Кестедегі мәліметтерді қолданып, А дәруменінің ағзадағы жетіспеушілігі немесе мүлдем болмауы қандай ауруларға ұшыратады?__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________                     

Кесте№2 Минералды элементтер            

Дүнижүзілік денсаулық ұйымының (ДСҰ) пайымдауынша әлемнің 8 пайыз халқы йод жетіспеушілік ауруларына ұшыраған. Ал Ресей федерациясында қазіргі таңда 1 млн-нан астам адам жемсау (зоб) ауруымен ауырады. Бұлардың қатарына ТМД елдері де енеді. Әлем бойынша мұз басу дәуірінде мұздықтармен көмкерілген территориялардың барлығында қалқанша безі ауруларының деңгейі жоғары екені анықталған. Оған себеп, йод микро элементінің жетіспеушілігі болды.

Сұрақ: ¼

Жоғарыдағы кесте мәліметтері мен картаны пайдалана отырып, дүние жүзі халқының көп бөлігінің қалқанша безінің ауруына жиі шалдығуының себептерін түсіндіріңіз.

Қазақ тілі пәніне арналған тапсырмалар

1-мәтін

Шайтанкөл туралы аңыз

Баяғыда бір байдың Сұлушаш деген қызы болыпты. Байдың есігінде жүрген Тезек деген құлы Шұнақ деген күңімен қосылып, одан Алтай туады. Ол ер жетіп, Сұлушаш екеуі бір- бірін сүйеді. Бірақ бай қарсы болады. Алтайдың Қайсар деген досы, Сұлушаш үшеуі елден қашады. Олар Қарқаралының маңайындағы Жиренсақал деген жерді мекендейді. Сол жерде аң аулап, құс ұстап, күндерін көреді. Бір күні Алтай құс аулап жүріп, құзға кездеседі. Сол құзға бүркіт ұя салған екен. Алтай одан бүркіттің балапанын алмақшы болады. Бірақ жолы бол­май шыңырауға құлайды. Сұлушаш Тескен таста сырнай тар­тып отырады. Біраздан соң артынан ырылдаған дауыс естіледі, қараса артында арыстан тұр екен. Содан қорыққаннан көлге құлап өледі. Қайсар Сұлушашты іздеп осы жерге келсе, көлдің бетінде қыздың көйлегі, тақиясы жүзіп жүреді. Ол да сол көлге құлап өледі. Содан кейін бұл көл «Шайтанкөл» атаныпты.

Шайтанкөл

Шайтанкөл - Қарағанды облысы Қарқаралы қаласының оңтүстік-батысында 5 км жерде, Бұғылы тауының теңіз деңгейінен 1200 м биіктігінде орналасқан.

Ұзындығы 60 метр, ені 40 метр. Орташа тереңдігі 2 метр. Суы мөлдір, түбі тастақ, су сіңбейді. Оңтүстік, батыс, солтүстік жағаларын қоршап тұрған жартастардың биіктігі 10 м және одан да биік. Қар, жаңбыр суымен толығады.

Жартылай бұзылуға ұшыраған қатқабатты гранитті жартаспен қоршалған. Көлді хош иісті қарағай орманы қоршаған. Жауын-шашын мол жылдары артық су шарасынан асып, оңтүстік жағасындағы науа тәрізді арнамен ағып кетіп отырады. Көл құрғамайды. Жан-жағын қарағай, қайың, терек, таңқурай, тасжарған, тобылғы, тағы басқа бұта өскен қалың ну орман көлеңке түсіріп, көл суын көп буланудан сақтап тұрады. Көлдің ғылыми, тарихи, туристік маңызы зор.

1.      Алтай мен Сұлушаш елден кеткен соң қалай өмір сүреді?

а) басқа байдың қызметшісі ретінде өмір сүреді

b) аң аулап, құс атып күндерін көреді

с) басқа елге қоныс аударады

2.      Алтайдың ата-анасының аты кім?

а) Қайсар мен Сұлушаш

б) Тезек пен Қайсар

с) Тезек пен Щұнақ

3.      Алтай мен Сұлушаштың елден қашқан әрекеті дұрыс па? Ойыңызды бірнеше сөйлеммен дәлелдеп жазыңыз

4.      Екі мәтіннің стильдік ерекшелігін ажыратып жазыңыз.

5.      Екінші мәтінде берілген сандық көрсеткіштерді пайдаланып, Шайтанкөл көліне диаграмма жасаңыз

2-мәтін          

Гемоглобин (грекше – haima, haimatos – қан және латынша globus -шар) – адамның, омыртқалы және кейбір омыртқасыз жануарлырдың қанының қызыл пигменті.Тыныс мүшелерінен оттекті ұлпаларға,ал көмірқышқыл газын ұлпадан тыныс мүшелеріне тасымалдайды. Гемоглобин жетіспесе анемия ауруы пайда болады.Гемоглобиннің қалыпты жағдайдағы нормасы әйелдерде 120-150г/л,ер адамдарда 130-160 г/л.Егер гемоглобин мөлшері шектен тыс көп болса,қан қоюланып жүрек қан тамыр ауруына шалдығады. Құрамында гемоглобин бар азық-түліктер:бауыр,ет т.б.

Гемоглобин қанның қызыл жасушалары эритроциттердің құрамында болады.Эритроцит оттегіні өкпеден бұлшықет тарамдарынан көмірқышқыл газын алып,өкпеге апарады.Бұл "гем" деп аталатын ерекше ақуыз көмегімен жүзеге асырылады.Гемге оттегі молекуласы қосылады,ол -гемоглобин бөлігі.Жалпы гемоглобин 96%-ы нәруыз -глобиннен,4%-ы темір атомы бар гемнен тұрады.

1.      Адам ағзасындағы гемоглобиннің рөлі қандай?  Жауабыңызды үш сөйлеммен жазыңыз.

2.      Гемоглобиннің аз болуы немесе мөлшерден артық болуы неге алып келеді?

3.      ІІ абзац не туралы?

а)  гемоглобин мөлшері

b)гемоглобин құрамы

с) құрамында гемоглобині бар азық-түліктер

          4.  Мәтіннен асты сызылған сөздерді тауып, сол сөздің синонимін еске түсіріңіз, алмастырып қолданып, сөйлемді қайта жазып көріңіз.

3-мәтін

Ақсу-Жабағылы қорығы — Талас Алатауының (Батыс Тянь-Шань) солтүстік-батыс бөлігін және Өгем жотасын алып жатқан  Қазақстандағы тұңғыш қорық. Жамбыл облысының Жуалы ауданы мен Оңтүстік Қазақстан облысының Тұрар Рысқұлов ауданы аумағында орналасқан. Қорық Ақсу және Жабағылы атты екі өзеннің арасына орналасқан. Ол 1926 ж. құрылған. Құрамында Қаратаудағы «Қарабастау» (126 гектар) және «Әулие» (100 гектар) телімдері бар. Жерінің ауданы 128118 гектар (2007). Қазір Ақсу–Жабағылы қорығы ЮНЕСКО жасаған дүниежүзілік қорықтар тізіміне енген.

Қорық бірнеше биіктік белдеуде жатыр. Тау өңірінде бидайық, түрлі шөптер, боз жусан, жоғарысында селдір арша орманы, субальпі және альпі шалғыны өседі. Одан жоғарысын мұздықтар мен көп жылдық қар жапқан. Ақсу – Жабағылы қорығының жерін Ақсу өзенінің аңғары (тереңдігі 500 м-дей) жарып өтеді. Өсімдіктер дүниесі әралуан. Онда мүктің 61, қынаның 58, жоғары сатыдағы өсімдіктердің 1400 (дәрі-дәрмектік өсімдіктерден: қылша, сасыр, иманжапырақ, түйежапырақ, сарыағаш, шәйқурай, талас уқорғасыны), техникалық өсімдіктен: арша, рауғаш, итқұмық, таран, жеміс-жидектерден: жабайы алма, шетен, шие, қарақат, бүлдірген, жем-шөптік өсімдіктен жоңышқа, кекіребас, бедебас, түлкіқұйрық, көде, сондай-ақ эндемик өсімдіктерден майысқыш қияқ, талас қайыңы, ақшыл сары жоңышқа, қаратамыр, томағашөп, қандыгүл, реликті өсімдіктерден: жалған масақша, Минквиц кендіршесі, Қаратау сетені түрлері бар. Қорықтың жануарлар әлемі де өте бай: сүтқоректілердің 42 (арқар, таутеке, елік, марал, барыс, Тянь-Шань қоңыр аюы, борсық, сусар, т.б.); құстардың 238 (гималай ұлары, кекілік, сақалтай, бүркіт, қара құтан, бозторғай, сарыторғай, ителгі, шымшық, т.б.); бауырымен жорғалаушылардың 9 (алай жалаңкөзі, сарыбауыр кесіртке, қалқантұмсықты қара шұбар жылан, сұржылан т.б.), қосмекенділердің 2 (жасыл құрбақа және көлбақа) және балықтың 2 түрі тіршілік етеді. Омыртқасыз жәндіктердің де алуан түрлері осы өңірде қоныстанған. Ақсу – Жабағылы қорығы – табиғаттың нағыз ғылыми лабораториясы, онда ғылыми-зерттеу жұмыстары үзбей жүргізіледі.

Ақсу-Жабағылы Қазақстанның ең көне қорығы, сонымен қатар Орталық Азиядағы ЮНЕСКО биосфера қорығы дәрежесін алған ең алғашқы қорық. Теңіз деңгейінен 1000 м-ден 4280 м аралығындағы биіктікте Тянь-Шань тауларында орналасқан. Негізгі биік аймақтары өзінің таңқаларлық бейнелерімен жартылай шөлейттер ылғалды жазықтармен алмасып аршалы ормандарына өтеді. Ылғалды даладағы бай жазықтар аршалармен астасып жатқан жіңішке бұталардың өсуіне қолайлы жағдай туғызған. Көздің жауын алатын қатаң қарлы шыңдардың бөктерінде түрлі түсті альпі гүлдері жайқалып өскен. Ақсу-Жабағалы сирек кездесетін, тек осы аймақтарға ғана тән өсімдіктер мен жануарлардың отаны. Бұл жерден тау қойын, ешкісін, маралдарды және еліктерді, сілеусіндер мен қар қабыландарын, қасқырлар мен түлкілерді, аюлар мен тағыландарды, ақкүмістерді таба аласыз. Осы жерлерді сарышұнақтарды да көруге болады.

Құстар әлемі өте бай. Жоғары аспанда мұртты грифтер, грифондар, жыланбүркіт пен алтын қырандар қалықтайды. Тасты жартастардың арасынан тау кекіліктерінің ұяларын, қар арасынан тылсым қар әтештерін кездестіресіз. Жапырақты орман көлеңкесінде от жалыны тәріздес шыбын ұстағыш қараңдайды. Тоқылдақтың ысқырған дауысы сыбызғының әнін еске салады. Күн сәулесі ойнаған жазық далаларында көбелектер ойнайды, арасынан сирек кездесетін Аполло көбелектерін де көруге болады. Өсімдіктер әлемі таңқаларлық. Кішкентай тас ағашы өзінің тамыр жаюымен белгілі. Амарантус Грандифолия өсімдігі бағалы майға толы. Грейг қызғалдақтары тау алаңқайларында қызыл жалындай жарқырайды. Қызғылтым флокулаларға Қоқанд Моринасының жеңіл гүлдері жиналады.

Қорық ландшафтысы көркем және тылсым. Жазықтар мен алаңқайлар биік шыңды тауларға алмасып, жартасты шатқалдармен қиылысады. Өзендері терең шатқалдарға құйылып, ақырған сарқырамаларды түзейді. Түпсіз көгілдір мұздай тау көлдерінде аспан айнадай шағылысады.Теңіз деңгейінен 3,000м биіктікте орналасқан қол жеткізбес ұңғымаларда тастарға ойылып түсірілген көптеген бейнелерден тұратын «сурет галлереясын» табуға болады. Оларда үй және жабайы жануарлар, ежелгі адамдардың аң аулауы бейнеленген.

Ақсу-Жабағылының сазды топырағында палеонтологтар тасқа айналған өсімдіктердің, жәндіктердің, балықтардың және кесірткелердің іздерін тапқан.

1.      https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%BE%D1%80%D1%8B%D2%93%D1%8B  

берілген сілтеме арқылы өтіп екі қорықты  Венн диаграммасы арқылы салыстырыңыздар.

2.      Мәтінді мұқият оқып, құстар, өсімдіктер, жануарлар, жәндіктерді топтап, кестеге түсіріңіз

3.      Мәтінді оқи отырып, қандай өзекті мәселе бойынша ой түйдіңіз? Ойыңызды тұжырымдап жазыңыз.

4.      ІІІ абзацта не туралы айтылғанын анықтаңыз

а) құстар әлемі туралы

b)  қорық ландшафтысы суреттелген

с) Ақсу-Жабағылы аз кездесетін өсімдіктер мен жануарлардың Отаны екендігі

4-мәтін

Сәуір айының жетінші жұлдызына арналған ауа райы болжамы

Келесі тапсырмаларды орындау үшін берілген мәліметті мұқият қарап, түсініп алыңыз!

1-тапсырма:

Қазақстанның қай өңірлерінде  күндізгі уақытта ауа температурасы +10 ̊ С-денжоғары көрсеткішті көрсетіп тұр:

А) Семей, Алматы, Жезқазған;

В) Ақтөбе, Талдықорған, Қарағанды;

С) Ақтау, Шымкент, Орал;

D) Өскемен, Павлодар, Көкшетау;

2-тапсырма:

Өзің тұратын өңірдің ауа райын сипаттап жаз: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5-мәтін

Олимпиада ойындары немесе Олимпиада (гр. Ολυμπιακοί Αγώνες) төрт жылда бір рет өткізілетін ең ірі халықаралық кешенді спорттық жарыс.

Ежелгі Грекияда болған дәстүр, XIX ғасырдың соңында француздық қоғам қайраткері барон  Пьер де Кубертенмен жаңартылды. Алғашқы кезде тек қана жазғы Олимпиада ойындары, төрт жылда бір рет өткізіліп отыратын, дүниежүзілік соғыстар болған жылдарды қоспағанда. 1924 жылы жазғы ойындарымен қатар қысқы Олимпиада ойындары да өткізіле бастады. Бірақ 1994 жылдан бастап жазғы және қысқы ойындар екі жылдық айырмашылықпен өтіп тұрады. Олимпиада ойындарының ұраны — Citius, altius, fortius немесе "тезірек, жоғарырақ, күштірек".

Олимпиада ойындары ежелгі адамзат баласының өткен тарихының дамуымен байланыстырады. Осы күнге дейін ойынның пайда болу мерзімі нақты айтылмаған. Олимпиада ойындарының пайда болу себебі нақты болмаса да, олимпиада ойындарының пайда болуы жайында эллиндерде бірнеше қызықты аңыздар бар. Алғашқы ойындар Зевс құдайының құрметіне б.з.д. 776 жылдан бастап төрт жылда бір рет Олимпия қаласында өткізілетін. Кейін б.з. 394 жылы Византия императоры Федосий І-нің бұйрығы бойынша тоқтатылды. Бұл ойындарда әскери дайындық, дене шынықтыру өнерін көрсету байқаулары, дәстүрге айналған ақындар мен шешендер айтысы, әр түрлі өнер көрмелері ұйымдастырылған. Олимпиада ойындары кезінде соғыстар тоқтатылып, қасиетті тыныштық орнайтын дәстүр қалыптасқан. Осы кезде бір айдан үш айға дейін бүкіл Эллада жерінде қару жұмсауға, тіпті ойынды тамашалаушыларға қару-жарақпен келуге тыйым салынған. Ол кезде олимпиада ойындары бес күн өткізілген, бағдарламасына жүгіру, күрес, ат жарысы, қоссайыс, бессайыс сияқты спорт түрлері кірген. Жеңімпаздарға зәйтүн ағашының жапырағынан өрілген алқа кигізіліп, құрмет көрсетілген. 19 ғасырдың орта кезінде Грекияда олимпиада ойындарды қайта жандандыру мақсатында біраз әрекеттер жасалды. Сөйтіп, 1859, 1870, 1875және 1889 жылдары Афинада грек спортшыларының қатысуымен секіру, жүгіру, диск, найза лақтыру, гимнастика сияқты спорт түрлерінен жарыстар өтті. Олимпиада ойындары бүкіл Грекияны біріктіретін, жалпы ұлттық оқиғаға айналды. Біраз уақыттан кейін гректерге олимпиада ойындардың бірыңғай күнтізбесін бекіту идеясы келді. Алғашында ойын өтуі бір күнге созылса, кейінірек ойынның ұзықтығы бір айға дейін жетті. Ойынды әр төрт жылда астық пен жүзім жинау арасында үнемі өткізіп тұру туралы шешім шығарды. Қоғам қайраткері - Пьер де Кубертеннің олимпиялық ойындар өткізу жөніндегі ұсынысын қабыл алған Францияның оқу ағарту министрі оған дене тәрбиесін дамыту жөніндегі халықаралық конгресс шақыруды табыстады. Содан 1894 жылы маусым айында 12 елдің қатысуымен конгресс өз жұмысын өткізді. Оған қатысушылар Пьер де Кубертэннің баяндамасын талқылап, 1896 жылы 1-олимпиялық ойындарын Афина қаласында өткізу жөнінде шешім қабылдады. Халықаралық олимпиада комитетінің тұңғыш басшысы болып грек Деметриус Викелас сайланды. Сонымен қазіргі заманғы алғашқы олимпиада ойындары 1896 жылы сәуір айының 6 – 15 аралығында Афинада өтіп, оған 13 елден 311 спортшы қатысты.

1.      Олимпиада алғаш қай елде пайда болған?

2.      Олимпиада ойындарыңың ұраны қандай?

3.      Алғашқы олимпиада ойындары кімнің құрметіне, қайда өткізілген?

4.      «қасиетті тыныштық» сөзін қалай түсінесіз? Не үшін тыныштық орнаған деп ойлайсыз?

5.      Олимпиада ойындарына қатысып, жүлделі орындар иеленген қандай спортшыларды білесіз?

6.      https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B8%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8Bберілген сілтеме арқылы өтіп, олимпиада ойындарындағы спорт түрлері кестесімен мұқият танысыңыз. Сұрақтарға жауап беріңіз

1.      Семсерлесу бойынша 1956 жылы олимпиада ойындарының 7 түрі қай қалада өткізілген?

2.      Ат спорты бойынша олимпиада ойындары болмаған жылдар?

3.      Батутта секіру ойындары алғаш рет қай жылы, қай қай қаладағы олимпиадада өткізілді?

4.      126 жарыс түрі енгізілген олимпиада қай жылы, қай жерде өткізілді?

5.      Нысана көздеу бойынша жарыс болмаған олимпиадалар?

7.Оқылым мәтініндегі мәлімет пен өзіңіздің олимпиада туралы білетін мәліметіңізді пайдаланып, «ПОПС» формуласы бойынша ой қорытыңыз

1. Менің ойымша...

2. Мен оны былай түсінемін...

3. Оны мына деректермен, мысалдармен дәлелдей аламын...

 

4. Осыған байланысты мен мынандай қорытынды шешімге келдім...

Математика пәніне арналған тапсырмалар 

Математикалық сауаттылық

Тұрғын үй

Суретте тұрғын үй бейнеленген. Төменде оқушылар жасаған тұрғын үй шатырының моделі және кейбір кескіндердің ұзындығы көрсетілген.  Бұл модельдің  шатыры  екі трапеция және екі теңқабырғалы үшбұрыштан тұрады.  ABCD  трапециясында АВ=CD=6м, BC=4м,  AD=10м,   DEC  үшбұрышында CD=CE=DE=6м.

Сұрақ1: Тұрғын үй

Трапеция ауданын табыңыздар.

_________________________________________________________________

Трапеция ауданы=_______м²

Теңқабырғалы үшбұрыш ауданын табыңыздар.

_________________________________________________________________

Теңқабырғалы үшбұрыш ауданы=_______м²

Шатырдың бетінің ауданың табындар

_________________________________________________________________

Шатырдың барлық бетінің ауданы =_______м²

Сұрақ2: Тұрғын үй

Бір банка бояу 15 м² – ге жететін болса, онда суреттегі үйдің шатырын бояу үшін қанша бояу қажет екенін анықтаңыз.

_________________________________________________________________

Шатырды бояуға  _____банка бояу қажет. 

Физика пәніне арналған тапсырмалар

Клипомания

Телевизорды компьютер, оны ноутбук пен планшет ығыстырып шықты. Енді бұларды қалта телефон (смартфон) қуып тастайтын түрі бар. Үлкен де, кіші де алақандай телефонға телміріп қалған. Онсыз ас батпайды ешкімге. Ауызекі тілдесуден қалдық. Айтатынын «WhatsApp» арқылы жазып жібереді. Адамдарды өзінің келісімінсіз әр түрлі жағдайда түсіріп алып, «фейсбук», «инстаграмға» салады да жібереді. Мұның бәрін батыстың бір ғалымы «клипомания»  деп атапты. Ешкім ғылым мен техниканың бұлай қарыштап дамуына қарсы емес. Дүниенің төрт бұрышымен демде хабарласуға, ақпарат алуға, жіберуге таптырмас құрал. Алып жүруге тіпті қолайлы. Алайда, бір жақсының бір жамандығы барын парықтамайтын сияқ­тымыз. Ең қиыны – есте сақтау қабілетіміз ортайып, жадымыз жадағайланып барады. Жастардан көбейту кестесін немесе елінің тарихын сұрасаң, болмаса қарапайым бір ақпаратты сұрасаң, қалта телефонына жармасады. Бұлай әуестену бірлі-жарым болса, ештеңе емес қой. Жаппай жайлап барады. Фанатизм дейміз бе?

Ғалымдар мұның емін – кітап оқу дейді. Қазақтар М.Әуезовтің «Абай жолын», басқа да классиктерімізді қайталап оқыса, денсаулыққа зиян емес қой.

Ұлы Абай атамыз: «Ішпек, жемек, кимек, күлмек, көңіл көтермек, құшпақ, сүймек, мал жимақ, мансап іздемек, айлалы болмақ, алданбастық – бұл нәрселердің де өз өлшемі бар», «Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт себеп бар: бірінші көкірегі байлаулы беріктік, екінші – ғибратлану, тұщынып ынтамен ұғу, үшінші – бірнеше қайтара ойланып, көңілге бекіту, төртінші – ойдың кеселді нәрселерден қашық болуы керек», дейді.

Ойланайық, ой қорытайық, жадымызды жаңғыртайық!

1/5 тапсырма.  КЛИПОМАНИЯ

Әрбір сұрақтың жауабына Иә / жоқ дегенді қоршаңдар.

Балалардың барлығы дерлік телефонға тәуелді.	Иә / жоқ
Клипомания - интернеттен ақпарат алудың бір жолы.	Иә / жоқ
Клипомания – интернетке тәуелділік емес.	Иә / жоқ
Ұялы телефон - дүниенің төрт бұрышымен демде хабарласуға, ақпарат алуға, жіберуге таптырмас құрал.	Иә / жоқ

3/5 тапсырма. КЛИПОМАНИЯ

Ақпарат көзін оқи отырып, өз жауабыңызды түсіндіріңіз.

Жастардан көбейту кестесін немесе елінің тарихын сұрасаң, болмаса қарапайым бір ақпаратты сұрасаң, қалта телефонына жармасады. Бұлай әуестену бірлі-жарым болса, ештеңе емес қой. Жаппай жайлап барады. Фанатизм дейміз бе?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4/5 тапсырма. КЛИПОМАНИЯ

Сұрақ

Клипоманияда ең қиыны – есте сақтау қабілетіміз ортайып, жадымыз жадағайланып барады. Жастардан көбейту кестесін немесе елінің тарихын сұрасаң, болмаса қарапайым бір ақпаратты сұрасаң, қалта телефонына жармасады. Бұлай әуестену бірлі-жарым болса, ештеңе емес қой. Жаппай жайлап барады.  Мұның емі:

a)      Ұялы телефонды телевизормен алмастыру

b)      Кітап оқып, рухани байлықты кеңейту

c)      Қоғамнан интернет желісін жою

d)      Ұялы телефонды насихаттайтын жарнамаларды көбейту

5/5 тапсырма. КЛИПОМАНИЯ

Төмендегі мәтінді оқи отырып, 4 себеп жайлы өз ойыңды түсіңдір. Жауабыңызды жазу схемасы арқылы немесе басқа да графиканы қолданып түсіндіріңіз.

Ұлы Абай атамыз: «Ішпек, жемек, кимек, күлмек, көңіл көтермек, құшпақ, сүймек, мал жимақ, мансап іздемек, айлалы болмақ, алданбастық – бұл нәрселердің де өз өлшемі бар», «Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт себеп бар: бірінші көкірегі байлаулы беріктік, екінші – ғибратлану, тұщынып ынтамен ұғу, үшінші – бірнеше қайтара ойланып, көңілге бекіту, төртінші – ойдың кеселді нәрселерден қашық болуы керек», дейді.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5/5 тапсырма. КЛИПОМАНИЯ

Швед ғалымдарының дәлелі:

 Шведтік ғалымдар пайдаланушылардың 84% құлақ тұсында температураның көтерілуін,60% ұйқышылдық(бессонница) бейімделуін, 50% бас ауруының күшеюін анықтаған.

Адам баласының телефонмен сөйлеспегенге дейінгі күйі	Адам баласының  15 минут телефонмен сөйлескеннен кейінгі күйі

Телефонды қолдана отырып шведтік ғалымдардың дәлеліне сүйене отырып, ұялы телефонды денсаулыққа зиян тигізбей қалай пайдалануға болады?________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Химия пәніне арналған тапсырмалар

Сұрақ1: НАНҒА АРНАЛҒАН ҚАМЫР

Ашытунәтижесінде қамыр көтеріледі. Қамыр неліктен көтеріледі?

А) Өйткеніқамырда пайда болған спирт газға айналған күйгеауысады

    В)  Өйткеніқамырда дара жасушалы саңырауқұлақтар көбейеді

    С) Өйткеніқамырда көмірқышқыл газы пайда болады

    Д) Өйткені ашу барысындақамырдағы су буға айналады

Сұрақ2: НАНҒА АРНАЛҒАН ҚАМЫР

Бірнеше сағаттан соңаспазшы қамырды өлшеп, оныңсалмағы біршама азайғанын байқады.

Суретте көрсетілген әрбір 4 тәжірибеніңбасында қамырдыңсалмағы бірдей. Аспазшы ашытқыныңқамыр салмағыныңжеңілдеуіне себепші екенін білу үшін қай екі тәжірибеніңқорытындыларын салыстыруықажет?

А) Аспазшы 1 мен 2 тәжірибені салыстыруы керек

В) Аспазшы 1 мен 3 тәжірибені салыстыруы керек

С) Аспазшы 2 мен 4 тәжірибені салыстыруы керек

Д) Аспазшы 3 мен 4 тәжірибені салыстыруы керек

Сұрақ3: НАНҒА АРНАЛҒАН ҚАМЫР

Химиялықреакция нәтижесінде қамырдағы ашыт қы крахмал мен қантты көмірқышқыл газ бен спиртке айналдырады.

Көмірқышқыл газ бен спирттің құрамындағы көміртек атомықайдан пайда болады?

Төменде келтірілген мүмкін пайымдауларды әр қатардан «Иә»немесе «Жоқ»деп айналдыра сызыңыз

Көміртек атомыныңпайда болуына келесі	Иәнемесе Жоқ
пайымдаулар дұрыс па?
Кейбір көміртек атомдары қанттан	Иә/ Жоқ
шығады.
Кейбір көміртек атомдары тұз	Иә/ Жоқ
молекулаларының құрамына кіреді.
Кейбір көміртек атомдары судан шығады	Иә/ Жоқ

Сұрақ4: НАНҒА АРНАЛҒАН ҚАМЫР

Ашытқан қамырды пешке салғанда, газ және бу көпіршіктері қамырдаұлғая бастайды.

Неліктен жылытқанда газ бен бу ұлғаяды?

А)   Олардыңмолекулалары көбейеді

В) Олардыңмолекулалары жылдамырақ қозғалады

С)  Молекулалар саны көбейеді

D) Олардыңмолекулалары сирек соқтығысады