Қарағанды қаласы

Психологиялық семинар-сабақ: «Мамандықтар әлемінде»

Күні: 25.01.2012ж

Қатысушылар: 9 «А», 9 «Ә» сыныптары

Семинар-сабақтың мақсаты: Оқушылардың емтихан алдындағы үрей-қорқыныштарын басу, мамандық таңдауда дұрыс шешім жасауға бағыттау. Топтық ойындар арқылы ұйымшылдыққа және шапшаң ойлауға үйрету.

Барысы:

Оқушылар тіркелу парағына тіркеліп, 3 топқа бөлініп отырды.

Психолог:  «Сәлеметсіздер ме, құрметті оқушылар мен ұстаздар! Бүгінгі «Мамандықтар әлемінде» атты семинар – сабаққа қош келдіңіздер! 

«Сен де -  бір  кірпіш, дүниеге,

Кетігін тап та, бар қалан . . .» - деп Абай атамыз айтқандай, алдымызда отырған мына оқушылар - ертеңгі   бір-бір маман иелері. Түлектеріміздің алдында күтіп тұрған жаңа өмір этаптарында  олардың дұрыс шешім қабылдап, өздерінің шынайы қалаған  мамандықты таңдаулары, сол салада ертеңгі күні  еш өкінбестен, сүйіп қызмет атқарулары – бүгінгі біздің мақсатымыз.  Оқушыларымыздың емтихан алдындағы үрей-қорқыныштарын басып, мамандықтың көптеген түрлерімен таныстыру үшін, шапшаң ойлау мен топ арасындағы ұйымшылдыққа үйрету үшін өткелі отырған бүгінгі сабағымызға белсене ат салысып, өздеріңізге қажетті ақпарат алып кетесіздер деген ойдамыз. Олай болса, бірінші қадамымыз - сергіту сәті болсын».

І. Сергіту сәті:  «Қағып ал!» ойыны.

(Қажетті құралдар: доп)

Қазір әр топтан 2-3  қатысушыдан шықсын. Барлығымыз  бір шеңберге  дөңгеленіп тұрайық. Ойынымыздың мақсаты мынадай: Мен кез келген оқушыға қолымдағы допты лақтырып қалып, бір әріпті айтамын. Айталық «М» әріпі. Допты қағып алған оқушы, маған «М» әріпіне басталатын мамандықты (мысалы «мұғалім») айтып, допты кері лақтыруы керек.   Тура солай шеңбер бойынша барлық оқушыға кездейсоқ лақтырып қаламын. Сіздер көп ойланбастан, допты кері лақтырып, берілген әріпке басталатын мамандықтың атауын айтуларыңыз керек.

ІІ. «Құпия сөздер» топтық ойыны.

(Қажетті құралдар: ақ қағаз, қалам, әліпби)

Әр бір топ қазір көп сандар жазылған қағаздан алады.  Бұл сандардың артында жасырын сөздер бар. Сіздердің міндеттеріңіз: берілген әліпбиге қарап отырып, әр бір жасырын сөзді тауып, кейін толық сөйлемді құрап шығу. Барлығын өте тез, шапшаң орындау керек. Қай топ бірінші аяқтайтынын байқап көрелік. Кәне, бастайық!

 1)  21 17 36 23 7 36                 21 11 5 8 23 25 26                 17 27 17 14 36 18  8 17 8 24!       8 5 8 23         3 28 16           21 17 36 23 7 8           24 1 6 1 18 

3 36 23     18 2 23 24 8       28 18 1 17 1 24 1  –  21 11 36 19        

21 11 5 8 23 26 5 8          25 38 23 38 24 . . .

2) 3 27 5 36 18        10 1 24 1 6 1 18         25 1 19 7 1 26 38 18    

   8 23 35 8 19 5 36        21 17 36 23 36 19 18 36 19         3 1 24 25 1 17 1 24 38

3) 18 8          27 34 36 18      21 17 36 23            24 27 23 26        

14 8 23 8 14 25 36 5 36 18           3 36 16 5 8 18       1 7 1 17,  14 8 11      

14 8 16 5  8 18         15 1 16 1 13 6 1     25 21 25 8 22       3 8 23 8      

1 16 1 7 38.

Кілті:

1)    Өмірді өзгерту мүмкін емес! Егер бұл өмірде саған  бір нәрсе ұнамаса - өзің өзгеруге тырыс . . .

2)    Бүгін жасаған таңдауын ертеңгі өміріңнің бастамасы.

3)    Неүшін өмір сүру керектігін білген адам, кез келген қалайға төтеп бере алады.

ІІІ. «Қажетті адамдар» ойыны.

(Қажетті құралдар: ватман, маркер)

Қазір барлығымыз топ-топпен, өте бір қызықты жарыс өткіземіз. Әр бір топтың  үстелінде белгілі бір мекеменің атауы жазылып тұр:

v«Мектеп»;

v«Емхана»;

v«Балабақша».

Сіздердің міндеттеріңіз: өздеріңізге берілген емханада қандай қызметкерлер жұмыс атқаратынын жазып шығу. Еш бір қызметкерді тастап кетпей, барлығын түгелдей жазуларыңыз керек.

IV. «Жасырын хат, ойлан тап!»

(Қажетті құралдар: ватман, түрлі түсті фломастерлер, қарындаштар, өшіргіш, сызғыш)

 Ерте-ерте-ертеде . . . әлі адамдардар әріп танымаған уақытта да, олар бір-біріне хат жазған екен. Қалайша? Олар сурет салуды біліпті. Бүгін біз соны үйренеміз. Өз қарсыластарыңызға сурет арқылы қысқаша ғана ойларыңызды жеткізіңіздер. Әр бір топқа белгілі бір сөйлемдер беріледі:

    «Бүгін маған сағат кешкі 6-да телефон соқшы» - 1-ші топқа арналған хат;

    «Бүгін сабақтан кейін футбол ойнауға барайық» - 2-ші топқа арналған хат;

    «Жексенбі күні сағат 15.00-де менің туған күніме кел» - 3-ші топқа арналған хат.

Оқушылар өздеріне берілген тапсырманы ватманға сурет арқылы салып, өзара алмасады. Келесі топтың оқушылары, суретте берілген сөздерді анықтаулары қажет.

Сабақты қорытындылау:

Осымен бүгінгі сабағымызды қорытындылай келе, алдағы уақытта тек қана сәттілік тілей отырып,  мен әр қайсыңызға мамандық таңдауда септігін тигізер деген оймен, «Мамандық таңдаудың 7 қадамы» атты кеңестер  жазылған  нұсқаулықты таратқым келіп отыр. Мен қағаздарды таратқанша, тақтадағы слайдқа назар салып, емтихан кезінде қажетті кеңестерді оқып отырыңыздар.  Сабақтың соңында оқушыларға рефлексия жасалып, оқушылар өз ойларымен бөлісті.

Мамандық таңдаудың 7 қадамы

1 қадам

Байыппен бағдарлай біліңіз

Жасадамныңбіртоқтамғакелуінеқиялдыңәсерібар. Біреудікинодағыдайромантикалықмамандық  қызықтыруымүмкін. Біреулер«туғаннанмаңдайынажазылған» ата-анасыныңжолынқуады. Біреулержоғарыоқуорнынаеңжақындосынанемесеқұрбысынасерікболыпбарады, алендібіреулерүйінежақыноқуғимаратынақұжаттапсыруғаасығады.

Мамандықтаңдауадамтағдырындакөпнәрсенішешетіндіктенбылайшаатүстіқараужеңілтектіктіңбелгісі. Сондықтанбұлмәселеніңшешімінмүмкіндігіңізшеасамәнберіп, байыппенқабылдаңыз.

2 қадам

Дұрысшешімөзқолыңызда

Еңбіріншібұлтаңдаудыөзбетіңізшежасаукеректігінсаналытүрдеұғыныңыз. Ата-аналардың, достарыңыздыңықпалынаншығаалмайқалмаңыз, оларнеайтсада, бұл– сіздіңтағдырыңыз.

3 қадам

Бейімділігіңізді ескеріңіз

Бастапқыда өз қалауыңызға назар аударыңыз. Немен айналысқанды қалар едіңіз? Мектеп бағдарламасынан қай пән ұнайды? Бос уақытыңызда немен айналысқанды жақсы көресіз? Адамдармен, әсіресе бөгде кісілермен оңай тіл табыса аласыз ба? Сіздің бейміділігіңізге көп нәрсе байланысты.

4 қадам

Өзіңізді сынақтан өткізіңіз

Бәрінен бұрын өзіңізді өз ой елегіңізден өткізіңіз: өзімнен және өзімнің жұмысымнан  мен нені қалаймын? Бес жылдан кейін өзімді қалай елестетемін? Барлық ақпараттарды пайдалана отырып, болашақ мамандығыңыз туралы көп нәрсе білуге тырысыңыз. Өзіңіз таңдаған мамандық иелерін іс барысында көзіңізбен көру үшін сол кәсіпорын мекемелерге экскурсияға шығыңыз. Программист болғыңыз келсе, компьютерлік ойындарды ғана қанағат тұтпай, ең болмаса бір қарапайым бағдарлама жазып көріңіз. Дайындық курстарына жазылсаңыз тіпті жақсы. Ең дұрыс тәсіл жазғы каникул кезінде өзіңізді қызықтыратын саланың ең кіші қызметкері болып жұмысқа тұрсаңыз, таңдауыңыздың дұрыс-бұрыстығына көзіңіз анық жетер еді.

5 қадам

Сұранысты да  назарда ұстаңыз

Болашақ мамандығыңыздың еңбек нарығында қаншалықты бағаланатынын білуде пайдалы. Қарапайым жол: бос орындарға жарияланған конкурстарда, интернеттің еңбекке орналастыру сайтында қандай мамандықтарға сұраныс бар екендігін қараңыз. Арнайы агенттіктер жүргізген болжамдардың да маңызы бар. Осы мәліметтерді ескере отырып, таңдаған мамандығыңызды қай жоғары оқу орнында қалай даярлайтынын анықтаңыз. Дегенімен, нарық қажеттілігі құбылмалы. 3-5 жылдан кейін мүлдем басқаша болуы мүмкін. Демек, жүрегіңіздің таңдауына жүгінгеніңіз абзал.

6 қадам

Мамандар не дейді?

Егер күдік-күмәннан арыла алмасаңыз, онда мамандардың көмегін пайдаланыңыз. Мұндай кезде мектеп психологы немесе психолог-кеңесші мамандар жәрдемдесе алады. Сондай-ақ, қабілетіңіз бен бейімділігіңізді анықтауға көмектесетін арнайы  психологиялық тесттер де бар.

7 қадам

Қорытынды шешім

Мәліметтерді жинастыра келіп, өзіңіз ұнаған негізгі 5-10 позицияның тізімін жасаңыз. Одан кейін парағыңызды екі бөлікке бөліп, плюс және минус жақтарын тізіп, сынақ тәсілін жүргізіңіз. Көңіліңізге қонбайтынын сызып тастаңыз. Тізімде 3 пункт қалған кезде тағы да қосымша ой елегінен өткізіп – ең соңғы шешім қабылдаңыз.