Педагогикалық әдеп қағидаларын бекіту туралы

 

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің м.а. 2016 жылғы 8 қаңтардағы № 9 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 10 ақпанда № 13038 болып тіркелді. Бұйрықтың күші жойылды-Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 11 мамырдағы № 190 бұйрығымен.

 

Ескерту. Күші жойылды-ҚР Білім және ғылым министрінің 2020.05.11 № 190 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

 

"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 34-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

 

1. Қоса беріліп отырған Педагогикалық әдеп қағидалары бекітілсін.

 

2. Мектепке дейінгі және орта білім, ақпараттық технологиялар департаменті (ж. Жонтаева) заңнамада белгіленген тәртіппен::

 

1) Осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;

 

2) Осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде, сондай-ақ нормативтік құқықтық актілердің эталондық бақылау банкінде орналастыру үшін "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін Қазақстан Республикасының;

 

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін;

 

4) Осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

 

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министрі Е.Н. Иманғалиевке жүктелсін.

 

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

 

Міндетін атқарушы

 

 

 

Министрінің

 

Т. Балықбаев

 

 

 

 

 

Бұйрығымен бекітілген

міндетін атқарушы

Білім және ғылым министрінің

Қазақстан Республикасының

2016 жылғы 8 қаңтардағы № 9

 

Педагогикалық этика ережелері

1. Жалпы ережелер

 

1. Осы Педагогикалық әдеп қағидалары (бұдан әрі - қағидалар) Қазақстан Республикасы Конституциясының, "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңының, 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің, "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" 2015 жылғы 18 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңының ережелеріне сәйкес әзірленді, сондай-ақ жалпыға бірдей танылған білім беру стандарттарына және Қазақстан Республикасының адамгершілік қағидаттары мен нормалары.

 

2. Қағидалар білім беру ұйымдарының педагог қызметкерлері басшылыққа алатын педагогикалық этиканың жалпы қағидаттары мен нормаларының жиынтығын білдіреді.

 

3. Педагог қызметкерлердің ереже ережелерін білуі және сақтауы олардың кәсіби қызметі мен еңбек тәртібінің сапасын бағалау критерийлерінің бірі болып табылады.

 

4. Педагогикалық әдеп қағидаларының мәтіні білім беру процесіне қатысушылар үшін қолжетімді жерде орналастырылады.

 

2. Педагогикалық этиканың негізгі принциптері

 

5. Педагогикалық этиканың негізгі принциптері:

 

1) адалдық:

 

педагогтың адалдығы оның оқыту мен тәрбиелеу нәтижесі үшін жауапкершілігін, өз қызметінде түзетулерді жүзеге асыру қабілетін, сынға және рефлексияға дамыған қабілетін, оқушылардың, ата-аналардың, әріптестердің кез келген пікірлері үшін ашықтықты көздейді;

 

2) адалдық:

 

педагогтың адалдығы оның бағалау қызметінің ашықтығын, ол құратын білім беру ортасының ашықтығын болжайды. Адалдық педагогке оқушының, оның ата-анасының (заңды өкілдерінің), әріптестерінің құқықтарын бұзуға тыйым салады;

 

3) жеке адамның ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтеу болып табылады:

 

Мұғалім оқушының, ата-ананың, оның кәсіби назарының объектісіне айналған адамдардың ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтейді, олармен қарым-қатынаста әдепті. Ол баланың дамуын шын жүректен тілейді, оған әрдайым көмектесуге дайын, білім алушының жетістіктерін (сәтсіздіктерін) бағалауда нәзіктік танытады.

 

Білім беру процесіне қатысушыларға қатысты күш көрсету, моральдық және психикалық зорлық-зомбылық әдістерін қолдануға жол берілмейді;

 

4) жалпыадамзаттық құндылықтарды құрметтеу болып табылады:

 

жалпыадамзаттық құндылықтардың басымдығын мойындай отырып, педагог әрбір ұлттық мәдениеттің ерекшеліктеріне, құндылықтары мен қадір-қасиетіне құрметпен қарайды.

 

Педагог ұлтаралық қатынастар мәдениетін тәрбиелейді, білім алушыларда жасына, жынысына, тіліне, ұлтына, дініне, азаматтығына, шығу тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына немесе кез келген өзге жағдаяттарға қарамастан барлық ұлттардың және барлық адамдардың құқықтары мен қадір-қасиетін құрметтеуге оятады;

 

Мұғалім мектеп ұжымында сенім мен Құрмет климатын қалыптастыруға ықпал етеді;

 

5) кәсіби ынтымақтастық:

 

педагог мамандықтың беделіне қамқорлық жасайды, әріптестерінің ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтейді, мұғалімнің беделіне нұқсан келтіретін әрекеттерге жол бермейді.

 

Қандай да бір нысанда өз әріптестерінің сенімін теріс пайдалануға, олардың кәсіби міндеттерін орындауына кедергі жасауға, оларға қандай да бір залал келтіруге жол берілмейді. Педагог әріптестеріне теориялық және әдістемелік шеберлік деңгейін арттыруға, шығармашылық қабілеттерін дамытуға көмек көрсетеді, қиын жағдайға тап болған әріптестеріне көмекке келеді. Кәсіби ынтымақтастық жалғандық пен әділетсіздікке негіз бола алмайды;

 

6) кәсіптік дамудың үздіксіздігі.

 

Педагог өзінің кәсіби шеберлігін, зияткерлік, шығармашылық және жалпы ғылыми деңгейін жетілдіреді.

 

3. Педагогикалық этиканың негізгі нормалары

 

6. Өз қызметінде педагог қызметкерлер:

 

1) білім алушылар мен тәрбиеленушілерді жоғары адамгершілік, ата-аналарды, этномәдени құндылықтарды құрметтеу рухында тәрбиелеуге, қоршаған әлемге ұқыпты қарауға ықпал етеді;

 

2) Қазақстан Республикасының педагог қызметкері жоғары атағының беделін түсіруі мүмкін іс-әрекеттер жасауға жол бермейді;

 

3) өзінің қызметтік міндеттерін адал және сапалы орындайды;

 

4) өзінің кәсіби шеберлігін үздіксіз жетілдіреді, өздігінен білім алумен және өзін-өзі жетілдірумен белсенді айналысады;

 

5) еңбек тәртібін мүлтіксіз сақтайды;

 

6) білім беру ұйымының мүлкіне ұқыпты қарайды және оны жеке мақсатта пайдаланбайды;

 

7) сыбайлас жемқорлықтың алдын алу жөнінде шаралар қолданады, өзінің жеке мінез-құлқымен адалдық, риясыздық және әділдік үлгісін көрсетеді;

 

8) қызметтік ақпаратты пайдакүнемдік және өзге де жеке мақсаттарда пайдалануға жол бермейді;

 

9) жеке үлгісімен ұжымда тұрақты және жағымды моральдық-психологиялық жағдай жасауға ықпал етеді;

 

10) өзінің қызметтік міндеттерін атқару кезеңінде киімнің іскерлік қалпын ұстанады.

 

7. Білім беру процесіне қатысушылармен қарым-қатынаста педагог қызметкерлер:

 

1) жасына, жынысына, ұлтына, діни сеніміне, азаматтығына, шығу тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына немесе кез келген өзге де мән-жайларға қарамастан, адамның құқықтарын, ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтейді;

 

2) білім беру процесіне қатысушыларға қатысты қаржылық және өзге де бопсалау фактілеріне жол бермейді, өз әріптестері тарапынан осындай әрекеттердің жолын кесу бойынша күш-жігер жұмсайды;

 

3) өз іс-әрекеттерімен қоғам тарапынан негізді сынға себепкер болмайды, оған шыдамдылықпен қарайды, сындарлы сынды кемшіліктерді жою мен өзінің кәсіби қызметін жақсарту үшін пайдаланады;

 

4) білім беру процесіне қатысушыларға кәсіби қолдау көрсетеді.

 

8. Әріптестермен қарым-қатынаста педагогикалық қызметкерлер:

 

1) жалпы қабылданған моральдық-этикалық нормаларды сақтайды, сыпайы және әдепті болады;

 

2) басқа педагог қызметкердің кәсіби біліктілігіне көпшілік алдында күмән келтірмейді.

 

Педагогикалық әдеп қағидалары бекітілді

 

Құжатқа Аннотация: "педагогикалық этиканың кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 11 мамырдағы № 190 бұйрығы (қолданысқа енгізілмеген)

 

"Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 34-1) тармақшасына, "педагог мәртебесі туралы" 2019 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 16-бабының 1-тармағының 5-бабының 3-тармағына сәйкес бекітілген:

 

1) бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Педагогикалық әдеп қағидалары;;

 

2) бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес педагогикалық әдеп жөніндегі кеңестің жұмысын ұйымдастырудың үлгілік қағидалары бекітілсін.

 

Педагогикалық этиканың негізгі принциптері:

 

1) адалдық:

 

педагогтың адалдығы оның оқыту мен тәрбиелеу нәтижесі үшін жауапкершілігін, өз қызметінде түзетулерді жүзеге асыра білуін, сынға және рефлексияға дамыған қабілеттілігін, білім алушылар мен тәрбиеленушілердің, олардың ата-аналарының (заңды өкілдерінің), әріптестерінің кез келген пікірлері үшін ашықтығын көздейді;

 

2) адалдық:

 

педагогтың адалдығы оның бағалау қызметінің ашықтығын, ол құратын білім беру ортасының ашықтығын болжайды. Адалдық педагогке білім алушылар мен тәрбиеленушілердің, олардың ата-аналарының (заңды өкілдерінің), әріптестерінің құқықтарын бұзуға тыйым салады;