Ішкі аудит қызметтері туралы үлгілік ережені бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 30 қарашадағы № 599 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 26 желтоқсанда № 12544 болып тіркелді.
"Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" 2015 жылғы 12 қарашадағы Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабының 4) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Ішкі аудит қызметтері туралы қоса беріліп отырған үлгі ереже бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлігінің Бухгалтерлік есеп және аудит әдіснамасы департаменті (А. Т. Бектұрова) заңнамада белгіленген тәртіппен::
1) Осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;
2) Осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оны мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет"ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін;
3) Осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.
Қаржы министрі
Қазақстан Республикасының
Б. Сұлтанов
Бекітілді
қазақстан республикасы қаржы Министрінің
Қазақстан Республикасының
2015 жылғы 30 қарашадағы № 599
Ішкі аудит қызметтері туралы Үлгілік ереже
Осы Ереже Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ішкі аудит қызметін, Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдарын қоспағанда, орталық мемлекеттік органдардың ішкі аудит қызметтерінің, орталық мемлекеттік органдар ведомстволарының, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының мәртебесін, өкілеттіктерін және жұмысын ұйымдастыруды Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес айқындайды.
1 тарау. Жалпы ережелер
Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда-ҚР Қаржы министрінің 05.03.2018 № 335 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1. Ішкі аудит қызметтері (бұдан әрі-ІАҚ) орталық мемлекеттік органның, орталық мемлекеттік органдар ведомстволарының бірінші басшысының, облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкімінің қалауы бойынша шешімімен (бұйрығы, өкімі) құрылады.
2. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ІАҚ - ны қоспағанда, орталық мемлекеттік органдардың, орталық мемлекеттік органдар ведомстволарының, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ІАҚ өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясына, "мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" 2015 жылғы 12 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі-заң) сәйкес жүзеге асырады. қолданыстағы заңнама және мемлекеттік органның ішкі құжаттарының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.
3. ІАҚ құрылымы мен штат санын (сандық құрамын) орталық атқарушы органның жауапты хатшылары (белгіленген тәртіппен орталық атқарушы органның жауапты хатшысының өкілеттіктері жүктелген лауазымды адамдар), ал олар болмаған жағдайда - осы мемлекеттік мекемелердің басшылары, облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкімі бұйрық (өкім) негізінде бекітеді.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының ІАҚ және Қазақстан Республикасы Президенті Іс басқармасының қызметін ұйымдастырушылық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету қолданыстағы заңнаманың талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.
4. ІАҚ қызметкерлерінің функционалдық міндеттері, құқықтары мен жауапкершілігі ішкі аудит қызметі туралы ереженің негізінде әзірленетін тиісті лауазымдық нұсқаулықтармен айқындалады және орталық атқарушы органның жауапты хатшысы (белгіленген тәртіппен орталық атқарушы органның жауапты хатшысының өкілеттіктері жүктелген лауазымды тұлға), ал олар болмаған жағдайларда бекітеді - мемлекеттік мекеменің басшысы бұйрық (өкім) негізінде, мемлекеттік органның бірінші басшысымен, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімімен келісім бойынша.
2 тарау. ІАҚ мәртебесі
Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда-ҚР Қаржы министрінің 05.03.2018 № 335 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
5. ІАҚ басқа құрылымдық бөлімшелерден тәуелсіз мемлекеттік органның бөлімшесі болып табылады, орталық мемлекеттік органның, орталық мемлекеттік орган ведомствосының бірінші басшысына, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкіміне бағынады және есеп береді, мемлекеттік органның ішкі бақылау жүйесінің тұрақты мониторингінің бөлігі ретінде әрекет етеді.
6. ІАҚ ішкі мемлекеттік аудит жүргізуде және ішкі аудит нәтижелері туралы есептер дайындауда тәуелсіз.
7. ІАҚ орталық мемлекеттік органның басқа құрылымдық бөлімшелерінің, орталық мемлекеттік органдар ведомстволарының, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының құзыретіне жататын жұмыстарға, сондай-ақ оның өкілеттіктеріне жатпайтын бағдарламалар мен жобаларды дайындауға немесе орындауға тартыла алмайды.
8. ІАҚ қызметкерлеріне ІАҚ мәртебесіне, Мемлекеттік орган туралы ережеге және ішкі аудит қызметі туралы Ережеге сәйкес қолдануға болмайтын құжаттарды қоспағанда, мемлекеттік органның ішкі құжаттарының ережелері қолданылады.
9. ІАҚ қызметін бағалауды ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті орган жүргізеді.
3 тарау. ІАҚ мақсаттары, негізгі міндеттері, функциялары, құқықтары мен міндеттері
Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда-ҚР Қаржы министрінің 05.03.2018 № 335 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
10. ІАҚ қызметінің негізгі мақсаты мемлекеттік органның басшысына мемлекеттік органның стратегиялық мақсаттары мен міндеттеріне, аумақтарды дамыту бағдарламаларына қол жеткізуде жәрдем көрсету, мемлекеттік органның басшысына мемлекеттік органды тиімді басқаруды, бюджет қаражатын, мемлекет активтерін және тәуекелдерді басқару жүйесіне негізделген квазимемлекеттік сектор субъектілерін басқару және пайдалану тиімділігін арттыруды қамтамасыз етуге арналған тәуелсіз және объективті ақпаратты ұсыну болып табылады.
11. ІАҚ міндеттері:
1) мемлекеттік органның стратегиялық құжаттарының, аумақтарды дамыту бағдарламаларының мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізілуін талдау;
2) қаржылық және басқарушылық ақпараттың сенімділігі мен дұрыстығын, мемлекеттік органдар қызметін ұйымдастырудың ішкі процестерінің тиімділігін, көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасын, мемлекет активтерінің сақталуын талдау, бағалау және тексеру.
12. ІАҚ функциялары:
1) Қаржылық есептілік аудитін жүргізуге қатысады;;
2) тиімділік аудитін жүргізеді:
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ІАҚ – ын қоспағанда, мемлекеттік органда, оның ведомстволарында, аумақтық бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында олардың қызметінің барлық бағыттары бойынша-орталық мемлекеттік органдардың ІАҚ үшін;
жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын және тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімшілік бағынысты аумағында орналасқан атқарушы органдарда, олардың бөлімшелерінде, өз қызметінің барлық бағыттары бойынша ведомстволық бағынысты ұйымдарда – облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ІАҚ үшін;
3) сәйкестік аудитін жүргізеді:
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ІАҚ – ын қоспағанда, мемлекеттік органда, оның ведомстволарында, аумақтық бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында-орталық мемлекеттік органдардың ІАҚ үшін;
жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын және тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімшілік бағынысты аумағында орналасқан атқарушы органдарда, олардың бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарда – облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ІАҚ үшін;
4) мемлекеттік сатып алуды жүргізу рәсімдерінің және шарттар талаптарының орындалуының, оның ішінде сатып алынатын тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің мерзімдері, көлемі, бағасы, саны мен сапасы бойынша сәйкестік аудитін жүргізеді;
5)ішкі процестердің (бизнес-процестердің) Тәуекелдерін басқару жүйесі негізінде ішкі бақылау және басқару жүйесінің жұмыс істеуін бағалауды жүзеге асырады:
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ІАҚ – ын қоспағанда, мемлекеттік органда, оның ведомстволарында, аумақтық бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарында-орталық мемлекеттік органдардың ІАҚ үшін;
жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын және тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімшілік бағынысты аумағында орналасқан атқарушы органдарда, олардың бөлімшелерінде, ведомстволық бағынысты ұйымдарда – облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ІАҚ үшін;
6) Бюджеттік шығыстармен өзара байланыста, оның ішінде нысаналы даму трансферттерін іске асыруды қоса алғанда, бюджеттік инвестициялар шеңберінде мемлекеттік органның стратегиялық жоспарының және аумақтарды дамыту бағдарламаларының мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізуді талдайды;
7) тиісті мемлекеттік органда тауар-материалдық қорлардың және өзге де активтердің сақталуына тексеруді жүзеге асырады;
7-1) республикалық және коммуналдық активтер мен мүліктің сақталуына тексеру жүргізеді;
8) Ішкі мемлекеттік аудитті жүргізуге байланысты мәселелер бойынша мемлекеттік аудит объектілерінің лауазымды адамдарының тиісті ақпаратын тыңдайды;
9) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімдерде мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау материалдарын бірыңғай дерекқорға орналастырады;
10) мемлекеттік аудит объектісі лауазымды адамдарының әрекеттерінде қылмыстық немесе әкімшілік құқық бұзушылық белгілері анықталған жағдайларда, материалдарды тиісті аудиторлық дәлелдемелермен бірге құқық қорғау органдарына немесе әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қозғауға және (немесе) қарауға уәкілетті органдарға береді;
11) мемлекеттік аудит объектісінің белгіленген жұмыс режиміне кедергі келтірмейді;
12) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бұзушылықтардың алдын алу, анықтау және жолын кесу бойынша берілген өкілеттіктерді уақтылы және толық көлемде орындайды;
13) қызметтік және кәсіптік әдеп талаптарын сақтайды;
14) мемлекеттік аудит объектісінің басшысына (лауазымды адамдарына) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу кезінде қатысуға кедергі келтірмейді, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нысанасына жататын мәселелер бойынша түсініктемелер береді;
15) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижесінде алынған құжаттар мен мәліметтердің сақталуын қамтамасыз етеді, оның ішінде мемлекеттік құпияларға, қызметтік, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияға жататын мәліметтерді жария етпейді;
16) орталық мемлекеттік органның, орталық мемлекеттік органдар ведомстволарының бірінші басшысына, облыс, республикалық маңызы бар қала, Астана әкіміне мүдделер қақтығысына ықпал ететін жағдайлар туралы хабарлайды;
17) мемлекеттік аудит нәтижелерін тек қана мемлекеттік аудит барысында алынған және жиналған ақпарат пен нақты деректерге негіздейді;
18) мемлекеттік органның бірінші басшысы басқаратын мемлекеттік аудит және тәуекелдер жөніндегі кеңеспен өзара іс-қимыл жасайды, оның ұсынымдарының іске асырылуын қамтамасыз етеді;
19) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген өзге де міндеттер болып табылады.
15. ІАҚ оған жүктелген функциялар мен міндеттердің уақтылы және сапалы орындалуын қамтамасыз етеді.
16. Мемлекеттік аудитті жүзеге асыру кезінде мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың негізгі қағидаттары мен стандарттарын бұзғаны үшін ІАҚ қызметкерлері Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес дербес тәртіптік, әкімшілік және қылмыстық жауаптылықта болады.
4 тарау. ІАҚ қызметін ұйымдастыру
Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда-ҚР Қаржы министрінің 05.03.2018 № 335 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
17. ІАҚ басшылығын орталық атқарушы органның жауапты хатшысы (белгіленген тәртіппен орталық атқарушы органның жауапты хатшысының өкілеттіктері жүктелген лауазымды адам) лауазымға тағайындайтын және лауазымнан босататын ІАҚ басшысы, ал олар болмаған жағдайда - мемлекеттік органның бірінші басшысымен келісу бойынша бұйрық (өкім) негізінде мемлекеттік мекеменің басшысы жүзеге асырады. облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімі.
18. ІАҚ басшысы ІАҚ-ға жүктелген міндеттердің орындалуын және функцияларының, оның ішінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді, ІАҚ қызметкерлерінің құқықтарын, міндеттері мен жауапкершілігін айқындайды, мемлекеттік аудит және тәуекелдер жөніндегі Кеңестің құрамына қатысады.
19. ІАҚ басшысы орталық атқарушы органның жауапты хатшысымен (белгіленген тәртіппен өкілеттіктері жүктелген лауазымды тұлғалармен) келісім бойынша мемлекеттік органның, орталық мемлекеттік органдар ведомстволарының, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының бірінші басшысына, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкіміне ІАҚ құрылымы мен штат кестесі бойынша ұсыныс береді орталық атқарушы органның жауапты хатшысының орынбасары), ал ондай болмаған жағдайларда - мемлекеттік мекеменің басшысы.
20. ІАҚ құзыретіне кіретін мәселелер бойынша ІАҚ атынан басқа құрылымдық бөлімшелерге, ведомстволарға, аумақтық органдар мен ведомстволық бағынысты ұйымдарға жіберілетін құжаттар мен сұрау салуларға ІАҚ басшысы, ал ол болмаған жағдайда – оны алмастыратын адам қол қояды.
21. ІАҚ қызметкерлерінің мемлекеттік қызметті өткеру шарттары Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет туралы заңнамасында, Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында, Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасында, ішкі аудит қызметі туралы Ережеде және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.
22. ІАҚ қызметі оларға жүктелген міндеттер мен өкілеттіктерді іске асыруды қамтамасыз ету мақсатында ІАҚ-ның жылдық, тоқсандық жұмыс жоспарларына және олардың бірінші басшылары бекітетін тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесіне сәйкес жүзеге асырылады.
5 тарау. ІАҚ есептілігі
Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда-ҚР Қаржы министрінің 05.03.2018 № 335 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
23. ІАҚ жүргізілген мемлекеттік аудит және қабылданған шаралар бойынша есептер мен ақпаратты ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органға жібереді.
24. ІАҚ жыл сайын ішкі мемлекеттік аудит қорытындылары бойынша жылдық есепті орталық мемлекеттік органның, орталық мемлекеттік органдар ведомстволарының басшысына, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкіміне, сондай-ақ ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органға ұсынады.
