шығады аңға» деп жатамыз, ол дегеніміз –жаңадан қар жауғанда аңшылар аңға шығатындығы. Ал Салбурын – бұл қыс бойы аңшылардың шығып аң аулайтын кезеңі. Мұны «маусымдық мереке» деп айтамыз.  Өйткені, саят өнерінің нағыз  маусымы басталғандығын айта өтті. Осы маусым басталысымен еліміздің әр облыстарында өмірін арғымақпен байланыстырған, қаны да, жаны да тұлпардан жаралған қазақ тұрғанда атбегілік өнердің өлмейтіні белгілі. Құсбегілік өнері бабасынан баласына беріліп келе жатқан ұлттық дәстүр тұрғанда оның да жоғалмайтынына сенгіміз келеді. Құсбегілік - ақын да, батыр да,  тіпті патша да айналысқан өрісті өнер болып саналады.

Төлеген Әбдікәрімұлымен оқушылар арасында сұхбат қызықты әрі тартымды өтті. Төлеген ағай оқушыларға ризашылығын білдіріп, жылы лебізін білдірді.