Терроризм

 

Террористік тұрғыдан осал объектілердің басшылары мен персоналы үшін олардың терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты ұйымдастыру мәселелері бойынша

 

Осы Әдістемелік ұсынымдар Қазақстан Республикасында діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс – қимыл жөніндегі 2013-2017 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының 106-тармағына сәйкес әзірленді.

 

Әдістемелік ұсынымдарда террористік тұрғыдан осал Қазақстан Республикасы объектілерінің терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты ұйымдастырудың жалпы тәсілдері келтірілген.

 

Бұл ұсынымдардың мақсаты-объект басшыларына адамдардың өмірі мен денсаулығын сақтауға, ықтимал террористік актілердің салдарын азайтуға, сондай-ақ құқық қорғау органдарының қылмыстық әрекеттердің салдарын тергеуіне ықпал ететін жағдайларды қамтамасыз етуге бағытталған профилактикалық іс-шаралар мен төтенше жағдайлардағы әрекеттерді ұйымдастыруда көмек көрсету.

 

Әдістемелік ұсынымдарды әзірлеу кезінде Қазақстан Республикасының Терроризмге қарсы орталығы және Қазақстан Республикасы ҰҚК Ғылыми-зерттеу институты әзірлеген "террористік тұрғыдан осал объектілерде Террористік қатерлердің алдын алу" әдістемелік ұсынымдарынан материалдар пайдаланылды.      

 

 

Кіріспе

 

2013 жылғы 8 қаңтарда террористік тұрғыдан осал объектілерді (бұдан әрі – ТТО объектілері) қорғауды күшейту жөніндегі шараларды көздейтін "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне терроризмге қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды.

ТТО объектілері ұғымы Заңды түрде анықталған.

 

Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы " Заңның 1-бабы»

Террористік тұрғыдан осал объектілер – аса маңызды мемлекеттік, стратегиялық объектілер және стратегиялық маңызы бар экономика салаларының объектілері, қауіпті өндірістік объектілер, адамдар көп жиналатын объектілер, олардың тізбелерін және оларға қойылатын тиісті талаптарды Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

Осы объектілердің басшыларын тиісті өткізу режимін қамтамасыз ету, қазіргі заманғы инженерлік-техникалық күзет жабдықтарымен жарақтандыру жөніндегі шараларды іске асыруға, мүдделі мемлекеттік органдардың көмегімен профилактикалық және оқу іс-шараларын, оның ішінде техногендік сипаттағы қатерлерді жою жөніндегі шараларды іске асыруға міндеттейтін нормалар енгізілді.

Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы "Заңның 10-3-бабы»

Меншік нысанына қарамастан, террористік тұрғыдан осал объектілер басшыларының немесе өзге де лауазымды адамдарының міндеттері.

1. Меншік нысанына қарамастан, террористік тұрғыдан осал объектілердің басшылары немесе өзге де лауазымды адамдары террористік іс-әрекеттің алдын алу, сондай-ақ объектілердің терроризмге қарсы қорғалуы және олардың қауіпсіздігінің тиісті деңгейін сақтау мақсатында мынадай іс-шараларды іске асыруға міндетті:

1) тиісті өткізу режимін қамтамасыз ету, объектілерді оларға қойылатын талаптарға сәйкес қазіргі заманғы инженерлік-техникалық күзет жабдықтарымен жарақтандыру; 2) үлгілік паспорт негізінде-өздеріне сеніп тапсырылған объектілердің терроризмге қарсы қорғалу паспортын әзірлеу; 3) персоналды үй-жайларды қарап тексеру техникасына үйрету, жарылғыш құрылғылардың орнатылуы мүмкін орындарды анықтау бойынша профилактикалық және оқу іс-шараларын өткізу;

4) жасалған терроризм актісінің салдарынан туындаған техногендік сипаттағы қатерлерді жою бойынша мүдделі мемлекеттік органдармен және ұйымдармен бірлескен іс-қимылдарды жоспарлау және пысықтау;

5) объектінің ақпараттық желілерін қорғауды, ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуді ұйымдастыру.

Терроризм актісі жасалған жағдайда меншік нысанына қарамастан, террористік тұрғыдан осал объектілердің басшылары және (немесе) қызметкерлері жасалған терроризм актісі туралы Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік органдарын немесе ішкі істер органдарын дереу хабардар етуге және персоналды эвакуациялауды қамтамасыз етуге міндетті.

2. Тиісті іс-шараларды іске асыру мақсатында меншік нысанына қарамастан, террористік тұрғыдан осал объектілердің басшылары немесе өзге де лауазымды адамдары қажетті қаржыландыруды көздеуге міндетті.

3. Меншік нысанына қарамастан, террористік тұрғыдан осал объектілер басшыларының немесе өзге де лауазымды адамдарының көрсетілген міндеттерді орындамауы Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылыққа әкеп соғады.

Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодексінің 135-1-бабына меншік нысанына қарамастан, террористік тұрғыдан осал объект басшысының терроризмге қарсы қорғауды қамтамасыз ету және өзіне сеніп тапсырылған объект қауіпсіздігінің тиісті деңгейін сақтау жөніндегі міндеттерін белгілеу бөлігінде толықтырулар енгізілді.

 

Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодекстің 135-1-бабы

"Меншік нысанына қарамастан, террористік тұрғыдан осал объект басшысының немесе өзге де лауазымды адамының өзіне сеніп тапсырылған объектінің терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз ету және қауіпсіздігінің тиісті деңгейін сақтау жөніндегі міндеттерді орындамауы және (немесе) тиісінше орындамауы»

1. Меншік нысанына қарамастан, террористік тұрғыдан осал объект басшысының немесе өзге де лауазымды адамының өзіне сеніп тапсырылған объектінің терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз ету және қауіпсіздігінің тиісті деңгейін сақтау жөніндегі міндеттерді орындамауы және (немесе) тиісінше орындамауы, егер бұл іс – әрекеттерде қылмыстық жазаланатын іс-әрекет белгілері болмаса, - айлық есептік көрсеткіштің бестен онға дейінгі мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

2. Осы баптың бірінші бөлігінде көзделген, әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған іс - әрекеттер (әрекетсіздік), - айлық есептік көрсеткіштің оннан отызға дейінгі мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

2013 жылғы 8 қаңтардағы Заңды іске асыру шеңберінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары әзірленді және бекітілді:

- "Қазақстан Республикасының террористік тұрғыдан осал объектілерінің тізбесін бекіту туралы" 2013 жылғы 28 тамыздағы №876 бұйрығы.

- "Террористік тұрғыдан осал объектілердің терроризмге қарсы қорғалуының үлгілік паспортын бекіту туралы" 2013 жылғы 13 қарашадағы №1217 бұйрығы.

Ескертпе: "террористік тұрғыдан осал объектілердің терроризмге қарсы қорғалу жүйесіне қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы бекітілгеннен кейін (қабылдау сатысында) ТТО объектісі паспортының 14, 15-тармақтарын толықтыру қажет.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 29.08.2013 жылғы №876 қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасының террористік тұрғыдан осал объектілерінің тізбесі бекітілді.

 

Қазақстан Республикасының террористік

 тұрғыдан осал объектілерінің тізбес

 

№ р/н	Объектілердің атауы
1	2
	1. Аса маңызды мемлекеттік объектілер
1	Орталық атқарушы мемлекеттік органдардың, арнаулы, құқық қорғау органдарының, олардың құрылымдық және аумақтық бөлімшелерінің, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың әкімшілік ғимараттары мен объектілері
2	Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің объектілері, оның филиалдары мен қоймалары
	2. Стратегиялық объектілер
3	Қазақстан Республикасы Президентінің Күзет қызметі және Қазақстан Республикасы Республикалық ұланы ішкі істер органдарының бөлімшелерімен бірлесіп күзететін, Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін тізбеге Енгізілген Қазақстан Республикасының объектілері, сондай-ақ маңызды мемлекеттік маңызы бар объектілер
4	Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың әскери бөлімдері
5	Мемлекеттік материалдық резервтері бар объектілер (медициналық препараттарды, жанар-жағармай материалдарын сақтау қоймалары, азық - түлік және киім-кешек қоймалары))
6	Ауыр қылмыс жасады деп күдік келтірілген адамдарға стационарлық сот-психиатриялық сараптама және зерттеу жүргізу жөніндегі мемлекеттік ұйым
7	Ғарыштық инфрақұрылым объектілері
8	Тіршілікті қамтамасыз ету объектілері, оның ішінде:: жылумен жабдықтау-Жылу электр орталықтары (50 Гкал жоғары); ауыз сумен жабдықтау-су тарту құрылыстары
9	Отын-энергетикалық пайдалы қазбаларды өндіруге және қайта өңдеуге байланысты объектілер, химия өнеркәсібі объектілері
10	Су шаруашылығы объектілері (гидротехникалық құрылыстар: гидротораптар, шлюздер, бөгеттер; су ресурстарын басқару үшін пайдаланылатын су қоймалары)
11	Республикалық маңызы бар байланыс, теле - және радиохабар тарату объектілері
	3. Қауіпті өндірістік объектілер
12	Аса қауіпті, бактериологиялық, биологиялық, химиялық, есірткі құралдары мен прекурсорларды әзірлеу, өндіру, сынау, зерттеу және сақтау жөніндегі мемлекеттік ұйымдар мен мекемелердің объектілері
13	Заңды тұлғалардың жарылғыш және улы заттарды сақтау жөніндегі объектілері
14	Атом энергиясын пайдалану объектілері
	4. Адамдар көп жиналатын объектілер
15	Сауда алаңы 500 шаршы метрден басталатын және одан асатын сауда объектілері
16	100 және одан да көп отыратын орынға арналған қоғамдық тамақтану объектілері
17	Бір мезгілде 200 және одан да көп адамның болу мүмкіндігі бар, өздеріне жапсарлас ашық аумақты қоса алғанда, көп адамның келуіне арналған немесе дайындалған концерт залдары
18	Бір мезгілде 200 және одан да көп адамның болу мүмкіндігі бар, өздеріне жапсарлас ашық аумақты қоса алғанда, көп адамның келуіне арналған немесе дайындалған спорт құрылыстары
19	Бір мезгілде 200 және одан да көп адамның болу мүмкіндігі бар, өздеріне жапсарлас ашық аумақты қоса алғанда, көп адамның келуіне арналған немесе дайындалған ойын-сауық құрылыстары
20	Бір мезгілде 200 және одан да көп адамның болу мүмкіндігі бар, өздеріне жапсарлас ашық аумақты қоса алғанда, көп адамның келуіне арналған немесе дайындалған Көлік құрылыстары (вокзалдар, станциялар, порттар, әуеайлақтар, әуежайлар)
21	Бір мезгілде 200 және одан да көп адамның болу мүмкіндігі бар өзге де жария құрылыстар (ғибадат үйлері (ғимараттары), мемлекеттік органдардың және ведомстволық бағынысты ұйымдардың, мемлекеттік қызметтер көрсететін жеке және заңды тұлғалардың, пошта желісінің объектілері және байланыс қызметтерін пайдаланушыларға қызмет көрсету)
22	Бір мезгілде 200 және одан да көп адамның болу мүмкіндігі бар, өздеріне жапсарлас ашық аумақты қоса алғанда, көп адамның келуіне арналған немесе дайындалған білім беру ұйымдары
23	Бір мезгілде 200 және одан да көп адамның болу мүмкіндігі бар, өздеріне жапсарлас ашық аумақты қоса алғанда, көп адамның келуіне арналған немесе дайындалған денсаулық сақтау ұйымдары
24	Бір мезгілде 200 және одан да көп адамның болу мүмкіндігі бар өздеріне жапсарлас ашық аумақты қоса алғанда, көп адамның келуіне арналған немесе дайындалған туристерді орналастыру орындары (қонақ үйлер, мотельдер, кемпингтер, туристік базалар, қонақ үйлер, демалыс үйлері, пансионаттар және туристердің тұруы мен оларға қызмет көрсету үшін пайдаланылатын басқа да ғимараттар мен құрылыстар)

 

ТТО объектілерінде террористік актілерді жасау мүмкіндігінің алдын алу және жолын кесу мақсатында жаңадан қабылданған нормативтік құқықтық актілерді іске асырудың бірыңғай тәсілдерін құру мақсатында мынадай шараларды іске асыру ұсынылады:

Ұйымдастыру іс-шаралары:

1. ТТО объектілерінің басшылары сеніп тапсырылған объектінің терроризмге қарсы қорғалуын ұйымдастыру мәселелері жөніндегі арнайы жұмыс комиссияларын құрсын.

Объект комиссиясының құрамы мекеме, ұйым басшысының бұйрығымен тағайындалады.

Комиссия құрамына: мекеме, ұйым басшысының қауіпсіздік жөніндегі орынбасарлары (директордың орынбасары), қауіпсіздік (күзет) қызметтерінің басшылары, энергия, жылу, сумен жабдықтау жөніндегі жетекші мамандар (механик, энергетик және т.б.) және басшының қалауы бойынша басқа да адамдар кіреді. Комиссия мүшелерінің бірін комиссия хатшысы тағайындайды және комиссия құжаттамасын жүргізуге жауап береді.

Комиссияның жұмысы мекеме басшылары бекітетін және комиссияның функциялары мен міндеттерін айқындайтын ереже негізінде жүзеге асырылуы мүмкін.

2. Террористік актілер мен өзге де төтенше жағдайлар жасау қаупі туындаған кезде ТТО объектісінің персоналы үшін үлгілік нұсқаулық әзірлеу (әдістемелік ұсынымдарға № 1 қосымша).

Практикалық іс-шаралар:

ТТО объектілері басшысының терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыруы мыналарды қамтиды::

1. Жалпы ережелер

1.1. Объектінің терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз етуге оның басшысы жауапты болады.

1.2. Күзет қызметін жүзеге асыратын субъектілер объектіні қорғауға байланысты Шартқа сәйкес жауапты болады.

1.3. Объектіні қорғау деп қауіптерді уақтылы анықтауға және күзетілетін объектілерге шабуыл жасауды, терроризм актісін, басқа да құқыққа қарсы, оның ішінде экстремистік сипаттағы қол сұғушылықтарды, сондай-ақ төтенше жағдайлардың туындауын болғызбауға бағытталған шаралар кешені түсініледі.

1.4. Объектілерді күзетуді Қазақстан Республикасы Ішкі істер органдарының мамандандырылған күзет бөлімшелері, жеке күзет ұйымдары, жеке күзетшілер, жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғалардың күзет бөлімшелері, мемлекеттік органдардың ведомстволық күзет бөлімшелері (бұдан әрі - қауіпсіздік қызметтері) жүзеге асыруы мүмкін.

1.5. Күзет жүйесін ұйымдастыруға тікелей рұқсаты бар адамдарды объектінің әкімшілігі объектіні күзету режимі және техникалық күзет құралдарын (бұдан әрі-ТҚА) пайдалану қағидалары туралы мәліметтерді жария етуге жол берілмейтіні туралы ескертеді.

2. Объектінің басшысы міндетті:

2.1. объектіні күзетуді ұйымдастыру және оны күзетуді ұйымдастыруды, техникалық нығайтуды, күзет-өрт сигнализациясы құралдарымен жарақтандыруды және Тараптардың Шарт бойынша міндеттерді орындауын тұрақты, сондай-ақ жоспардан тыс тексерулер жүргізу;

2.2. қауіпсіздік қызметінің басшысымен (немесе қауіпсіздік үшін жауапты мекеме бойынша бұйрықпен тағайындалған тұлғамен) бірлесіп осал жерлерді айқындай отырып, объектіні күзету ерекшеліктеріне егжей-тегжейлі талдау жүргізу.

2.3. объектінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жоспарларын әзірлеуді ұйымдастыру (ағымдағы және перспективалық), күзет жүйесін жетілдіру бойынша ұйымдастырушылық сипаттағы шараларды қабылдау (тиісті бұйрықтар, өзге де құжаттамалар шығару) );

2.4. сигнал беру және байланыс аппаратурасының жұмыс істеу ерекшеліктерін жарияламауға бақылауды қамтамасыз ету; объект персоналына осы талапты сақтау қажеттілігін түсіндіру;

2.5. өткізу және объектішілік режимдердің сақталуын ұйымдастыру;

2.6. инженерлік коммуникацияларды, кабель желілерін уақытылы күрделі жөндеуді, ТСО жаңғыртуды қамтамасыз ету;

2.7. күзет бөлімшесінің лауазымды адамдарымен бірлесіп объектінің басшы құрамын, қауіпсіздік қызметінің қызметкерлерін және персоналын террористік сипаттағы қауіп-қатерлер мен төтенше жағдайлар туындаған кездегі іс-қимылдарға оқытуды ұйымдастыру;

2.8. қауіпсіздік қызметінің басшысымен (немесе қауіп-қатерге жауапты мекеме бойынша бұйрықпен тағайындалған адаммен) бірлесіп күдікті адамдар мен заттарды, жарылғыш құрылғыларды, терактілерді дайындаудың басқа да белгілерін, сондай-ақ оның салдарын оқшаулау және азайту жөніндегі шараларды анықтаған кезде де қажетті іс-шараларды жүзеге асыру бойынша дағдыларды әзірлеу және игеру үшін күзет құрылымдарының қызметкерлерімен жаттығулар жүргізу.

3. ТТО объектілерін күзету жөніндегі қызметті ұйымдастыру

3.1. Күзет қызметін жүзеге асыратын субъектілер шарттың талаптарына сәйкес::

- өткізу және объектішілік режимдер, объектінің қауіпсіздік қызметімен, әкімшілікпен өзара іс-қимыл;

- объектіні немесе оның жекелеген үй-жайларын, материалдық құндылықтарды күзету, орналасқан жеріне сәйкес бекеттер мен патрульдеу бағыттарын қою, персоналдың, келушілердің (сатып алушылардың, оқушылардың, демалушылардың, пациенттердің және т. б.) іс-қимылын бақылау, өз құзыреті шеңберінде бекеттер мен патрульдеу бағыттары аймағында қоғамдық тәртіпті сақтау және құқық бұзушылықтардың жолын кесу;

- күзет-өрт сигнализациясы және дабыл сигнализациясы құралдарының іске қосылу сигналдарына ден қою;

- күзетілетін объектіге рұқсатсыз кірудің жолын кесу;

- туындаған ТЖ, оның ішінде терроризм актілерін жасау салдарынан оқшаулау және жоюға қатысу.

3.2. Қауіпсіздік қызметінің қызметкерлері нысанды күзет қызметін жүзеге асыратын қызметтің жұмысын регламенттейтін нормативтік-құқықтық актілерге сәйкес жеке қорғану құралдарымен жарақтандырылған және қаруланған нысанды киімде күзет нарядының құрамында қызметтік міндеттерін орындайды.

Қаруды қолдану Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

3.3. Қауіпсіздік қызметі бөлімшесінің жауапты адамдары қызметке кірер алдында нарядтың оны атқаруға дайындығын тексереді және нұсқама жүргізеді. Қауіпсіздік қызметінің нұсқамасына объектілердің басшылары, аумақтық ішкі істер органдары жанындағы мамандандырылған күзет басқармаларының (бөлімдерінің) басшы және инспекторлық құрамы қатыса алады.

4. Әзірленген құжаттаманың болуы

Объектіні терроризмге қарсы сенімді қорғауды ұйымдастыру мақсатында мынадай құжаттардың болуы ұсынылады:

1) алдын алу іс-шараларын орындау кезінде оның құрамы мен міндеттерін айқындайтын төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою және объектінің өрт және өнеркәсіптік қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты ұйымдастыру жөніндегі бұйрықтардың болуы;

2) объектінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты лауазымды адамды айқындау жөніндегі өкімдік құжаттардың және төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі объект басшылығы мен күзет қызметі субъектісінің бекітілген іс-қимыл тәртібінің болуы;

3) авариялық қауіпсіздік талаптарының сақталуын бақылау жүйесі туралы мәліметтер;

4) қауіпті заттар анықталған, Төтенше жағдайлар туындаған және жойылған кезде объект қызметкерлерінің және күзет қызметі субъектілерінің іс-әрекеттері туралы Нұсқаулықтарды жүргізу туралы мәліметтер;

 

5) персоналды қорғау тәсілдеріне және төтенше жағдайлардағы іс-қимылдарға оқыту жөніндегі іс-шаралар туралы мәліметтер;

6) персонал, келушілер және жалға алушылар үшін (адамдар көп жиналатын объектілерде) ІІМ, ТЖМ, ҰҚК органдарының телефондарын көрсете отырып, төтенше жағдайлар кезеңіндегі іс-қимылдар бойынша жадынамалардың, оның ішінде ақпараттық стендтерде ұқсас жадынамалардың болуы;

7) халықты эвакуациялаудың бекітілген схемаларының және эвакуацияның ақпараттық нұсқағыштарының болуы.

Объектінің инженерлік-техникалық нығайту шаралары

Объектінің инженерлік-техникалық нығайтылуы-бұл ғимараттардың, үй-жайлардың және күзетілетін аумақтардың конструктивтік элементтерін күшейтуге бағытталған, қорғалатын аймаққа санкцияланбаған кіруге, бұзуға және басқа да қылмыстық қол сұғушылыққа қарсы қажетті іс-қимылды қамтамасыз ететін іс-шаралар жиынтығы.

Объектіні террористік сипаттағы қауіп-қатерлерден және экстремистік сипаттағы өзге де қол сұғушылықтардан сенімді қорғауды қамтамасыз етудің негізі осы объектіні күзет және дабыл сигнализациясы жүйелерімен жабдықтаумен ұштастыра отырып, олардың тиісті инженерлік-техникалық нығайтылуы болып табылады.

 

Орынды жағдайларда объектіні қорғауды күшейту және жедел ден қою үшін кіруді бақылау және басқару, күзеттік бейнебақылау және хабардар ету жүйелері қолданылады.

Негізделген жағдайларда объектінің жекелеген конструкциялық элементтерін және осал жерлерін қорғау үшін оларда күзет және дабыл сигнализациясы жүйелерінің ұқсас функцияларын орындайтын құрылғылар болған кезде кіруді бақылау және басқару немесе күзеттік Бейнебақылау жүйелерін ғана пайдалануға жол беріледі.

Объектіні өрт сигнализациясы жүйесімен жарақтандыруды қоса алғанда, өртке қарсы іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу өрт қауіпсіздігі саласындағы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес жүзеге асырылады.

Өрт дабылы техникалық мүмкіндік болған кезде орталықтандырылған бақылау пульттерінің жеке нөмірлеріне қосылады.

5.1. Периметрді, объект аумағының жекелеген учаскелерін қоршау.

5.1.1. Қоршау адамдардың (жануарлардың) кездейсоқ кіруін (өтуін), көліктің кіруін болдырмауы немесе бұзушылардың объектінің күзетілетін аумағына бас кіреберісті (бақылау-өткізу пунктін, кішкене қақпаларды, қақпаларды және басқа да ресми өту жолдарын) айналып өтуін қиындатуы тиіс.

5.1.2. Рұқсатсыз кіруге тыйым салу туралы талаптар қойылатын объектілерде объектілер аумағының негізгі қоршауын күшейту үшін қосымша қоршау орнатылуы тиіс.

5.1.3. Қоршау, әдетте, бақылауды шектейтін және техникалық күзет құралдарын қолдануды қиындататын иілімдер мен бұрылыстардың ең аз санымен тік сызықты учаскелер түрінде орындалуы тиіс.

Қоршауға периметрдің жалғасы болып табылатын ғимараттардан басқа қандай да бір жапсарлас құрылыстар жанаспауы тиіс. Соңғысында, егер бұл бір қабатты ғимарат болса, қосымша қоршау орнатылуы керек.

Қоршауда тесіктер, сынықтар және басқа да зақымданулар, сондай-ақ құлыпталмайтын есіктер, қақпалар мен қақпалар болмауы тиіс.

5.1.4. Объектіні қорғаудың талап етілетін сенімділігін қамтамасыз ететін объектінің негізгі қоршауының конструкциялары мен материалдарын таңдау объектінің санатына (объектінің техникалық паспортына, басқа да басшылық және нормативтік құжаттарға) сәйкес жүргізіледі.

5.2. Қақпалар, қақпалар

5.2.1. Қақпалар объект аумағына автомобиль және теміржол кіреберістерінде орнатылады. Күзетілетін объект аумағының периметрі бойынша негізгі, сондай-ақ қосалқы немесе авариялық қақпалар орнатылуы мүмкін.

Объектілер периметрінің жекелеген учаскелерінде және қақпалардың сыртқы жағында объектілерде (ведомстволық талаптарға сәйкес) автокөлік қозғалысының жылдамдығын шектеуге арналған арнайы құрылғылар, ал аса маңызды объектілерде - таранға қарсы құрылғылар орнату не қақпалардың шлюздік жүйесін пайдалану қажет.

5.2.2. Қақпаның конструкциясы оларды жабық жағдайда қатаң бекітуді қамтамасыз етуі тиіс.

Электр жетегі және қашықтықтан басқарылатын қақпалар авариялық тоқтату және электр қорегі бұзылған немесе ажыратылған жағдайда қолмен ашу құрылғыларымен жабдықталуы тиіс.

Қақпаларды өздігінен ашылуын (қозғалысын) болдырмау үшін шектегіштермен немесе тоқтатқыштармен жабдықтау керек.

5.2.3. Құлыптарды негізгі қақпалардың құлыптау құрылғылары ретінде пайдаланған кезде гараж түріндегі құлыптар немесе ілулі құлыптар орнатылуы керек. Қосалқы немесе авариялық қақпалар (қосалқы немесе авариялық) күзетілетін аумақ жағынан бекіткіштер мен аспалы құлыптарға бекітілуі тиіс.

Қақпа ойылған, жапсырма құлыпқа немесе аспалы құлыппен бекіткішке бекітіледі.

5.3. Бақылау-өткізу пункті

5.3.1. Өткізу режимі орнатылған Объект адамдардың өтуіне және көліктің өтуіне арналған БӨП-пен жабдықталуы тиіс.

БӨП-те автокөлікті қарап-тексеруді қарап-тексеру алаңдарын, эстакадаларды пайдалана отырып жүзеге асыру ұсынылады.

5.3.2. Объектіге өткізу үшін БӨП қызметкерлері мен келушілері турникеттермен жабдықталады. БӨП-тің жанында кіру қақпасы болмаған жағдайда турникеттердің конструкциясы адамдарды шұғыл эвакуациялауға кедергі келтірмеуі тиіс.

5.3.3. Ашу, өту/ өту механизмдерін, күзет жарығын және стационарлық тексеру құралдарын басқару құрылғылары БӨП үй-жайында немесе күзетілетін аумақ жағынан оның сыртқы қабырғасында орналасуы тиіс. Соңғы жағдайда басқару құрылғыларына бөгде адамдардың кіруіне жол берілмеуі тиіс.

5.3.4. БӨП терезелері мен есіктері қорғаныс конструкцияларымен жабдықталуы тиіс. Кіретін көлік пен келетін азаматтарды бақылау үшін объектінің аумағына кіретін қақпалар мен кіретін есіктер бақылау терезелерімен және "көздерімен" жабдықталуға тиіс, сондай-ақ бейнебақылау құралдары мен сөйлесу құрылғысын пайдаланған жөн.

5.3.5. Күзетшілер қызмет атқару орындарын қылмыскерлердің кіруіне кедергі жасау, күзеттің жеке қорғалуын және қарсы іс-қимыл шараларын қолдану мүмкіндігін қамтамасыз ету мақсатында жеке қорғаныш құралдарымен жабдықтайды.

5.3.6. Объектінің санатына байланысты БӨП-те мыналарды көздеу ұсынылады:

- рұқсаттамаларды (карточкаларды) сақтауға және ресімдеуге арналған үй-жай);

- персонал мен объектіге келушілердің жеке заттарын сақтау камерасы;

- тексеру бөлмесі;

- күзет қызметкерлеріне арналған үй-жай және күзеттің техникалық құралдарын орналастыру.

5.4. Есік құрылымдары

5.4.1. Объектілердің кіру есіктері ақаусыз, есік қорабына жақсы бейімделген болуы және объект үй-жайларының сенімді қорғалуын қамтамасыз етуі тиіс.

Сыртқы кіретін есіктер мүмкіндігінше сыртқа қарай ашылуы тиіс.

Екі есікті есіктер бір есік жапырағының жоғарғы және төменгі бөлігіне Орнатылатын екі бекіткіш ысырмалармен (шпингалеттермен) жабдықталуы тиіс.

5.4.2. Объектіге орталық және қосалқы кіру есіктерінің (тамбурлардың) есік ойықтарын, олардың жанында күзет бекеттері болмаған жағдайда, қосымша жабылатын есікпен жабдықтау керек.

Қосымша есіктерді орнату мүмкін болмаған жағдайда кіру есіктерін кілттерді іріктеу немесе есікті бұзу кезінде дабыл хабарламасын беретін ерте анықтайтын техникалық күзет құралдарымен бұғаттау қажет.

5.5. Терезе құрылымдары

5.5.1. Күзетілетін объектінің барлық үй-жайларындағы терезе конструкциялары (терезелер, желкөздер, фрамугалар) шынылануы, сенімді және жарамды бекіткіш құрылғылары болуы, орынды жағдайларда ТҚҚ-мен жабдықталуы тиіс.

5.5.2. Терезе конструкцияларын металл торлармен жабдықтаған кезде оларды үй-жайдың ішкі жағынан немесе ашылатын конструкциясы болуы тиіс рамалар арасында орнату керек.

Торлар терезе ойығын сенімді қорғауды да, төтенше жағдайларда адамдарды үй-жайдан тез эвакуациялауды қамтамасыз етуі тиіс.

Барлық кластардың қорғаныш әйнектерін орнату кезінде-торлар, жалюзи, жалюздер және т.б. күштік элементтер терезелерге орнатылмауы мүмкін.

5.6. Басқа технологиялық арналар

Шатырлы және жертөле есіктерінің (тиеу-түсіру люктерінің) есіктері мен қораптары конструкциясы мен беріктігі бойынша кіретін сыртқы есіктерге ұқсас болуы, құлыппен жабылуы және объектінің әкімшілігі айқындаған лауазымды адамдар мөрлеуі тиіс.

6. Объектіні күзет және дабыл сигнализациясының техникалық құралдарымен жабдықтау

6.1. Аумақтың периметрін және ашық алаңдарды қорғау

6.1.1. Периметрлі күзет сигнализациясының техникалық құралдары объектіге болжамды қауіптің түріне, оның қорғалу деңгейіне, бөгеуіл жағдайына, жергілікті жердің рельефіне, периметрдің ұзындығына және техникалық нығайтылуына, қоршау үлгісіне, периметр бойындағы жолдардың болуына, қабылданбау аймағына, оның еніне қойылатын талаптарға байланысты таңдалуы тиіс.

6.1.2. Нысан периметрінің күзет дабылы, әдетте, бір бағытта жобаланады.

Тиісті жағдайларда қорғауды күшейту, құқық бұзушының қозғалыс бағытын анықтау, осал жерлерді оқшаулау үшін көп тісті қорғауды қолдану қажет.

6.1.3. Периметрдің күзет сигнализациясының техникалық құралдары қоршауларда, ғимараттарда, құрылыстарда, құрылыстарда немесе бас тарту аймағында орналасуы мүмкін. Күзет хабарлағыштары тербелістердің, тербелістердің болмауын қамтамасыз ететін қабырғаларға, арнайы бағаналарға немесе тіректерге орнатылуы тиіс.

6.1.4. Периметрдің күзет сигнализациясы жүйесіне кіретін барлық жабдықтың ашылудан қорғанысы болуы тиіс.

6.2. Ғимаратты, үй-жайларды қорғау

6.2.1. Ғимараттың барлық осал жерлерін (терезелер, есіктер, люктер, желдеткіш шахталары, қораптар және т.б.) объект үй-жайларына рұқсатсыз кіруге болатын күзет сигнализациясының техникалық құралдарымен жабдықтау ұсынылады.

6.2.2. Ғимараттарға Орнатылатын техникалық күзет құралдары үй-жайдың ішкі көрінісіне сәйкес келуі және мүмкіндігінше жасырын орнатылуы немесе бүркемеленуі тиіс.

6.3. Объект персоналы мен келушілерін қорғау

6.3.1. Ішкі істер органының орталық күзет пунктіне немесе кезекші бөліміне тікелей немесе мамандандырылған күзет құрылымдары арқылы персоналға немесе келушілерге қатысты құқыққа қарсы іс-әрекеттер туралы хабарламаларды жедел беру үшін объект дабыл сигнализациясы (ТҚ) құрылғыларымен: механикалық түймелермен, радиокөшірмелермен жабдықталуы тиіс.

 

ЫҚТИМАЛ ҚАТЕР НЕМЕСЕ ТЕРРОРИЗМ АКТІСІ ЖАСАЛҒАН ЖАҒДАЙДАҒЫ, СОНДАЙ-АҚ ТЕРРОРИЗМГЕ ҚАРСЫ ОПЕРАЦИЯ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ АЗАМАТТАРДЫҢ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫНА ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР

Ықтимал қатер немесе терроризм актісі жасалған жағдайдағы, сондай-ақ терроризмге қарсы операция жағдайындағы азаматтардың мінез-құлқына жалпы ұсынымдар

* Күдікті адамдарға, заттарға, кез-келген күдікті заттарға назар аударыңыз. Барлық күдікті нәрселер туралы Құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне хабарлаңыз • * бейтаныс адамдардан пакеттер мен сөмкелер ешқашан қабылдамаңыз, багажыңызды қараусыз қалдырмаңыз; * отбасында төтенше жағдайларда іс-қимыл жоспары болуы тиіс, отбасының барлық мүшелерінде телефон нөмірлері, электрондық пошта мекенжайлары болуы тиіс; * төтенше жағдайда Сіздің отбасыңыздың мүшелерімен кездесуге болатын кездесу орнын тағайындау қажет; * эвакуация кезінде өзіңізбен бірге бірінші кезекте қажетті заттар жиынтығын және құжаттарды; * әрқашан бөлмеден резервтік шығу орындарының қайда екенін біліңіз; • лифтті пайдаланбаңыз; * қандай жағдай болмасын, үрейленбеуге тырысыңыз.

Террористік сипаттағы қауіп-қатерді қамтитын хабарламаларды телефон арқылы қабылдау тәртібі

* Әңгімені сөзбе-сөз есте сақтауға және оны қағазға жазып алуға тырысыңыз; * әңгіме барысында қоңырау шалушының жынысын, жасын және оның сөйлеу ерекшеліктерін белгілеңіз; * дыбыстық фонды (автомашиналардың немесе теміржол көлігінің шуы, теле-радиоаппаратураның, дауыстың, т. б. дыбысы) міндетті түрде белгілеңіз; * қоңырау сипатын белгілеңіз - қалалық немесе қалааралық; * міндетті түрде сөйлесудің басталу уақытын және оның ұзақтығын белгілеңіз; * шешім қабылдау немесе қандай да бір іс-әрекет жасау үшін қоңырау шалушыдан мүмкін болатын ең; * әңгіме туралы Құқық қорғау органдарына дереу хабарлаңыз; • сөйлесу фактісі және оның мазмұны туралы таратпаңыз; • ақпаратты білетін адамдардың санын барынша шектеңіз; • Нөмірді (АОН) автоматты түрде анықтау кезінде анықталған телефон нөмірін дәптерге жазыңыз, бұл оның кездейсоқ жоғалуын болдырмауға мүмкіндік береді; * дыбыс жазу аппаратурасын пайдалану кезінде әңгіме жазылған кассетаны (минидискіні) дереу шығарып алыңыз және оның сақталуына шаралар қолданыңыз. Оның орнына басқасын орнатуды ұмытпаңыз. Қоңырау шалушының сөйлеу ерекшеліктерін белгілеңіз дауыс: қатты / тыныш, төмен / жоғары. Айтылуы: айқын, бұрмаланған, кекірген, сыбырлаған, екпінмен немесе диалектімен. Сөйлеу қарқыны: жылдам / баяу. Манера тіл: развязная, с издевкой отырып, нецензурными выражениями. Әңгіме барысында келесі сұрақтарға жауап алуға тырысыңыз • * бұл адам қайда, кімге, қандай телефон арқылы қоңырау шалады? • Ол қандай нақты талаптар қояды? * Ол жеке өзі талап ете ме, делдал ретінде әрекет ете ме немесе жеке тұлғалардың қандай да бір тобын білдіре ме? * Ол (ол) қандай шарттарда немесе олар жоспарынан бас тартуға келіседі? * Онымен (онымен) қалай және қашан байланысуға болады? * Бұл қоңырау туралы кімге хабарлай аласыз немесе хабарлауыңыз керек?

Жарылғыш құрылғы болуы мүмкін күдікті затты табу

Соңғы уақытта азаматтардың жарылғыш құрылғылар болуы мүмкін күдікті заттарды табу жағдайлары жиі байқалады. Мұндай заттар көлікте, баспалдақтарда, пәтер есіктерінің жанында, мекемелерде және қоғамдық орындарда кездеседі. Олар табылған кезде өзін қалай ұстау керек және қандай әрекеттер жасау керек? • Егер табылған зат, сіздің ойыңызша, осы жерде болмауы керек болса, бұл фактіні назардан тыс қалдырмаңыз. * Егер сіз қоғамдық көлікте ұмытылған немесе иесіз затты тапсаңыз, жақын адамдардан сұраңыз. Оның кім екенін және оны кім қалдыра алатындығын анықтауға тырысыңыз. Егер иесі анықталмаса, табылған зат туралы дереу жүргізушіге (машинистке) хабарлаңыз. • Егер сіз үйіңіздің кіреберісінен белгісіз затты тапсаңыз, көршілермен сұхбаттасыңыз,мүмкін ол оларға тиесілі. Егер иесі анықталмаса, дереу полицияның тірек пунктіне хабарлаңыз. * Егер сіз мекемеде белгісіз затты тапсаңыз, табылған зат туралы дереу әкімшілікке немесе күзетшіге хабарлаңыз. Барлық аталған жағдайларда: • табылған затқа қол тигізбеңіз, қозғалмаңыз, ашпаңыз; • затты табу уақытын белгілеңіз; • адамдар табылған заттан мүмкіндігінше алыстау үшін қолдан келгеннің бәрін жасауға тырысыңыз; * жедел-тергеу тобының келуін міндетті түрде күтіңіз (сіз өте маңызды куәгер екеніңізді ұмытпаңыз). Есіңізде болсын: заттың сыртқы түрі оның ішкі мазмұнын жасыруы мүмкін. Жарылғыш заттарға арналған камуфляж ретінде ең көп таралған тұрмыстық заттар қолданылады: сөмкелер, пакеттер, қораптар, ойыншықтар және т. б.

Терроризм актісі қатері төнген немесе жасалған жағдайларда, сондай-ақ терроризмге қарсы операцияны жүргізу жағдайларында эвакуациялау туралы ақпарат алу

Билік немесе Құқық қорғау органдарының өкілдерінен эвакуацияның басталғаны туралы хабар алған соң, сабырлылықты сақтаңыз және олардың командаларын нақты орындаңыз. Егер сіз пәтерде болсаңыз, келесі әрекеттерді орындаңыз: • жеке құжаттарды, ақшаны, құндылықтарды алыңыз; • электр, су және газды өшіріңіз; • қарттар мен ауыр науқастарды эвакуациялауға көмек көрсетіңіз; • алдыңғы есікті құлыпқа жабыңыз - бұл пәтерді қылмыскерлердің (тонаушылардың) ықтимал енуінен қорғайды; • дүрбелеңге, истерияға және асығуға жол бермеңіз. Бөлмені ұйымдасқан түрде қалдырыңыз. Тастап кеткен үй-жайға уәкілетті мемлекеттік не жергілікті атқарушы органдардың жауапты адамдарының рұқсатынан кейін ғана оралыңыз. Есіңізде болсын, көптеген адамдардың өмірі мен денсаулығы сіздің әрекеттеріңіздің дәйектілігі мен нақтылығына байланысты болады.

Ықтимал қауіп-қатер немесе терроризм актісі жасалған жағдайларда, сондай-ақ терроризмге қарсы операция жағдайларында адамдар көп жиналатын объектілердегі мінез-құлық

• Адамдардың көп жиналуынан аулақ болыңыз; • болып жатқан оқиғаларға қанша көңіл бөлгіңіз келсе де, топқа қосылмаңыз; • егер сіз өзіңізді қаптай тапсаңыз, оны алып жүруге рұқсат етіңіз, бірақ одан шығуға тырысыңыз; • терең дем алып, кеуде қысылмауы үшін шынтақтарыңызда бүгілген қолдарыңызды сәл бөлек қойыңыз; • үлкен заттар мен үлкен сөмкелері бар адамдардан аулақ болуға тырысыңыз; • кез-келген жолмен аяғыңызда тұруға тырысыңыз; • қолыңызды қалтаңызда ұстамаңыз; * қозғалғанда, аяғыңызды мүмкіндігінше жоғары көтеріңіз, аяғыңызды толық аяққа қойыңыз, қолыңызды. балапандарға көтерілмеңіз; * егер ұсақтау қауіпті сипатқа ие болса, дереу, ойланбастан, кез-келген жүктен, ең алдымен ұзын белдіктегі сөмкеден және шарфтан босатыңыз; • егер бірдеңе түсіп кетсе, қажет болмаған жағдайда көтеру үшін еңкеймеуге тырысыңыз; • егер сіз құлап қалсаңыз, аяғыңызға мүмкіндігінше тез көтерілуге тырысыңыз. Бұл жағдайда қолыңызға сүйенбеңіз (олар басылады немесе сындырылады). Кем дегенде бір сәтке табанға немесе шұлыққа тұруға тырысыңыз. Қолдау тапқаннан кейін, аяғыңызбен жерден күрт итеріп, "шығыңыз"; * егер тұру мүмкін болмаса, доппен бүктеңіз, басыңызды білектеріңізбен қорғаңыз, ал бастың арт жағын алақандарыңызбен жабыңыз; * адамдар көп жиналатын бөлмеде болғаннан кейін, төтенше жағдай туындаған кезде қандай орындар ең қауіпті екенін алдын-ала анықтаңыз (стадиондағы секторлар арасындағы жолдар, концерт залдарындағы шыны есіктер мен бөлімдер және т. б.), қосалқы және апаттық шығуларға назар аударыңыз, оларға ақылмен барыңыз; * көпшіліктен залдың бұрыштарында немесе қабырғаға жақын жерде жасырыну оңай, бірақ; * дүрбелең туындаған кезде сабырлы болуға және жағдайды байсалды бағалауға тырысыңыз. Жаппай тәртіпсіздіктер кезінде тырысыңыз попасть в толпу, сіз шығуға әрекет, арнайы бөлімше жауынгерлері.

Адамдарды кепілге алу

Мән-жайлар бойынша кез келген адам қылмыскерлерде барымтаға алынуы мүмкін. Сонымен қатар, қылмыскерлер саяси мақсаттарға қол жеткізе алады, төлем алады және т.б. барлық жағдайларда сіздің өміріңіз террористер үшін сауда тақырыбына айналады. Тұтқындау көлікте, мекемеде, көшеде, пәтерде болуы мүмкін. Егер сіз кепілге алынсаңыз, мынадай мінез-құлық ережелерін ұстануға кеңес береміз: • күтпеген қозғалыс немесе шу террористер тарапынан аяусыз тойтарыс беруі мүмкін. Террористерді қару қолдануға итермелейтін және адам құрбандарына әкеп соқтыруы мүмкін әрекеттерге жол бермеңіз; • террористердің көз таңғыштарын, гаг, кісен немесе арқан қолдануға дайын болыңыз; * айыруды, қорлауды және қорлауды алып жүріңіз, қылмыскерлердің көзіне қарамаңыз (жүйке адам үшін бұл агрессияның белгісі), өзіңізді әдепсіз ұстамаңыз; * қарсылық көрсетуге тырыспаңыз, бандитті қарусыздандыруға тырысыңыз немесе үй-жайдан, кепілге алынғаныңызды айта отырып, қажетсіз "батырлықты" көрсетпеңіз, ; * егер сізбен бірге балалар болса, олар үшін қауіпсіз орын табыңыз, оларды кездейсоқ оқтардан жабуға тырысыңыз, мүмкіндігінше олардың жанында болыңыз; • қажет болған жағдайда қылмыскерлердің талаптарын орындаңыз, оларға қарама-қайшы болмаңыз, айналаңыздағылардың өміріне және өз бетіңізше қауіп төндірмеңіз, истерия мен дүрбелеңге жол бермеуге тырысыңыз; • медициналық көмек қажет болған жағдайда, бандиттерді ашуландырмай, сабырлы және қысқа сөйлеңіз, рұқсат алғанша ештеңе жасамаңыз.; • сақ болыңыз, қылмыскерлердің белгілерін, олардың бет-әлпетінің ерекшеліктерін, киімдерін, аттарын, лақап аттарын, ықтимал тыртықтар мен татуировкаларды, сөйлеу ерекшеліктері мен мінез-құлық мәнерін, сөйлесу тақырыбын және т.б. білінбей есте сақтауға тырысыңыз; • егер сізге туыстарыңызбен телефон арқылы сөйлесуге мүмкіндік берілсе, өзіңізді ұстаңыз, жыламаңыз, айқайламаңыз, қысқа және мәні бойынша сөйлеңіз; * күзетшілермен байланыс орнатуға тырысыңыз. Оларға сіз де адам екеніңізді түсіндіріңіз. Оларға отбасы мүшелерінің суреттерін көрсетіңіз. Оларды алдауға тырыспаңыз; • сіріңке, тас немесе қабырғадағы сызықшалар көмегімен өткен күндерді белгілей отырып, міндетті түрде уақыт есебін жүргізіңіз; * егер сіз қандай да бір үй-жайда тұрып қалсаңыз, онда біреудің назарын аударуға тырысыңыз. Ол үшін терезе әйнегін сындырып, көмекке шақырыңыз, сіріңке болған жағдайда қағазды жағып өрт датчигіне жақындатыңыз және т.б.; • сәтті нәтижеге деген үмітіңізді ешқашан жоғалтпаңыз. * Есіңізде болсын, соғұрлым көп уақыт өтсе, құтқарылу мүмкіндігі соғұрлым жоғары болады; * есіңізде болсын, сіздің басып алғаныңыз туралы хабарлама алғаннан кейін арнайы қызметтер әрекет ете бастады және сіздің босатылуыңыз үшін қажет нәрсенің бәрін жасайды. * есіңізде болсын: сіздің мақсатыңыз-тірі қалу! Арнайы қызметтер сіздің босатуыңыз бойынша терроризмге қарсы операцияны жүргізу кезінде келесі талаптарды мүлтіксіз сақтаңыз: • еденде жатып, басыңызды төмен қаратып, қолдарыңызбен жабыңыз және қозғалмаңыз; • ешқандай жағдайда арнайы қызмет қызметкерлеріне қарсы немесе олардан қашып кетпеңіз, өйткені олар сізді қылмыскер ретінде қабылдай алады; • егер мүмкіндік болса, есіктер мен терезелердің ойықтарынан алыс болыңыз.

Авиакөлікті пайдалана отырып, терроризм актісін жасау қаупі жағдайында азаматтардың мінез-құлқына ұсынымдар

* мүмкіндігінше ұшақтың құйрығындағы терезе жанында орын алуға тырысыңыз; • тіркеуден өту уақытын минимумға дейін қысқартыңыз; • қандай да бір баспанаға және шығуға жақын орналасыңыз; • егер ол күдік тудыратын болса, көрші жолаушылардың мінез-құлқына назар аударыңыз; • отбасы мүшелерімен ұшақты басып алу бойынша стандартты жағдайдағы іс-әрекеттерді талқылаңыз; * ешбір жағдайда үрейленбеңіз, секірмеңіз, орындықта отырыңыз. Террористермен араздыққа түспеңіз, оларды қару қолдануға арандатпаңыз, арнайы дайындық болмаған жағдайда террористерді өз бетінше залалсыздандыруға тырыспаңыз, көршілеріңізді одан аулақ ұстаңыз; • террористер ұшыратуы мүмкін қорлауыңызбен және қорлауыңызбен кішіпейіл болыңыз; • жолаушылармен террористердің тиесілігін талқыламаңыз; • сізге назар аударуы мүмкін барлық нәрселерден аулақ болыңыз; • егер жолаушылар арасында жылап жатқан балалар немесе науқастар, жылаған адамдар болса, өз наразылығыңызды білдірмеңіз, өзіңізді ұстаңыз. Кез-келген жағымсыз эмоциялар жарқылы мүмкін "жарып жібермек" болды және накаленную жағдайды; • үшін бір нәрсе салуға тырыспаңыз заступиться за экипаж мүшелері. Сіздің араласуыңыз жағдайды қиындатуы мүмкін; • ұшқыштардың әрекеттеріне ешқашан ашуланбаңыз. Экипаж әрқашан дұрыс. Бортсеріктің бұйрығы-жолаушыға арналған заң • * террористерге сенбеңіз. Олар кез-келген нәрсені айта алады, бірақ тек өз мүдделерін көздейді; • абыроймен әрекет етіңіз. Өзіңіз туралы ғана емес, басқа жолаушылар туралы да ойланыңыз; егер сіз экипаж мүшелерінің бірі тұрақ кезінде ұшақтан шыққанын көрсеңіз, ешқандай жағдайда бұл фактіге басқа жолаушылардың назарын аудармаңыз. Экипаждың іс-әрекетін террористер байқауы мүмкін • * егер жанама белгілер бойынша олармен келіссөздер нәтиже бермегенін сезсе, ұшақты босату бойынша арнайы операция басталған сәтке дайын болыңыз; • егер арнайы операция жасалатын болса, террористер сізді ұстап алып, тірі қалқан ретінде пайдалана алмайтындай жағдайды қабылдауға тырысыңыз: төменге құлаңыз немесе орындықтың артына тығылып, басыңызды қолыңызбен ұстаңыз және көтерілуге рұқсат етілгенше сол жерде болыңыз (қауіпсіздік күштері террорист ретінде қозғалатын кез келген адамды қабылдай алады); * Мүмкін болса, ұшақтан мүмкіндігінше тез шығыңыз. Жеке заттарды табу үшін тоқтамаңыз.

Террористік акт жасау қаупі төнген кездегі іс-әрекеттер

Жарылыс қаупі бар екенін келесі белгілер бойынша бағалауға болады: * машинадағы, кіреберістегі, үйдің ауласындағы белгісіз бөлшек және т.б. (жарылғыш құрылғыны сыра құтысында, темекі қорабында, ойыншықта, бөтелкеде, құбырды кесуде, сүт пакетінде, кез келген түйіншекте немесе жәшікте жасыруға болады). * осы орынға тән емес түрлі материалдардың қалдықтары; * сым, бау тартылған; * машинаның астынан сымдар немесе оқшаулағыш лента ілінген; * шынылардағы, есіктердегі және басқа заттардағы жаңа сызаттар мен кір; * бұрын – соңды болмаған бейтаныс иіс-мысалы, сорпа дәмдеуіштері (кейбір жарылғыш заттар сияқты); • бұрын-соңды болмаған жаңадан ашылған немесе кептірілген жердің көрнекті жерлері; • сіздің пәтеріңізде сіз білмейтін жаңа жөндеу жұмыстарының іздері бар (бояу, сылақ және т.б.); • біреудің сөмкесі, портфелі, қорабы немесе сіздің көлігіңізге, үйіңізге, пәтеріңізге жақын орналасқан басқа зат. Айналаңыздағы жағдайды әрдайым бақылаңыз, әсіресе көлік құралдарында, мәдени-ойын-сауық, спорт және сауда орталықтарында болған кезде. Дайындалып жатқан террорлық шабуыл туралы кездейсоқ білген соң, бұл туралы Құқық қорғау органдарына дереу хабарлаңыз. Егер қауіпсіздік күштері мен құқық қорғау органдарының белсенділенуі кенеттен басталса: * қызығушылық танытпаңыз, басқа жаққа қарай жүріңіз; * жағдай мүмкіндік бергендей, қауіпті аймақтан мүмкіндігінше тез кетуге тырысыңыз; * кез келген қолжетімді баспананы пайдаланыңыз; • сізді қылмыскер ретінде қабылдамас үшін жүгірмеңіз; * сынықтардан жарақат алмау үшін басыңызды жауып, жарылыс қаупі жағынан бас тартыңыз; * егер мұндай әрекеттердің тиімділігіне толық сенімді болмасаңыз, қауіпсіздік күштеріне көмектеспеңіз. Қазіргі уақытта террористердің ең тән әрекеттері адамдар көп жиналатын жерлерде және тұрғын үйлерде жарылыстарды ұйымдастыру болып табылады. Жарылғыш заттарды уақтылы табу сізге және басқа адамдарға өмірді сақтауға мүмкіндік береді. Жарылыс кезінде немесе атыс басталғанда дереу жерге, жақсырақ қақпақпен (жиек, сауда шатыры, машина және т.б.) құлаңыз. Үлкен қауіпсіздік үшін аса басқа қолмен. Егер сіз жарылыс аймағында болсаңыз, санаңызда және қозғала алатын болсаңыз, онда бірінші кезекте түтін мен от жоқ жерге барып, еңбектенуіңіз керек. Егер сіз жарылыс кезінде зардап шекпесеңіз, ал жаныңызда зардап шеккендер болса, олардың жағдайын бағалаңыз: тамыры соға ма, адам есін біле ме. Ешбір жағдайда оны аммиактың көмегімен сезінуге тырыспаңыз. Сананың жоғалуы - дененің сыртқы әсерге қорғаныс реакциясы. Егер зардап шеккен адамның сынуы болмаса (сүйектерін мұқият тексеріңіз), оны жағына қойыңыз. Артқы жағында ол құсу массаларын тұншықтыруы мүмкін, асқазанда тұншығуы мүмкін. Артериялық қан кету кезінде (қан қызыл, субұрқақпен соғылады) жараны мүмкіндігінше тезірек саусақпен жабу керек, содан кейін жарадан жоғары орынды белбеумен, арқанмен, белдікпен байлау керек. Ғимарат конструкциялары сынықтарының астында болған кездегі іс-әрекеттер: • дауыспен және дыбыспен адамдардың назарын аударуға тырысыңыз. Егер сіз ғимараттың қираған үйінділерінің түбінде қалсаңыз, сізді жаңғырық дыбыс анықтағыш арқылы тауып алу үшін кез келген металл затты (сақина, кілт және т.б.) оңды-солды қозғап, дыбыс шығарыңыз. * Егер сіздің қасыңыздағы кеңістік салыстырмалы түрде бос болса, шамдарды жағуға болмайды. Оттегін қорғаңыз. * Жаңа опырылуды болдырмауға тырысып, абайлап жылжыңыз, сырттан келетін ауаның қозғалысы бойынша бағдарлаңыз. Егер мүмкіндігіңіз болса, қолда бар заттардың (тақтайлар, кірпіштер және т.б.) көмегімен төбені бекітіп, көмек күтіңіз. Кезінде мықты жажде қойыңыз аузына шағын камешек және сосите соң, дыша тұмсығымен.

Балаларға арналған арнайы ұсыныстар

Балаларға көшеде немесе кіреберісте табылған кез-келген зат қауіпті болуы мүмкін екенін түсіндіріңіз. Табылған затпен немесе күдік тудыратын заттармен жеке ешқандай әрекет жасамаңыз, олар жарылғыш құрылғылар болуы мүмкін-бұл олардың жарылуына, көптеген құрбандар мен қирауға әкелуі мүмкін. Балалардың жасына, жетілуіне, тұрғылықты жеріне және жұмысына байланысты ата-аналар оларды жеке қауіпсіздік шараларын сақтауға үйретуі керек. Балаларға кеңес беріңіз • * толық атыңызды, тегіңізді, мекен-жайыңызды және телефон нөміріңізді біліңіз; * егер бейтаныс жерде жоғалса (.және т. б.), полиция қызметкерлеріне, әскери қызметшілерге, киім киген басқа адамдарға, егде жастағы әйелдерге көмек сұрауға; * оқшауланған көшелер мен ойын алаңдарынан аулақ болуға, топтарда қозғалуға және ойнауға; * отбасы мүшелеріне олардың орналасқан жері туралы хабарлауға (бұл жердің қайда екенін білетіндігіңізге көз жеткізіңіз), * бейтаныс адамдармен ешқашан сөйлесуге және ешқайда баруға болмайды; * бөгде адамдарға отбасы мүшелерінің табыстары, жұмысқа кету және жұмыстан келу уақыты, жоспарланған демалыстар мен ұзақ сапарлар туралы, басқа да жеке құпия ақпараттар туралы ешқашан хабарламау • * баламен қарым-қатынас жасауға тырысқан бейтаныс адамның киімі, сыртқы келбеті мен көлігін есте сақтауға тырысқан кезде, сұрақ қоюдың және қинаудың барлық әрекеттері туралы дереу хабарлау; • бейтаныс адамдардың өзіне қол тигізуіне жол бермеу.; * егер бейтаныс адам баланы өзімен бірге жүруге, оған қарсы тұруға мәжбүрлесе (қыру, тістеу, тырнау, қашу, айқайлау;, көмекке шақыру ("мен сені білмеймін".». "Сіз мені ұрлағыңыз келеді!)- бұл айқай міндетті түрде дайындықты қажет етеді), кіреберісте қоңырау шалып, кез-келген есікті қағуға тырысыңыз • * қашып, ең жақын қауіпсіз жерге жүгіріңіз: дүкен, мектеп" полиция, банк және т. б.; * ерекше оқиғалар туралы барлық ақпаратты есте сақтаңыз; * ешқашан бейтаныс адамдарға немесе жөндеу шеберлеріне сіздің үйіңізге кіруге рұқсат бермеңіз (кішкентай балалар үшін мүмкін формулалар: "үйде жалғыз болған кезде барлық кішкентай балалар ешқашан есік ашпайды", "барлық жақсы балалар ешқашан бейтаныс адамдарды үйге кіргізбейді"), • ешқашан пошта хабарламаларын қабылдамаңыз; • кез-келген сыйлықты қабылдамас бұрын немесе қонаққа бармас бұрын ата-аналардан рұқсат сұраңыз, тіпті егер мұндай ұсыныс таныс адамдардан болса (көршілер, сыныптастар және т.б.); • ешқашан кіреберіске, лифтке бейтаныс ер адамдармен, жас жігіттермен Егер бейтаныс адам лифтіге ізімен кірсе, дереу лифтіден шығуға тырысу; • егер кіреберіске кірген кезде онда бейтаныс адамды көрсе, тез арада кері шығып, үлкендердің көмегіне жүгіну немесе тек таныстарының ілесуімен қайта кіру; * көшеден қайтып келіп, пәтердің есігін ашпас бұрын баспалдақ алаңында бейтаныс адамдардың бар-жоғын көру. Егер сіз көршілерге қоңырау шалмасаңыз - төмен түсіп, бейтаныс адамның кетуін күтіңіз немесе достарыңызға пәтерге бару туралы өтініш жасаңыз; * Егер сені қудаласа, өтіп бара жатқан адамдарға сенім Ұялмай, қорғауды сұрау; • қоғамдық көлікте жүргізушіге жақындай түсу және қауіп төнген жағдайда оған көмек сұрау; * ата-ананың берген нұсқауларын ғана есте сақтау, бейтаныс адамдардың назар белгілері мен бұйрықтарына жауап бермеу. Бұл ұсыныстарды көрнекі мысалдармен бірге ұстаған жөн. Егер біреу оған кәмпит, сағыз, ойыншық, ақша немесе көлікпен жүруді ұсынса, баланың өзін қалай ұстайтынын сұраңыз.