Латын әліпбиі қазақ тілінің мәртебесін көтереді

 Нұрсұлтан Назарбаевтың 2017 жылдың 12 сәуіріндегі  “Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру” атты мақаласы қоғам алдына көптеген ауқымды жобаларға наза аудартты. Алдымыздағы болашақта бағдар болып танылып отырған мәнді құжатта ұлттық идеологияның, рухани жаңғырудың маңызды бағдарлары қарастырылған.

Республикамыздың бұдан да әрі дамып, көркеюі үшін қолға алынған маңызды шаралардың бірі – латын әліпбиіне көшу. Аталған мақалада: “2025 жылға қарай ісқағаздарын, мерзімді баспасөзді, оқулықтарды, бәрін де латын әліпбиімен басып шығара бастауға тиіспіз. Ол кезең де таяп қалды, сондықтан біз уақыт ұттырмай, бұл жұмысты осы бастан қолға алуымыз керек. Біз осынау ауқымды жұмысты бастауға қажетті дайындық жұмыстарына қазірден кірісеміз”, – деп мәлімдеді алғаш президентіміз. Бұл – заман талабына сай айтылған орынды шешім деп ойлаймын.

Заманымыздың басты мәселе – осы латын әліпбиіне көшу тұрғысындағы екіұшты пікірлерден арылу. “Қазақстан – 2050” Стратегиясында латын әліпбиіне 2025 жылы толық көшетініміз жөнінде нақтыланып белгіленген. Жұртшылық ішінде, сонымен қатар ақпарат құралдары алаңдарында да өзіндік пікір білдіріп, қызыл кеңірдек болып жүрген саясаткерлерді де, қоғам қайраткерлері де аз емес. Осы бастаманың қаражат шашу екендігін дәлелдеуге тырысып жүрген азаматтарды да байқап қалуға болады. Алайда Қазақстан алға қойған “Латын әліпбиі – заман талабы” деген сөзін басшылыққа алып, ғаламдық кеңістігіне еркін саяхаттай алатынымызға толық сенуімізкерек.

Қазіргі кезде қолданыста жүрген жазу үлгілері өте көп. Біз солардың арасынан латын әліпбиіне түбегейлі көшуді дұрыс деп санап отырғанымыз белгілі. Латын әліпбиін қолдану арқылы болашағымыз жарқын болады деген сенімдеміз. Әрине, төте жазу немесе кириллицамен жазылған мол мұрамыз бар екені рас, олар жаңа қаріпке көшірілетіні анық. Латын әліпбиі – мемлекеттік тілдің қолданылу аясын кеңейтуге зор ықпал етеді. Сонымен бірге шетелде жүрген жастарымыздың осы жазу арқылы өз тілін басқа да ұлт өкілдеріне түсіндіру жағдайлары қиын болмасы анық. Басқа мемлекеттерде тұратын қандас бауырларымыз да латын әліпбиіне көшсек, еліне бір табан жақындай түспек.

Соныменлатын әліпбиіне көшудегі негізгі ұтымдылық - тіл ауыспай, таңбаның ауысуы. Оның үстінеқарапайым тілмен жеткізетін болсақ, сөзді немесе дыбысты қалай естісек,солай жазамыз.Елеуліғалымдардың айтуынша, латын әліпбиіне көшу айтарлықтайқиындық тудырмауы тиіс.

Қазіргі таңдабілім саласындағы жаңа реформаның жүзеге асырылуы да, яғни жаңартылған білім мазмұны осы латын әліпбиіне көшуде өз үлесін қосады деген сенімдемін. Оған дәлелретінде, бастауыш буыннан бастап тілдің үш тұғырлығының басымдығының бастау алуы. 

Махметова Ж.С.