Семіздік. Балаңыздың денсаулығына қауіп төндірмейсіз бе?
Бүгінде біз толық ересектер мен балаларды жиі кездестіреміз. Семіздік қоғамдық денсаулық сақтау саласының күрделі мәселесі ретінде танылған. Әсіресе, өскелең ұрпақтың денсаулығына семіздік зор зиян келтіреді. Бүгінгі күнгі балалық семіздіктің себебі неде?
Қазақ тағамтану академиясының мәліметтері бойынша 2014 жылы Қазақстанда әйелдердің 58%және ерлердің 53%артық дене салмағы немесе семіздік болған. Бұл – ересек тұрғындардың жартысынан астамы. Артық дене салмағы немесе семіздік, орташа шамамен алғанда, 14 жасқа дейінгі балалардың 15,3% болған. Бұл дегеніміз – әрбір 7-ші бала. Үрейленуге тұрарлық статистикалық мәліметтер. Ал толық балалардың 30-80 % өсе келе толық ересектерге айналады. Семіздіктің қауіптілігі – оның көптеген созылмалы жұқпалы емес аурулардың (СЖЕА) пайда болу қаупін едәуір арттыруында, мысалы: созылмалы жұқпалы емес аурулардың ішінде диабеттің 44%, жүректің ишемиялық ауруы 23%, онкологиялық аурулардың 7 - 41% жағдайлары семіздіктен туындайды. Оның үстіне, балалық шақта болған семіздік ересек жастағы жүрек-қантамыр ауруларының, ортопедиялық мәселелердің, психикалық бұзылыстар мен денсаулықтың басқа бұзылыстардың даму қаупін арттырады. Артық салмағы бар балалар мен жасөспірімдердің 80% жуығында артериалдық қысым бар, 25% - диабет алды, 35% - бауырдың майлық ауруына шалдыққан.
Артық калориялар қайдан пайда болады?
Толықтықтың 98% жағдайының себебі салауатты емес өмір салтында, қимыл белсенділігінің төмендігінде және артық жеуде. Адамның тағаммен алатын энергиясы шығындайтын энергиясынан көп болғанда оның қолданылмаған бөлігі организмде май түрінде жинақталады. Бұл бастапқыда артық дене салмағына (семіздік алды), одан кейін, егер адам рационның калориялығын уақытында азайтпаса және дене белсенділігін арттырмаса, семіздік басталады.
Неліктен тағам біздің заманымызда организмнің осындай серпінін туындатады? Мәселенің мәні бүгінде калориясы жоғары және құндылығы төмен көптеген өнімдердің пайда болуында. Мұндай өнімдерге қант, кондитерлік өнімдер, жоғары сұрыпты ұннан пісірмелер, түрлі фаст-фудтар, қанттың мөлшері жоғары зауыттық сусындар (лимонад, кола, т.б.), тұз бен қанттың мөлшері жоғары болатын технологиялық өңделген өнімдер, мысалы, шұжық өнімдері, паштеттер, маргаринге иленген қатпарлы қамыр жатады. Әдетте, олардың құрамында пайдалы заттектер: дәрумендер, минералдар, маңызды микроэлементтер өте аз мөлшерде болады, ал организмнің тіршілігіне аса қажетті өсімдік тектес талшықтар - тағамдық талшықтар мүлде болмайды. Мұндай өнімдерді шамадан артық тұтыну заттек алмасуының бұзылысын туындатады, бұл тәбеттің артуымен, организмдегі май жасушаларының өсуімен және көлемінің ұлғаюымен қосарланады.
Артық май қайдан пайда болады? Ол қанттар мен майлардың артық мөлшерінен түзіледі. Қант қанға үлкен мөлшерде және тез түскенде, яғни, оның бір бөлігі энергия алуға шығындалып үлгермеген кезде ол майлық жасушалардағы майға айналады.
Калориясы өзара тең екі тағамды талдап көрейік. Олардың бірі қоректілігі төмен, бірақ, калориялы тағамнан, мысалы, майқоспалы қамырдан пісірген бөлішке мен тәтті газдалған сусыннан тұрады. Екіншісі – тұтас дәнді, талшыққа, дәрумендерге, минералдық заттектерге бай табиғи өнімдерден тұрады, мысалы, жаңғақ немесе дәндер қосылған көкөніс салаты, зәйтүн майы құйылған. Калориялар көлемі бойынша бұл тағамдар өзара тең, және организмге бірдей көлемдегі энергия береді. Ал сапалық қатынаста айырмашылығы орасан. Салат тойымдылық сезімін береді, организмді энергиямен, дәрумендермен, минералдармен, басқа да биологиялық белсенді заттектермен қоректендіреді, талшықпен қамтамасыз етеді және қандағы қанттың күрт көтерілуін туындатпайды. Ал майқоспалы қамырдан пісірген бөлішке мен тәтті газдалған сусын, керісінше, қандағы глюкозаның деңгейін күрт көтереді, одан кейін организм қандағы глюкозаның деңгейін төмендету үшін инсулиннің артық көлемін өндіруге өзінің қорын шығындауға мәжбүр болады. Қанттың артық мөлшері майлық тіндегі майлардың түзілісіне жұмсалады. Сонымен қатар, майқоспалы қамырдан пісірген бөлішкедегі маргарин организмге үлкен зиян келтіруі мүмкін.
Отырумен өтетін өмір салты сәнге айналған
Балалық жасқа тән емес төмен дене белсенділігі - бүгінде кең таралған құбылыс. Қазіргі кезде балалар теледидардың немесе компьютердің алдында сағаттап қозғалыссыз отырады, бейнеойындар ойнауға немесе Ғаламторды шарлауға көп уақытын жібереді. Оның үстіне, осындай демалысын көпшілігі түрлі снектерді: чипсілерді, қытырлақ таяқшаларды, қуырылған жаңғақшаларды, үлпектерді, ұсақ печеньелерді жеумен қоса өткізеді. Тәтті сусындарды да қоса ішеді. Ал техника мен технологиялардың дамуы біздің және балаларымыздың қимылдауға энергияны азырақ жұмсауымызға ықпал етеді, мысалы, жоғары қабатқа көтерілу үшін лифтіні қолданамыз, жеке немесе қоғамдық көлікпен жүреміз. Тұрмыстық техниканың көмегімен үй жұмысын жеңілдету арқылы дене жүктемесін мейлінше азайтқан сыңайлымыз.
Басқа да себепкерлері
Семіздікке ықпал ететін басқа да факторлар бар. Олар:
-
Тағамдық мінез-құлықтың көңіл-күйге қатысты бұзылыстары, психологиялық жайсыздықты тағам жеумен басу;
- Күйзелістерге бейімділік және тұрақтылықтың болмауы;
- Кейбір аурулар, атап айтқанда, эндокриндік аурулар (гипотиреоз, т.б.).
Жоғары технологиялар – төмен сапалы тағам
Өнеркәсіптік азық-түлік бизнесінің табысы «үш алыпқа» негізделген: қант, май, тұз. Олар тағам өнімдерінде үлкен мөлшерде болады және өндірушілер тауардың құнын арзандату үшін оларға зиянды транс-майларды (маргарин, аспаздық тоң май, т.б.) қосады. Бүгінде, тіпті, бұрын пайдалы саналатын мармелад пен попкорнда (жүгері үлпегі) қант пен тұздың мөлшері көп, бұл олардың барлық пайдасын жояды. Қант пен тұздың жоғары мөлшері дәм рецепторларына күшті әсер етеді, сондықтан, адам, әсіресе, бала осы тәуелділіктің «құрығына ілінеді» және қайтадан күшті дәмді сезініп, әсер алу үшін осындай өнімді ұдайы сатып алуға ұмтылады.
Балалары бар отбасыларға бағдарланған жоғары калориялы өнімдер мен сусындардың жойқын жарнамасы мәселені ушықтыра түседі. Балалар ұстаздардың немесе дәрігерлердің ұсыныстарына қарағанда коммерциялық жарнаманың әсеріне көбірек бейім келеді.
Өңделген өнімдерді ұдайы тұтынуда адам калориялардың орасан зор көлемін, дәрумендердің, микроэлементтер мен тағамдық талшықтардың аса шағын көлемін алады, нәтижесінде – қандағы глюкоза деңгейінің күрт өзгерісі орын алады. Осы соңғы фактор тәбеттің артуын туындатады, бұл тағы тағам қабылдауға және артық жеуге апарады. Созылмалы артық жеуде мидың «тойымдылық орталығының» сезімталдығы төмендейді және адамда организмге қажетті мөлшерден артық жегенде ғана адамда тойымдылық сезімі пайда болады. Нәтижесінде, адам тағам түрінде энергияны шығындайтын мөлшерінен артық алады, ал шығындалмаған энергия май түрінде майлық тінде қорға жинақталады.
Осындай «бос калорияларға» толы тағам сіздер және балаларыңыз үшін ас мәзіріндегі жиі көрініс болса, сіздер артық дене салмағы бойынша ғана емес, басқа көптеген созылмалы аурулар бойынша да қауіпке бейім боласыздар. Мұндай өнімдер бағасы мен дәмі жағынан біршама тартымды. Қазіргі кезде олар отандастарымыздың арасында аса танымал. Алайда, денсаулықты сақтау мақсатында тұтынатын тағам туралы ойланған жөн.
Қауіпті азайтайық
Семіздіктің алдын алуды ерте балалық шақтан бастайық. Бұл дегеніміз – балаларды салауатты өнімдерді тұтынуға үйрету, дұрыс тағамдық талғамды қалыптастыру. Отбасындағы тамақтану дәстүрін өзгертіп, отбасы мүшелеренің барлығының денсаулығын нығайта аласыз. Міне, осыған көмектесетін бірнеше кеңестер:
- Дүкенге бірге барған кезде балаларды салауатты тағам өнімдерін таңдауға үйретіңіздер;
- Егер балалар қанттың немесе майдың мөлшері жоғары өнімді (лимонад, чипсілер, шоколадты батончиктер, фаст-фуд, шұжықтар, т.б.) сатып алуды сұраса, өтінішін орындаудан бас тартыңыз және оның себебін түсіндіріңіз;
- Печенье, кәмпит немесе балмұздақтың орнына оларға жеміс беріңіз;
- Қант қосылмаған сусындарды таңдаңыздар, мысалы, су, тәтті емес компот немесе морс;
- Тамақтану тәртібін қадағалаңыздар: 4-5 реттік бөліп тамақтану. Бұл дегеніміз – 3 негізгі тамақтану (таңғы, түскі және кешкі ас) және 2 бірасар. Бірасарға – көкөністер, жемістер, айран, слайстар, шағын уыс жаңғақты немесе дәндерді ұсынуға болады. Тағам қабылдаудың арасындағы ұсынылатын үзіліс: 2,5-3 сағат, мүмкіндінше;
- Тамақтану рационындағы көкөністер мен жемістің (оларды ас мәзіріне күніне бірнеше рет енгізу қажет және күнделікті 400 г артық жеуге болады), тұтас дәндердің, майлы емес ашытылған сүт өнімдерінің маңыздылығын есте сақтаңыздар;
- Ақ нанды - қоңыр ұннан нанға, өңделген күрішті – өңделмеген түріне алмастырыңыз, ұннан жасалатын кондитерлік өнімдерді сирек тұтынуға тырысыңыздар;
- Майсыз етті, құс етін, балықты, бұршақ тұқымдастарды, жұмыртқа мен жаңғақтарды таңдаңыздар;
- Тұздың, қанттың мөлшері төмен өнімдерді таңдаңыздар, транс-майлары (маргарин, аспаздық/кондитерлік майлар) бар өнімдерді тұтынудан алшақ болыңыздар;
- Еттің майын алып тастаңыздар, оның ішінде, құс етінің майын да;
- Тауық етін қабығын алып тастап тұтынған жөн;
- Жылыту алдында салқын көже/сорпалардың бетінен майын алып тастаңыз;
- Қуыруды тандырда пісіруге, бұқтыруға, қайнатуға, буда пісіруге алмастырыңыз;
- Майонез емес, сұйық май құйылған салаттарды таңдаңыз;
- Отбасылық түстену кезінде теледидарды өшіріп қойыңыз. Теледидар бағдарламалырын көруде артық жеп қойғанды байқамай қаласыз, себебі, назарыңыз дәмнің әсеріне, тағамның хош иісіне, және асқазандағы сезінуге емес, теледидардың экранына бағытталады.
Дене белсенділігін қалай арттыруға болады?
Балалардың теледидарға, компьютер мен бейнеойындарға уақытын аз жұмсап, дене белсенділігін арттыруға арналған бірнеше кеңестер:
- Теледидар көруге, Ғаламторды қарауына және компьютерде ойнауға күніне 2 сағаттан аспайтын шегін белгілеңіз. Және баланың тәтті сусындардың, кәмпиттердің, фаст-фуд пен басқа салауатты емес өнімдердің жарнамасын көрмеуін қадағалаңыз. Мұндай жарнама баланың салауатты талғамының қалыптасуына теріс әсерін тигізуі мүмкін. Жарнаманы көп көретін балалардың салауатты емес тағамды жиі таңдайтындығы дәлелденген.
- Белсенді ойындар мен уақыт өткізу бойынша өз ойларыңызды ұсыныңыздар, мысалы, балалармен далада ойнау, сырғанаққа ұдай бару. Өздеріңіз балалармен бірге футбол, баскетбол немесе басқа ойындарды ойнаңыздар. Күні бойы белсенді болуға тырысыңыз және баланы да осындай мінез-құлыққа ынталандырыңыз. Лифтіні қолданбаңыз, үйге, жұмысқа, дүкенге дейін жетуде бір аялдамаға ерте түсіңіз немесе жаяу барыңыз. Баланың күнделікті, кемінде, 60 минут дене белсенділігі болуы қажеттігін есте ұстаңыз.
Салауатты үлгінің әсері мол
Ата-аналар көбінесе, өздерінің үлгі ретіндегі маңызын түсіне бермейді, ал балалар әдетте, ата-анасының мінез-құлық үлгісін қайталайды. Ата-аналардың дұрыс тамақтанбауы және отырумен өтетін өмір салты балалары үшін мінез-құлық нормасына айналады. Өздеріңіз теледидардың немесе компьютердің алдында уақытты азырақ өткізетін болсаңыздар, көбірек қимылдауды, дұрыс тамақтануды ұстанатын болсаңыздар, балаларыңыз да салауатты өмір салтын таңдайды және қадағалайды!
Ахмет Алдашев,
ҚР Денсаулық сақтау Министрлігінің тапсырысы бойынша
Ұлттық салауатты тағамтану орталығы.
***************************************************************************************************
Мектеп оқушыларының арасында салауатты өмір салтын
қалыптастыруға арналған жұмыс жоспары
2016-2017 оқу жылы
План работы по формированию здорового образа жизни среди учащихся школы
2016-2017 учебный год
|
№ |
Іс-шаралар Мероприятия |
Өткізу мерзімдері Сроки проведения |
Жауапты мұғалімдер Ответственные |
|
1 |
1. «Денсаулық күні» жобасының жұмыс жоспарын бекіту 1. Неделя здоровья - 2016 «Мы за здоровый образ жизни!» (по отдельному плану)
2. Лекциидля учащихся 5-9 классовпо сохраниению личной гигиены в школе. |
қыркүйек 01.09.-08.09.2016
В течение месяца |
Кребаев Б.Т. Кребаев Б.Т. Джумаханова Н.М. кл. руководители 1-9кл. сотрудники поликлиники Байбулатова Н.С. |
|
· 2 |
1. «Мен денсаулықты таңдаймын!» тақырыбында таныстырылымдар мен бейнебаяндар көрсету, 7-9 сыныптар 2. «Мы за здоровый образ жизни!» флешмоб 3. Тестирование на предмет употребления ПАВ. (9 классы) 4. «Здоровое поколение – будущее страны» классные часы, 1-9 классы |
24.10.2016
25.10.2016 октябрь 31.10.2016 |
Калыбекова С.Б.
Божанова А.Т. Байбулатова Н.С. Классыне руководители |
|
3 |
1. Беседы и лекции по пропаганде ЗОЖ, профилактике ОРВИ 2.Соревнования по волейболу, баскетболу, 7-9 классы 3. Профилактический лекторий , 8-9 классы |
қараша во время каникул 30.11.2016 |
Байбулатова Н.С. Кребаев Б.Т. Джумаханова Н.М. Сотрудники НД |
|
4 |
1.«Флешмоб» жобасы аясында 1 желтоқсан – бүкіләлемдік СПИД-пен күресу күніне орай «Біздің таңдау – денсаулық!» тақырыбында флешмоб ұйымдастыру, 8-9 сыныптар. 2. Классные часы , лекции, показ презентаций по пропаганде ЗОЖ. 3. Спортивные игры на свежем воздухе. |
28.12.2016
в течение месяца в течение месяца |
Божанова А.Т.
Смакова А.А. Байбулатова Н.С. Классные руководители Кребаев Б.Т. Ібікен Б.А. |
|
5 |
1.Беседы и лекции по пропаганде ЗОЖ, профилактике ОРВИ 2. «Денсаулық күні » мектепішілік жобасы аясында «Мен салауатты өмір салтын таңдаймын» тақырыбында эссе байқауын ұйымдастыру 3. Спортивные игры на свежем воздухе.
|
в течение месяца 31.01.2017
в течение месяца |
Байбулатова Н.С. Классные руководители Смакова А.А. Кребаев Б.Т. Джумаханова Н.М. Ібікен Б.А. |
|
6 |
1.Турнир по волейболу посвященный Дню города 2. Анкетирование уч-ся 7-9классов на предмет употребления табачных изделий, ПАВ. 3. «Тұмаудан сақтана білесің бе?» сынып сағаттары, 1-9 сыныптар 4. Линейка «Профилактика гриппа и ОРВИ» , 1-9 классы |
11.02.2017 февраль
20.02.2017 27.02.2017 |
Кребаев Б.Т. Джумаханова Н.М. Байбулатова Н.С. Рымбек Г.Р. Сынып жетекшілері Дежурный класс |
|
7 |
1.24 марта - Всемирный день борбы с туберкулезом 2. «Флешмоб» жобасы аясында «Сұлу жандарға» тақырыбында флешмоб 3. Тематические классные часы по профилактике вредных привычек. 4. Показ презентаций, проведение бесед, лекций на темы «Вредным привычкам – НЕТ!», «Мое здоровье в моих руках» 5. «Денсаулық күні» жобасы аясында футболдан достық кездесу
|
в течение месяца 07.03.2017 в течение месяца каникул уақытында |
Классные руководители Байбулатова Н.С. Божанова А.Т. Классные руководители Байбулатова Н.С. Кребаев Б.Т. Ібікен Б.А. |
|
8 |
1. 7 апреля – Всемирный день здоровья. (Мероприятия по отдельному плану) 2. Лекции, беседы, презентации, встречи с представителями из наркологического центра, компании «Проктел энд Гембл» и. др. 3.«Шаңырақ» жобасы аясында «Денсаулық фестивалі - 2017» шарасын ұйымдастыру 4.«Денсаулық күні» жобасы аясында «Мен салауатты өмір салтын қолдаймын» акциясы |
в течение месяца
в течение месяца
08.04.2017
07.04.2017 |
Божанова А.Т. Кребаев Б.Т. Джумаханова Н.М. Байбулатова Н.С. Кребаев Б.Т. Ібікен Б.А. Тусупова Г.К. |
|
9 |
1.«Героям войны посвящается» кубок «Победы» по футболу 2. Участие в легкоатлетической эстафете на призы газеты «Индустриальная Караганда» 3.Тематические классные часы по профилактике вредных привычек. 4. Всемирный День борьбы с табакокурением.(по отдельному плану) 5.Всемирный День памяти жертв СПИДа
|
06.05.2017 май
15.05.2017 в течение месяца в течение месяца |
Кребаев Б.Т. Ібікен Б.А. Кребаев Б.Т. Джумаханова Н.М. Классные руководители Байбулатова Н.С. Классные руководители Байбулатова Н.С. |
|
10 |
1. Беседы по профилактике вредных привычек 2. Организация просмотра видеоматериалов. 3. Организация спортивных игр. 4. Посещение бассейна ОКШДС № 77 5.Декадник по профилактике острых кишечных инфекций |
втечение лагерного сезона
|
Божанова А.Т. Смакова А.А. Акимова Ю.С. |
2015-2016 оқу жылына арналған
салауатты өмір салтын қалыптастыру жоспары
Жұмыс бағыттарыНаправления в работе |
Нормативтік құжатНормативный документ |
Іс-шараларМероприятия |
Өткізу мерзімдеріСроки проведения |
Жауапты мұғалімдерОтветственные |
Қыркүйек – Сентябрь |
||||
Салауатты өмір салтын қалыптастыруФормированиездоровогообразажизни |
Закон Республики Казахстан «О наркотических средствах, психотропных веществах, прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими»Закон «О профилактике заболевания СПИД» |
1. Неделя здоровья - 2015«С активным долголетием отпразднуем столетие!» (по отдельному плану)2. Лекциидля учащихся 5-9 классовпо сохраниению личной гигиены в школе. |
01.09.-07.09.2015В течение месяца |
Кребаев Б.Т.Джумаханова Н.М.кл.руководители 1-9 кл.сотрудники поликлиникиБайбулатова Н.С. |
Қазан - Октябрь |
||||
Салауатты өмір салтын қалыптастыруФормированиездоровогообразажизни |
Закон Республики Казахстан «О наркотических средствах, психотропных веществах, прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими»Закон «О профилактике заболевания СПИД» |
1. Тематические классные часы по пропаганде ЗОЖ; лекции, показ презентаций профилактике употребления алкогольных напитков.2. Проведение книжной выставки «Экология – проблема века» |
В течениемесяцаВ течение месяца |
кл. руководители1-9 клБайбулатова Н.С.-медсестраТанашева Ж.М. |
Қараша - Ноябрь |
||||
Салауатты өмір салтын қалыптастыруФормированиездоровогообразажизни |
Закон Республики Казахстан «О наркотических средствах, психотропных веществах, прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими»Закон «О профилактике заболевания СПИД». |
· 1. Показ презентаций , проведение бесед, лекций на темы «Шаг в пропасть», «Как избежать беды?», «Здоровье в наших руках!»· 2. Выставка рисунков «Мы выбираем здоровье!»· 3. Тестирование на предмет употребления ПАВ. (9 кл.)· 4. Классные часы, посвящённые правильному питанию.· 5.Организация и проведение встреч с ведущими спортсменами школы, города и области, лидерами движения за ЗОЖ |
В течение месяца |
Кл. руководители1-9кл.Байбулатова Н.С.Ахмедьярова Т.С.Омирсерикова А.О.Раб.поликлиникиКл.руководителиСт. вожатаяКребаев Б.Т. |
Желтоқсан - Декабрь |
||||
Салауатты өмір салтын қалыптастыруФормированиездоровогообразажизни |
Закон Республики Казахстан «О наркотических средствах, психотропных веществах, прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими»Закон «О профилактике заболевания СПИД» |
1 декабря – Всемирный день борьбы со СПИДом.Акция «Шагни в здоровый Казахстан!»Классные часы , лекции, показ презентаций по пропаганде ЗОЖ. |
01.12.2014 |
Кл.руководители1-9кл. |
Қаңтар - Январь |
||||
Салауатты өмір салтын қалыптастыруФормированиездоровогообразажизни |
Закон Республики Казахстан «О наркотических средствах, психотропных веществах, прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими»Закон «О профилактике заболевания СПИД» |
1. Спортивные игры на свежем воздухе.2. Соревнования по волейболу, футболу.3. Беседы и лекции по пропаганде ЗОЖ, профилактике ОРВИ4. Школьная спартакиада по 7 видам спорта, посвященная олимпийскому чемпиону С.Сапиеву |
В течение месяцаВ течение месяца |
Кл. руководители1-9кл.Кребаев Б.Т.Байбулатова Н.С.Ст. вожатаяКребаев Б.Т. |
Ақпан - Февраль |
||||
Салауатты өмір салтын қалыптастыруФормированиездоровогообразажизни |
Закон Республики Казахстан «О наркотических средствах, психотропных веществах, прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими»Закон «О профилактике заболевания СПИД» |
1. Кл. часы по формированию негативного отношения к психотропным и другим вредным веществам».2. Анкетирование уч-ся 7-8 кл. на предмет употребления табачных изделий, ПАВ.3. Проведение месячника по профилактике ОРВИ и гриппа. (по отдельному плану) |
В течение месяцаВ течение месяца |
Кл. руководители1-9кл.Ахмедьярова Т.С.Байбулатова Н.С.Божанова А.Т.Байбулатова Н.С.Райсих Л.А. |
Наурыз - Март |
||||
Салауатты өмір салтын қалыптастыруФормированиездоровогообразажизни |
Закон Республики Казахстан «О наркотических средствах, психотропных веществах, прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими»Закон «О профилактике заболевания СПИД» |
1. Мероприятия по пропаганде ЗОЖ игры. викторины, спортивные соревнования и т.д.)2.Участие в республиканском экологическом проекте «Өркен» |
В течение месяцаВ течение месяца |
Райсих Л.А.Кл. руководители1-9кл.Ст. вожатая |
Сәуір - Апрель |
||||
Салауатты өмір салтын қалыптастыруФормированиездоровогообразажизни |
Закон Республики Казахстан «О наркотических средствах, психотропных веществах, прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими»Закон «О профилактике заболевания СПИД» |
1. 7 апреля – Всемирный день здоровья.(Мероприятия по отдельному плану)2. Лекции, беседы, презентации, встречи с представителями из наркологического центра, компании «Проктел энд Гембл» и. др.3. Проведение экологической акции «Өзіңнен баста!», «Начни с себя»4. Проведение спортивного мероприятия «Батыр Арлан - 2015» |
В течение месяцаВ течение месяцаВ середине месяца |
Кребаев Б.Т.Джумаханова Н.М.кл. руководители1-9кл.Байбулатова Н.СБожанова А.Т.Ст.вожатаякл.руководителиСт.вожатаяКребаев Б.Т.кл.руководители |
Мамыр - Май |
||||
Патриоттық сананы қалыптастыруФормирование патриотического сознания |
Конституция РКЗакон Республики Казахстан «О языках в РК» |
1. Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің үйлерін аралау2. 1 мая – День единства народа Казахстана.(по отдельному плану)3. Мероприятия к 9 мая ко дню Великой Победы (по отдельному плану)4. Конкурс видеофильмов по тематике «Ветеран ВОВ»5. Прием в ряды ДЮО «Жас Ұлан», «Жас Қыран» |
До 02.05.201501.05.201504.05-08.05.2015до 05.05.2015до 09.05.2015 |
Кл. руководители«Жас ұлан» ұйымыБожанова А.Т.Божанова А.Т.Жуматева А.С.Ст.вожатаяКл.руководители 5-9 классовСт. вожатая |
Салауатты өмір салтын қалыптастыруФормированиездоровогообразажизни |
Закон Республики Казахстан «О наркотических средствах, психотропных веществах, прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими»Закон «О профилактике заболевания СПИД» |
1.Тематические классные часы по профилактике вредных привычек.2. Участие в легкоатлетической эстафете на призы газеты «Индустриальная Караганда»3. Участие на финале военно-патриотической игры «Қалқан» |
В течение месяца05.05.2015май |
Байбулатова Н.С.Кл. руководители1-9кл.,Кребаев Б.Т.кл. руководителиКребаев Б.Т.Ст. вожатая |
Маусым -июнь – Август- тамыз |
||||
Салауатты өмір салтын қалыптастыруФормированиездоровогообразажизни |
Закон Республики Казахстан «О наркотических средствах, психотропных веществах, прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими»Закон «О профилактике заболевания СПИД» |
1. Беседы по профилактике вредных привычек2. Организация просмотра видеоматериалов.3. Организация спортивных игр.4. Посещение бассейна ОКШДС № 77 |
В течениелагерного сезона |
Ахмедьярова Т.С.Байбулатова Н.С.воспитатели |
