НОМ №64 КММ

ӘДЕПКОДЕКСІ

(Ұйымның атауы)

ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1. Осы әдеп кодексі "№64 НОМ" КММ — нің (бұдан әрі-Кодекс) Халықаралық Еңбек Ұйымының, Жарғының және өзге де ішкі құжаттардың талаптарын ескере отырып, Қазақстан Республикасы заңнамасының ережелеріне сәйкес әзірленді және ұйым қызметкерлері басшылыққа алатын қағидалар мен қағидаттар жиынтығын білдіреді.

2. Осы Кодекстің мақсаты ұйымда корпоративтік мәдениетті дамыту және мінез-құлықтың үздік практикасын қолдану арқылы мүдделі тұлғалармен тиімді өзара іс-қимылды құру болып табылады.

3. Ұйым стратегиялық маңызды да, ұйымның лауазымды адамдары мен қызметкерлері тап болатын күнделікті жағдайларда да шешімдер қабылдау үшін лауазымды адамдармен және қызметкерлермен, басқа да мүдделі тұлғалармен өзара қарым-қатынастарда осы Кодекстің талаптарын қабылдайды және ұстанады.

4. Осы Кодексте мынадай ұғымдар мен терминдер пайдаланылады:

Әдеп-лауазымды тұлғалар мен қызметкерлер өз қызметінде басшылыққа алатын іскерлік мінез-құлықтың этикалық қағидаттары мен нормаларының жиынтығы;

Мүдделі тұлға-заңнамада және жарғыда көзделген құқықтарын іске асыру

Мүдделер қақтығысы-қызметкердің немесе лауазымды адамның жеке мүддесі оның лауазымдық міндеттерін бейтарап орындауына әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін жағдай;

Қызметкер-еңбек қатынастарында тұратын және еңбек шарты бойынша жұмысты тікелей орындайтын адам.

1 тарау. ӘДЕПТІҢҚҰНДЫЛЫҚТАРЫ МЕН ПРИНЦИПТЕРІ

1.1.Негізгі корпоративтік құндылықтар:

Меритократия: әрқайсысының үлесі мен жетістіктерін бағалаудағы әділеттілік пен объективтілік. Құрмет: команданың басқа мүшелеріне құрметпен қарау. Адалдық: өз серіктестеріне адалдық. Ашықтық: байланыстар мен серіктестерге ашықтық. Командалық рух: бірлескен қызметтен жоғары нәтижелерге қол жеткізу үшін ынтымақтастық. Сенім: өзара көмек және сенім мәдениетін ұстану. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл, сыбайлас жемқорлыққа нөлдік төзімділік.

1.2. Ұйымның қызметі ұйымның және әдепмен мінез-құлық ережелерінің талаптарын сақтауға негізделген барлық мүдделі тұлғалардың қатынастарына негізделген. Өзара міндеттемелерді сақтау сындарлы жұмыстың қажетті шарты болып табылады.

2 тарау. ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ӘДЕПТІКНОРМАЛАРЫ

2.1. Ұйымның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері

2.1.1. Ұйым өзіне мынадай міндеттемелерді қабылдайды:

адам құқықтарының сақталуын және құрметтелуін қамтамасыз етеді; мүдделі тұлғалармен барлық қарым-қатынастарының өзара тиімді болуына ұмтылады; қызметкерлерді оқыту және кәсіби дамыту бағдарламаларына сәйкес өздігінен білім алуға және кәсіби дамуға ұмтылатын қызметкерлердің кәсіби біліктілігін арттыру үшін тең жағдайлар жасайды; орындалатын жұмыстың біліктілігі деңгейіне, күрделілігі мен сапасына қарай қызметкерлерге еңбегі үшін сыйақы төлеуді қамтамасыз етеді; нәсілдік, діни, ұлттық, жыныстық, жас, саяси және өзге де белгілері бойынша кемсітушілікке жол бермейді; кадрларды іріктеу мен жоғарылату тек қана кәсіби қабілеттерін, білімі мен дағдыларын ескере отырып, біліктілік талаптарына сәйкестік негізінде жүзеге асырылады; қолданыстағы заңнамаға сәйкес қызметкерлердің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды қамтамасыз ету үшін барлық шараларды қабылдайды, сондай-ақ қызметкерлер үшін қауіпсіз еңбек жағдайларын жасайды; заңнамада және ішкі құжаттарда белгіленген шектерде құпия ақпаратты; жанжалдар туындаған жағдайларда лауазымды адамдар мен жұмыскерлер арасында ашық және сенімгерлік диалог үшін жағдайлар жасайды, еңбек даулары мен жанжалдарының алдын алу/оларға жол бермеу бойынша алдын алу шараларын қабылдайды, медиация рәсімдерін пайдаланады"; іске асырылуы оң әсер ететін қызметкерлердің бастамашыл идеялары мен ұсыныстарын бағалайды және көтермелейді; барлығына тең мүмкіндіктер міндетті түрде қамтамасыз етілген кезде, заңды негізде болмаса, жекелеген лауазымды адамдар мен жұмыскерлерге қандай да бір артықшылықтар; осы процестің кез келген кезеңінде, лауазымды тұлғадан шешім қабылдайтын кез келген қызметкерге дейін мүдделер қақтығысы туындауынан бос шешімдер қабылдау үшін жауапты болады;

2.3. Мемлекеттік органдар

2.3.1.Ұйымның мемлекеттік органдармен өзара іс-қимылы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына, Жарғыға, осы Кодекске және өзге де ішкі құжаттарға сәйкес Тараптардың тәуелсіздігі негізінде, мемлекеттік органдар тарапынан да, лауазымды адамдар мен қызметкерлер тарапынан да сыбайлас жемқорлық және басқа да құқыққа қарсы іс-әрекеттерге жол бермеу қағидатын сақтай отырып жүзеге асырылады.

3 тарау. ҰЙЫМНЫҢ ЛАУАЗЫМДЫ АДАМДАРЫ МЕН ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ МІНДЕТТЕРІ

3.1.Ұйымның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері:

Мемлекеттік рәміздерге — Мемлекеттік Ту, Мемлекеттік Елтаңба, Мемлекеттік Гимн құрметпен қарауға; жалпы қабылданған моральдық-әдептілік нормаларын сақтауға, мемлекеттік тілге және басқа тілдерге, халықтардың салт-дәстүрлеріне құрметпен қарауға; сыпайы және әдепті болуға; немқұрайдылық пен дөрекілікке төзбеуге; әріптестеріне қолдау және көмек көрсетуге; жәрдем көрсеткені үшін, тіпті егер ол толық көлемде көрсетілмесе де, әрқашан ауызша алғыс білдіруге;

3.2.Ұйымның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері өздеріне мынадай міндеттемелерді қабылдайды:

осы Кодексте белгіленген әдеп талаптары мен мінез-құлық қағидаларын мұқият зерделеуге, түсінуге және адал ұстануға; өзінің лауазымдық функциялары мен міндеттерін адал, кәсіби, тиімді және бейтарап орындауға; мәртебесі мен лауазымына қарамастан, өзіне қабылдаған міндеттемелер үшін жауаптылықта болуға; әдеп қағидаттары мен мінез-құлық қағидаларын бұзу мәселелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізу кезінде жәрдем көрсетуге міндетті; басқа жеке және заңды тұлғаларға тікелей немесе жанама түрде олардың абыройы мен абыройын қозғайтын, ар-намысын, қадір-қасиетін және беделін қорғау бойынша, оның ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында, әлеуметтік желілер арқылы сот талқылауына әкеп соғатын мінездеме бермеу; ҚР заңнамасының талаптарына сәйкес келетін басқарушылық шешімдер қабылдау; жеке үлгі ретінде кодекс талаптарына бейілділікті көрсету; бағыныстылар арасында корпоративтік рухты қалыптастыруға, ұйымның жалпы миссиясы, құндылықтары мен қағидаттары біріктірілген командаға ұжымды біріктіруге; қарамағындағыларға кеңес беру және оларға тәлім беру; шешімдер қабылдау кезінде ашықтық және бейтараптық қағидаттарын басшылыққа алу; құпиялылық нормаларын бұзбай және ұйымның шешімдері мен актілерін, ішкі құжаттарын ескере отырып, уақтылы дәйекті ақпарат беру; ұйым қызметкерлері әдеп пен мінез-құлық қағидалары талаптарының сақталмауына еркін алаңдаушылық білдіретін мінез-құлық мәдениетін қалыптастыру. Этика және мінез-құлық ережелері талаптарының сақталуын көтермелеуге міндетті. еңбек тәртібін сақтау; жұмыс орнында еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі, өнеркәсіптік қауіпсіздік және өндірістік санитария жөніндегі талаптарды сақтауға; мүлікке ұқыпты қарауға; адамдардың өмірі мен денсаулығына, жұмыс беруші мен жұмыскерлер мүлкінің сақталуына қатер төндіретін ахуал туындағаны, сондай-ақ бос тұрып қалу туындағаны туралы жұмыс берушіге хабарлауға; Еңбек міндеттерін орындауға байланысты өзіне мәлім болған мемлекеттік құпияларды, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария етпеуге;; келтірілген залалды Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген шектерде жұмыс берушіге өтеуге; өз құзыреті шегінде ұйымда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөнінде мақсатты жұмыс жүргізуге; өз қызметінде Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлық заңнамасы нормаларының сақталуын қамтамасыз етуге; сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жөнінде шаралар қабылдауға; ұйым қызметінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттардың сақталуын қалыптастыруға және қамтамасыз етуге; ұйым қызметкерлеріне жүктелген міндеттемелердің адал орындалуын қамтамасыз етуге; Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес ұйымда мемлекеттік сатып алу рәсімдерінің өткізілуін қамтамасыз ету; қамқоршылық кеңеспен бірлесіп, білім алушылардың ата-аналары ұжымы, жұртшылық алдында, оның ішінде бюджеттік және бюджеттен тыс қаражатты жұмсау, сондай-ақ ұйымның қаржы-шаруашылық қызметі бойынша есеп беру кездесулерін өткізу; ҚР қолданыстағы заңнамасының талаптарын ескере отырып, ұйымның ресми интернет-ресурстарында тарификация мен штат кестесінің жариялануын қамтамасыз ету; қызметтік құпияны, сондай-ақ қызметтік ақпараттың жария етілмеуі жөнінде шаралар қолдануға; жұмыс берушімен іссапарларды, жоғары тұрған органдарға жүгінулерді, сондай-ақ бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдарды жазбаша түрде келісуге міндетті.

4 тарау. МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ ЕРЕЖЕЛЕР

4.1. Корпоративтік мәдениет

4.1.1.Ұйым қызметкерлері этика кодексінің талаптарын ескере отырып, басқа әріптестермен Этика қағидаттары, қабылданған іскерлік мінез-құлық ережелері саласындағы білімдерімен бөлісе отырып, этика талаптарын сақтай отырып және бұзушылықтардың алдын ала отырып, ұйымдағы корпоративтік мәдениеттің дамуына үлес қосуы керек.

4.1.2. Ұйым қызметкерлері корпоративтік рухты қалыптастырып, Кодекс талаптарының сақталуын келесі тәсілдермен қолдауы тиіс:

қол астындағылармен жеке түсіндірме кездесулер; жеке мысал, яғни өз мінез-құлқын қызметкерлер үшін үлгі ретінде пайдалану; талаптарды сақтау Жұмыс орнындағы тиімділіктің міндетті факторы екенін жалпыға бірдей түсінуді қамтамасыз ету.

4.1.3.Ұйым қызметкерлері өздерінің қызметтік міндеттерін орындау кезеңінде киімнің іскерлік стилін ұстануға тиіс.

4.1.4.Ұйым қызметкерлері келіссөздер кезінде дұрыс және құрметпен сөйлесуі керек.

4.1.5.Ұйымның барлық қызметкерлері корпоративтік ойын-сауық немесе спорттық іс-шараларға қатыса алады. Сондай-ақ, мақсаты қызметкерлер арасында корпоративтік рухты арттыру болатын іс-шараларды өткізу бойынша ұсыныстарды өздері енгізе алады.

4.1.6.Ұйым қызметкерлері құжат айналымы жөніндегі ұйымның ережелерін сақтауға және барлық қажетті құжаттаманы тәртіппен сақтауға міндетті. Барлық қызметкерлер өздерінің жұмыс орындарын ұқыпты және көрнекті түрде сақтауы керек.

4.2. Қоғаммен байланыс

4.2.1.Ұйым қоғаммен және бұқаралық ақпарат құралдарымен қарым-қатынаста жоғары этикалық стандарттардың сақталуын бақылайды. Ұйым басшы қызметкерлердің көпшілік алдында сөйлеген сөздерінде, өзінің ақпараттық-жарнамалық материалдарында немесе жұртшылықпен байланыс жөніндегі басқа да іс-шараларда жалған ақпарат таратуға, фактілерді жасыруға және/немесе бұрмалауға жол бермейді.

4.2.2.Бұқаралық ақпарат құралдарында, оның ішінде әлеуметтік желілерде, жария сөз сөйлеу, ұйымның оқиғаларына түсініктеме беру немесе ұйым атынан қандай да бір мәлімдеме жасау құқығы тек осы жария мәлімдемелерді жұмыс берушімен келісу кезінде ұйымның уәкілетті лауазымды тұлғалары мен қызметкерлеріне ғана беріледі.

4.2.3.Ұйым атынан сөз сөйлеген кезде қызметкерлер жалпы қабылданған кәсіби мінез-құлық пен этика нормаларын сақтауға, тек дұрыс ақпаратты таратуға, сондай-ақ әлеуметтік, нәсілдік және ұлттық араздықты қоздыратын ақпараттың таралуына жол бермеуге міндетті.

4.2.3.Ұйымның лауазымды адамдары мен қызметкерлері қызметтік іс-әрекет және ұйым қызметінің мәселелері бойынша, егер ол жалпы алғанда, өз пікірін жария түрде білдірмегені жөн:

университет қызметінің негізгі бағыттарына сәйкес келмейді; университеттің қызметтік ақпаратын ашады; университеттің лауазымды тұлғаларының атына әдепке жат сөздер айтудан тұрады.

4.3. Бақылау шаралары

4.3.1.Ұйым қызметкерлері Кодекстің талаптарын қатаң сақтауға және талаптардың бұзылуы туралы хабарлауға міндетті.

4.3.2.Ұйымның қызметкерлері стратегиялық мақсаттарға қол жеткізу үшін этиканың негізгі құндылықтары мен қағидаттарын ескере отырып, іскерлік шешімдер қабылдайды және олардың алдына қойылған міндеттерді іске асыру үшін толық жауап береді.

4.3.3.Ұйымның тиісті қызметкерлері құзыретіне сәйкес этика талаптарын бұзумен байланысты проблемаларға (этика және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілетті адамдар) жауап беруге міндетті):

жағдайларды түзету және кемшіліктерді жою бойынша уақтылы шаралар қабылдау; заңнамада белгіленген тәртіппен тәртіптік сипаттағы пәрменді шаралар қабылдау/ұсыну; тиісті құрылымдық бөлімшелермен/органдармен оларға қажетті мәліметтерді ұсына отырып консультациялар өткізу.

Бұл әрекеттер ішкі тәртіпке сәйкес жасалуы керек.

4.3.4.Ұйым қызметкерлерді ынталандырады және жетілдіруге қатысты кез-келген сындарлы ұсыныстарға оң қарайды.

4.3.5.Кодекстің талаптарына қатысты және/немесе жұмыс барысында туындаған этикалық мәселелер бойынша, сондай-ақ Кодекстің талаптарын бұзу фактілері, сыбайлас жемқорлық және басқа да құқыққа қайшы әрекеттер бойынша ұйымның лауазымды тұлғалары мен жұмыскерлері, сондай-ақ мүдделі тұлғалар:

тікелей басшыға, әдеп және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілге; ұйым қызметкерлерінің бекітілген әдеп талаптарын бұзу жағдайлары анықталған жағдайда, шешім қабылдау үшін материалдар кадр қызметінің қарауына жіберіледі.

5 тарау. ӘДЕП ЖӘНЕ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚАҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ ЖӨНІНДЕГІ УӘКІЛ ИНСТИТУТЫ

5.1. Әдеп және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілдің құқықтары мен міндеттері

Әдеп жөніндегі уәкілді ұйым басшысы 2 жылда 1 рет тағайындайды. Әдеп және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілдің негізгі функциялары Кодекстің ережелерін сақтамау туралы мәліметтерді жинау, кодекс ережелері бойынша қызметкерлерге, лауазымды адамдарға кеңес беру, Кодекс ережелерін бұзу жөніндегі дауларды қарауға бастамашылық ету және оған қатысу болып табылады.

5.2.Әдеп және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкіл:

келіп түскен өтініштер негізінде де, сондай-ақ өз бастамасы бойынша да кодексті бұзушылықтарды анықтау жөнінде рәсімдер жүргізуге бастамашылық жасауға; Кодекстің сақталмауы мәселелері бойынша жұмыскерлерге, лауазымды адамдарға жеке өтініш жасауға; жұмыскерлерге, лауазымды адамдарға Кодекстің ережелеріне түсіндірме және түсіндірме беруге міндетті.

5.3.Әдеп және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкіл:

кодексті бұзу мәселелері бойынша дауларды қарау рәсімдерін жүргізу кезеңінде, мұндай істерді қарауға бастамашылық ету себебі бойынша оларды мәжбүрлеп жұмыстан шығару жағдайлары туындаған жағдайда қызметкерлерді қорғауды қамтамасыз ету (еңбек заңнамасында белгіленген рәсімдер шеңберінде); кодексті сақтамауға қатысты мәселелерді қарау кезінде қатысу; Кодекстің ережелерін сақтамау мәселелері бойынша қызметкерлердің, лауазымды адамдардың, сондай-ақ іскерлік серіктестер мен мүдделі тұлғалардың өтініштерін есепке алуды жүргізу; 5 (бес) жұмыс күні ішінде ұйым қызметкерлеріне Кодекс ережелерін олар жүгінген жағдайда түсіндіруді ұсыну; Кодексті сақтамау мәселелері бойынша дауларды қарауда Тәуелсіздік пен бейтараптықты сақтау; Кодекс ережелерін бұзу фактісі бойынша жүгінген қызметкердің, лауазымды тұлғаның анонимділігін қамтамасыз ету (аты-жөнін атамауды қалаған жағдайда).

6 тарау. Қорытынды

6.1.Ұйым басшылығы өзектілендіру және жетілдіру мақсатында осы Кодекстің талаптарын қайта қарайды және жетілдіреді, олардың практикада қандай шамада іске асырылып жатқанын талдайды, сондай-ақ қажет болған кезде мүдделі тұлғалардың ұсыныстары мен ұсынымдарын ескере отырып, оған өзгерістер және/немесе толықтырулар енгізеді.

6.2.Кодексті іске асыруды Іс жүзінде қолдану мақсатында қабылдануы қажет ұсынымдар белгіленген тәртіппен қарауға шығарылуы және бекітілуі мүмкін.

7 тарау. Жауапкершілік

7.1 Тараптар ҚР қолданыстағы заңнамасына, еңбек шартына, осы Кодекске, сондай-ақ жұмыс беруші айқындайтын шешімдер мен актілерге сәйкес жауапты болады.