Түсінік хат

2023-2024 оқу жылындағы балаларға қосымша білім берудің ерекшеліктері жалпы орта және қосымша білім беруді неғұрлым тығыз интеграциялау қажеттілігіне байланысты. Мектеп сабағында оқытуды ұйымдастыру барысында қосымша білім беру жүйесіне қатысты технологияларды қолдануға болады. Бұлар – кешенді сабақтар, оқу жобалары, пікірталас технологиялары, ойындар. Оларды педагогтің басшылығымен білім алушылардың өзіндік жеке және топтық ісәрекеттерін қамтамасыз ете отырып, сабақтың шеңберінен тыс жүргізуді көздейді.

Қазақстан Республикасының білім беру саясаты міндеттерінің қатарында - адамгершілік-рухани тұлғаны қалыптастыру үшін тиісті жағдайлар жасау, патриотизмге, толеранттылыққа, азаматтық сана-сезімге тәрбиелеу, жалпы адами құндылықтарды, шығармашылық қабілеттерді, креативті ойлауды және өскелең ұрпақты әлеуметтендіруді дамыту.

Балалар мен жастардың шығармашылық мүмкіндіктерін кеңейтудің, оларды өзін-өзі табысты жүзеге асыруға тартудың тиімді тәсілі балаларға қосымша білім беру болып табылады. Қосымша білім беру-білім алушылар мен тәрбиеленушілердің жан-жақты қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында жүзеге асырылатын тәрбиелеу және оқыту процесі (ҚР «Білім туралы» Заңының 1-бабының 39-тармақшасы).

Жалпы білім беретін мектепте қосымша білім беру блогының жұмысы жылдық және басқа да жоспарлар, білім беру бағдарламалары негізінде жүзеге асырылады.

Балаларға қосымша білім беру жүйесі ашықтыққа, ұтқырлыққа және икемділікке ие бола отырып, баланың, отбасының, қоғамның, мемлекеттің мүдделері үшін «уақыт сындарына» тез және дәл жауап бере алады.

Балаларға қосымша білім берудің құндылығы-бұл жалпы білімнің өзгермелі компонентін күшейтеді, жасөспірімдерге кәсіби өзін-өзі анықтауға көмектеседі, балалардың мектепте алатын күштері мен білімдерін жүзеге асыруға ықпал етеді.

Балаларға қосымша білім беру пәндік оқытуды толықтыратын балалардың вариативті қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған. Қосымша білім беру баланың ерте өзін-өзі анықтауына көмектеседі және баланың әлеуметтік маңызды міндеттерді шеше отырып, өзін-өзі жүзеге асыруына мүмкіндік береді. Балаларға қосымша білім беру-негізгі базалық білім беруге қосымша ретінде қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыру, қосымша білім беру қызметтерін және ақпараттық – білім беру қызметін көрсету арқылы тәрбиелеудің, дамытудың және оқытудың мақсатты процесі, сондай-ақ өзін-өзі тану, өзін-өзі реттеу, өзін-өзі жетілдіру біліктері мен дағдыларын дамыту.Осылайша, балалардың негізгі білімі мен қосымша білімі тең, бірін-бірі толықтыратын компоненттерге айналуы керек және сол арқылы әр баланың толыққанды жеке дамуы үшін қажетті бірыңғай білім беру кеңістігін құруы керек.

Қосымша білім беру арқылы балалар өздерінің шығармашылық әлеуетін, қазіргі қоғамға бейімделу дағдыларын дамытады және бос уақытын толыққанды ұйымдастыруға мүмкіндік алады. Балаларға қосымша білім беру жеке өзін-өзі дамыту процестерін ынталандыратын бірқатар мүмкіндіктер береді. Оқушыларды сабақтан тыс уақытта жұмыспен қамту өзін-өзі тәрбиелеуді нығайтуға, оқушылардың өзін-өзі ұйымдастыруы мен өзін-өзі бақылауын дамытуға, бос уақытты тиімді өткізу дағдыларының пайда болуына ықпал етеді, балаларда салауатты өмір салтының практикалық дағдыларын қалыптастыруға, қоршаған ортаның жағымсыз әсеріне қарсы тұруға мүмкіндік береді. Балалардың бос уақыт бағдарламаларына жаппай қатысуы мектеп ұжымын біріктіруге, мектеп дәстүрлерін нығайтуға, ондағы қолайлы әлеуметтік-психологиялық ахуалды қалыптастыруға ықпал етеді.

Жұмыстың мақсаты:адамгершілік-рухани тұлғаны қалыптастыру үшін тиісті жағдайлар жасау, патриотизмге, толеранттылыққа, азаматтық сана-сезімге тәрбиелеу, жалпы адами құндылықтарды, шығармашылық қабілеттерді, креативті ойлауды және өскелең ұрпақты әлеуметтендіруді дамыту.

Міндеттері:

• білім алушылардың рухани-адамгершілік, патриоттық, толерантты тәрбиесінқамтамасыз ету ;

• оқушылардың шығармашылық әлеуетін анықтау және дамыту;

• оқушыларды кәсіптік бағдарлауға мүмкіндік беру;

• жас ұрпақты тұлғалық дамыту, креативті ойлау, кәсіби өзін-өзі анықтау және әлеуметтендіру үшін қажетті жағдайлар жасау;

• балаларды қоғам өміріне бейімдеу процесін жүзеге асыру;

• білім алушылардың жалпы мәдениетін қалыптастыру;

• оқушылардың бос уақытын тиімді ұйымдастыру.

№13 қосымша білім беру мектеп-орталығы

келесі бағыттарды жүзеге асырады:

• «Авто ісі» үйірмесі;

• «Шабыт» би үйірмесі;

• «Creative KIDS» үйірмесі;

• «Тоғызқұмалақ» үйірмесі;

• «Әсем әуен» вокалдық үйірмесі;

• «Шекарасыз ағылшын тілі» үйірмесі;

• «Ғажайып палитра» үйірмесі;

• «Робототехниказертханасы» үйірмесі;

• «Дарын» театр үйірмесі.

Қосымша білім берудің оқу жұмыс жоспары:

• Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 "Білім туралы" Заңы;

• Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 8 тамыздағы N 345  «Бала құқықтары туралы» Заңы (әрбір баланың жасына, денсаулығы мен қажеттіліктеріне сәйкес демалуға және бос уақытын пайдалануға құқығы айқындалған. Мемлекет балалардың демалуға, сауығуға және бос уақытын пайдалануға құқығын қамтамасыз ету жөніндегі ісшараларды жүзеге асырады);

• «Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы және балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шілдедегі N 591 Заңы (12-бап) (білім беру органдарының кәмелетке толмағандардың жазғы демалысын, бос уақытын және жұмыспен қамтылуын ұйымдастыру жөніндегі құзыреті көзделген);

• «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 23 қыркүйектегі  № 406 бұйрығы;

• «Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту, орта, арнаулы, қосымша, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттардың тізбесін және олардың нысандарын бекіту туралы» Қазақстан РеспубликасыныңОқу-ағарту министрінің2022 жылғы 27 тамыздағы № 382 бұйрығы;

•  «Мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, мамандандырылған, арнаулы білім, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарында, балаларға және ересектерге қосымша білім беру ұйымдарынының үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 31 тамыздағы № 385 бұйрығы;

• «2023-2024 оқу жылында Қазақстан Республикасының орта білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы» әдістемелік нұсқау хат.

Жұмыс оқу жоспарын құру кезінде оқыту сатылары мен сыныптар арасындағы сабақтастық сақталды.

•  «Авто ісі» үйірмесі (10-11 сыныптар)

Бұл үйірменің мақсаты ВС1 санатындағы көлік құралдарын басқарудың бастапқы дағдыларына үйрету, автомобиль механизмдерінің, құрылғылары мен жүйелерінің қолданылу мақсаты мен принципін зерттеу болып табылады. Жеңіл автомобильдерді жүргізуге "Авто ісі"  бойынша тиісті дайындықтан өткен және 18 жасқа толған тұлғалар жіберіледі. Жүргізуші қалыпты есту, көру, байқау, жылдам және дәл реакцияға ие болуы керек. Жүргізуші тәжірибе мен шеберлікке біртіндеп ие болады, көліктегі басқа адамдардың қауіпсіздігіне жауапкершілік сезімі, тек автомобильді басқаруға шоғырлану қабілеті, ақпаратқа төзімділік пен сезімталдық сияқты қасиеттерді ол көлік жүргізудің басынан бастап өз бойында қалыптастырып, тәрбиелеуі тиіс. Үйірмені оқыту барысында практикалық сабақтар 10 сынып оқушылары үшін автотренажерде, 11 сынып оқушылары үшін «Hyundai H-100», «Нива» және «Газ 52» автокөліктерінде практикалық сабақтар өткізіледі. Нәтижесінде оқушы заманауи автокөлік құралдарын пайдалану ережелері мен құрылғыларын; жол қозғалысы ережелерін, жол қозғалысы саласындағы заңнама негіздерін; көлік құралдарын басқару және қозғалыс қауіпсіздігі негіздерін; жолға шығу алдында автомобильді бақылау және оған күнделікті техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды орындау тәртібін білетін болады.

• «Шабыт» би үйірмесі (0-5 сыныптар)

Бұл үйірменің мақсаты хореография өнері арқылы балалар мен жасөспірімдердің шығармашылық қабілеттерін дамыту болып табылады. Хо-реография курсының міндеттері: берілген бейнені шығармашылық білдіру үшін негізгі хореографиялық дағдыларды қалыптастыру. Тәрбиеленушілерді би өнерінің тарихымен, оның дәстүрлерімен, халық өміріндегі бидің маңыздылығын түсіну. Есту, есте сақтау, ырғақ сезімі, эмоциялар, ым-ишаралар, пластика, мимика арқылы би тілінде сөйлеу дағдыларын қалыптастыру, әсем қозғалу қабілетттерін анықтау және дамыту.

Ұжымдық шығармашылық, ынтымақтастық дағдыларын қалыптастыру. Би үйірмесі оқушы бойында шыдамдылық, мақсатқа жету, еңбекқорлық, басталған жұмысты соңына дейін жеткізе білу, өзін-өзі жетілдіру және шығармашылық өсуге ұмтылу сияқты жеке қасиеттерді қалыптастыруға мүмкіндік береді. Денсаулықты сақтау және нығайту қажеттіліктері мен дағдыларын қалыптастырады.

• «Creative KIDS» үйірмесі (5-9 сыныптар)

Бұл үйірменің мақсаты өнер және еңбек технологиялары саласында функционалдық сауаттылықты қалыптастыру, шығармашылық көзқарасты жеке тұлғаны дамыту. Мектеп жасында шығармашыл тұлғаны қалыптастыру жеке тұлғаның одан әрі толыққанды дамуының маңызды шарты болып табылады. Шығармашыл адам қызметі кез-келген салада қажет: ғылыми, көркемдік, өндірістік-техникалық, экономикалық және т. б. «Creative KIDS» үйірмесінің құрылуы мен атауы мектеп білімін қоршаған ортамен ықпалдастырудың өзектілігінен және жасөспірімді қазіргі ақпараттық, әлеуметтік-мәдени кеңістікке енгізу қажеттілігінен туындады. Бағдарламаның мазмұны оқушылардың шығармашылықтың адам өміріндегі маңыздылығын, оның рухани әлеміне әсерін, адамгершілік құндылық бағдарларын қалыптастыруда оны түсінуді қамтамасыз етеді.

Бұл курсты іске асыру еңбек қызметі процесінде қиялды, ойлау икемділігін, көркемдік бейімділікті дамытады,саусақтардың ұсақ моторикасын дамытады, интеллектуалды және физикалық дамуға ықпал ететін жоғары моториканы қамтамасыз етеді, оқушылардың қоғамдық тамақтануда заманауи технологияларды қолдану негіздері туралы алғашқы түсініктерін қалыптастырады, білім алушылардың мамандық таңдауда саналы түрде өздерінің бейімділіктерін анықтауға дайындайды,өз қолдарымен шығармашылық туындылар жасайды, өзін-өзі шығармашылық туындыны жасаушы ретінде сезінуге ықпал етеді.

• «Тоғызқұмалақ» үйірмесі (3-6 сыныптар)

Бұл үйірменің мақсаты еліміздің азаматтары, бүгінгі оқушылар ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарды қастерлеуге, шығармашылық-рухани және физикалық мүмкіндіктерді дамытуға бағытталған. Тоғызқұмалақ-тұлғаның жүйелі дамуының, ақыл-ой прогресі мен ми қызметінің бір көзі, ол ерік-жігерге, шыдамдылыққа тәрбиелеуге ықпал етеді, ойлау өткірлігін, тапқырлықты дамытады, логикалық ойлауға үйретеді.

«Тоғызқұмалақ» курсының бағдарламасы жалпы білім беретін мектептердің білім алушыларына қосымша білім беру жүйесінде арналған және оқушылардың қазақ ойынының теориясы мен тарихы бойынша материалдарды зерделеуін, жарыстарға қатысуын көздейді. Бүгінгі таңда бүкіл әлемде зияткерлік ойындардың дамуы маңызды. Өйткені, дәл осындай ойындар арқылы жеке тұлғаның біліктілік қасиеттері шыңдалады. Зияткерлік ойындар-ойлау шығармашылығын дамытатын спорт түрі.

Теориялық бөлімдегі басты міндет оқушыны өзінің және қарсыласының ойын тақтасындағы әрекеттерін талдауға және түсінуге үйрету. Теориялық бөлім әдістері: әңгіме (баяндау), көрсету, оқу ойыны түрінде өткізіледі. Тоғызқұмалақ үйірмесі оқушы бойында жолдастарға, қарсыластарға, жаттықтырушыға, төрешілерге, көрермендерге құрметпен қарауға тәрбиелейді. Бұл бағдарлама баланың осы ойынның ережелерін игеруде жеке жетістікке жетуі арқылы өзін-өзі жүзеге асыруына жағдай жасауға, математикалық қабілеттер мен есептеу дағдыларын, техникалық тапқырлықты және осы ойындағы жоғары шеберлікті дамытуға бағытталған.

• «Әсем әуен» вокалдық үйірмесі (1-7 сыныптар)

Бұл үйірменің мақсаты бастауыш және орта мектеп жасындағы балалардың әншілік қызметі арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту үшін жағдай жасау болып табылады. Бағдарлама балалардың жас және жеке ерекшеліктерін ескере отырып, білім беру, тәрбие және дамыту міндеттерін шешуді көздейді. Бұл бағдарлама соңғы уақытта балалардың вокалдық шығармашылығын танымал етумен, балалардың вокалдық байқаулары мен фестивальдары санының өсуімен байланысты.

Ән айту іс-әрекетінде балалардың шығармашылық өзін-өзі көрсетуі орын алады, ол ансамбльде де, жеке ән айту кезінде де қалыптасады. Балалар өздерінің жеке қажеттіліктерін көреді және естиді, вокалдық тәжірибелерін байытады, жарқын эмоционалды әсер алады.

Сабақ барысында балалардың музыкаға деген қызығушылығы артады, әуенді есту қабілеті дамиды, бала вокалды шығармаларды орындауды үйренеді және сол арқылы өзінің шығармашылық қабілетін шыңдай түседі, музыкалық өнердің көптеген салаларында білім қалыптастырады, жалпыадамзаттық құндылықтармен танысады.Вокалды оқыту оқушылардың тұлғалық, әлеуметтік, танымдық, коммуникативтік дамуын қамтамасыз етеді. Оқушылар эмоционалды және рухани саланы байытады, құндылық бағдарлары қалыптасады, көркем және шығармашылық міндеттерді шеше алады, көркемдік талғам тәрбиеленеді, қиял және ассоциативті ойлау дамиды, әртүрлі музыкалық байқаулар мен фестивальдерге қатысуға ұмтылады.

•  «Шекарасыз ағылшын тілі» үйірмесі (3-7 сыныптар)

Бұл үйірменің мақсаты оқушылардың танымдық қызығушылықтарын дамыту және коммуникативтік құзыреттіліктерін қалыптастыру болып табылады. «Шекарасыз ағылшын тілі» қосымша жалпы дамыту бағдарламасы әлеуметтік-педагогикалық бағытқа ие. Бағдарлама оқушының одан әрі дамуына әлеуметтік, жеке, танымдық, қазіргі әлемдегі көптілді және көп мәдениетті жағдайға алғашқы бейімделуінің пайда болуына ықпал етеді. Ағылшын тілінде «Шекарасыз ағылшын тілі» қосымша білім беру бағдарламасын құру қажеттілігін қазіргі қоғам талап етеді, онда ағылшын тілі халықаралық қарым-қатынас тілі ретінде басымдыққа ие болып отыр.

Бұл білім беру бағдарламасының ерекшелігі оқушылардың ағылшын тілі сабақтарында алған дағдыларын шоғырландыру және жетілдіру, білімді бейресми жағдайда қолдану мүмкіндігіне ие болу. Бұл бағдарлама оқушылардың тілді меңгеру үшін әлеуетті мүмкіндіктерін пайдалануға, пәнді оқытудың неғұрлым жоғары нәтижелілігін алуға сүйене отырып, оқушылардың ағылшын тілін үйренуге деген тұрақты оң ынтасын сақтауға көмектеседі. Бағдарламада лингвистикалық және аймақтық құзіреттіліктің кеңеюіне ықпал ететін қызықты елтану материалдары бар.

• «Ғажайып палитра» үйірмесі (1-5 сыныптар)

Бұл үйірменің мақсатыбайытылған білім беру ортасы жағдайында көп нұсқалы таңдаумен негізгі және қосымша білім берудің әртүрлі формаларының өзара әрекеттесу құралдарымен әр баланың даралығын дамыту.

Бағдарлама мазмұны оқушылардың бейнелеу өнерінің түрлері, жанрлары, стильдері туралы түсініктерін кеңейтеді, техникалармен және безендіру іс-әрекеттерімен (графика, кескіндеме және декоративтік-қолданбалы өнер) таныстырады, үйлесімділік пен эстетикалық талғам сезімін қалыптастырады. Бағдарлама баланың жеке басының дамуының барлық кезеңдерін қамтиды, қабылданған шешімдердің бастамасы мен дербестігін, еркін өзін-өзі көрсету әдетін, өзіне деген сенімділікті оятады. Көркем шығармашылық адамзаттың рухани тәжірибесін жеткізеді, ұрпақтар арасындағы байланысты тәрбиелейді.  Бағдарлама баланы шығармашылықтың таңғажайып әлеміне ендіреді, өзіне, өз қабілеттеріне сенуге мүмкіндік береді, оқушылардың бейнелеу, көркем-конструкторлық қабілеттерін, стандартты емес ойлауын, шығармашылық даралығын дамытуды көздейді. Бейнелеу өнері сабақтары балаларды халықтық дәстүрлерді зерттеуге тартудың тиімді құралы болып табылады.

Қосымша білім беру бағдарламасын іске асырудың негізгі нысаны-көрмелерді мерзімді ұйымдастыру, бұл балаларға өз жұмыстарын қайта көруге және бағалауға мүмкіндік береді.

• «Дарын» театр үйірмесі(4-5 сыныптар)

Бұл үйірменің мақсаты-мектеп оқушыларының сөйлеу және сахна мәдениетінің шығармашылық қабілеттерін дамыту, байқау, қиял, театр өнері арқылы эмоционалды жауап беру. Бағдарламаның өзектілігі қоғамның адамгершілік, эстетикалық және шығармашылық қасиеттерін дамыту қажеттілігіне байланысты. Бұл театр іс-әрекетінің құралдары арқылы жалпы адамзаттық құндылықтарды түсінуге қабілетті, мәдениет пен өнердің жетістіктерімен мақтана алатын, шығармашылыққа, жазуға, қиялдауға қабілетті әлеуметтік белсенді шығармашылық тұлғаны қалыптастыруға болады.

Театрландырылған қойылым тарихи және мәдени күндерге, әлеуметтік оқиғаларға, ақындардың, суретшілердің, театрдың танымал қайраткерлерінің шығармашылығына арналуы мүмкін. Білім алушылардың «Дарын» театр өнерінің үйірмесіне қатысуы балалар мен жастар театры шығармашылығын өскелең ұрпақтың рухани-адамгершілік, эстетикалық тәрбиесінің факторы, тұлғаның үйлесімді дамуы, өзін-өзі көрсетуге, әлемді эстетикалық және бейнелі түсінуге бірегей қабілеттерін қалыптастыружәне дамыту факторы ретінде қолдауға және дамытуға ықпал етеді.

•  «Робототехника зертханасы» үйірмесі (3-7 сыныптар)

Бұл үйірменің мақсаты Lego Mindstorms EV3 роботын, сондай-ақ Blender бағдарламасындағы 3Д принтерді пайдалана отырып, алгоритмдеу және бағдарламалау негіздерін зерделеу, бастапқы инженерлік-техникалық конструкцияны және робототехника негіздерін интеграциялау процесінде оның қызметін ұйымдастыру арқылы бала тұлғасының ғылыми-техникалық және шығармашылық әлеуетін дамыту үшін жағдай жасау болып табылады. Үш өлшемді модельдеу виртуалды шындық жүйелерін зерттеуге негіз болады. «Робототехника зертханасы» үйірмесіне қатысу кезінде алған оқушылар әртүрлі пәндер — математика, физика, химия, биология және т.б. бойынша баяндамалар мен мультимедиялық әзірлемелерге сапалы иллюстрациялар дайындау үшін қолдана алады. Үш өлшемді модельдеу виртуалды шындық жүйелерін зерттеуге негіз болады.

Бағдарлама оқушылардың шығармашылық және дизайнерлік қабілеттерін дамыту, жоғары оқу орындарында оқуын жалғастыру және кейіннен робототехникамен байланысты мамандықтар бойынша кәсіпорындарда жұмыс істеу үшін оқушыларды ынталандыру, даярлау және кәсіптік бағдарлау үшін жағдай жасауға негізделген. Үйірме оқушының қызығушылықтары мен бейімділіктеріне сәйкес дамуға бағытталған, пәндердің интеграциялануын қамтамасыз етуге, оқудағы сабақтастықты жүзеге асыруға, балалар ұжымының даму принциптерін белгілеуге, одан әрі іздеуді өзектендіруге мүмкіндік береді .

Қосымша білім беру орталығының ұсынылатын білім беру үйірмелері оқушылардың кәсіби қалауы бойынша өзін-өзі анықтауға және жалпы адами құндылықтарды, шығармашылық қабілеттерін, креативті ойлауын, өскелең ұрпақты әлеуметтендіруге бағытталған.

№1 қосымша

Үйірме сағаттарының саны