Қарағанды қаласы 68 мектеп-интернатында Кеңес Одағының батыры Мартбек Мамыраев атындағы мұражай 2020 жылы 12-і наурызда Ұлы Отан соғысы Жеңісінің 75 жылдығына орай салтанатты түрде ашылды. Бұл өзі игілікті шаруа болды. Оның басы-қасында жүрген азаматтар құнды материалдар жинауға атсалысқан еді.
1. 2019-2020 оқу жылында мектепішілік мұражай жұмысы ұйымдастырылды.
2. М.Мамыраев атына ашылатын мұражайға мектеп мұғалiмдерiнен, ата-аналар комитеті мүшелерiнен, жоғары сынып оқушыларынан мұражай кеңесiнiң құрамы бекітілді.
3. Мұражай жұмысының ережесi мен жұмыс жоспары бекiтiлді.
4.Мұражай жетекшісі болып тарих пәнінің мұғалімі Аяукан Батархан тағайындалды.
Шығармашылық топ мүшелері аудан ардагерлер кеңесіне қалалық әкiмшiлiк, мәслихатқа қолдау хат жолдады.
2019 жылы П. Аралбай, Г.Т. Нурашева мен 8-10 сынып оқушыларының басшылығымен мектеп iздеу отряды құрылды. М. Мамыраев және оның туыстары туралы материалдарды iздеу, жинау және жүйелеу жұмыстарын жүргізді.
2019 жылы қыркүйек айында Б.Н. Бегешева мен Г.Т. Нурашеваның басшылығымен Кеңес одағы батырының туған жеріне барды. Жәдігерлер мен мәлiметтер жинақталды, сухбат алды, фотоотчет пен бейнефильм түсірілді.
2019 - 2020 ж. П. Аралбай мен А.К. Джазыкбаеваның басшылығымен батырының жұмыс орындарына барды. Сұхбат алынды, мэлiметтер жинақталды. Фотоотчет жасалды. Бейнефильм түсірілді.
2019 - 2020 ж. Шығармашылық топ мүшелері А.Е Рахимова, Е.К. Жакипханов, С.Т. Изтилеуова, А.Х. Рахимжанова, 8-11 сынып оқушыларының басшылығымен М. Мамыраевтың жақын туыстарымен кездесу болды. Қарқаралы, өлкетану мұражайларына барды. А. Е. Мәлiметтер жинақтап, сұхбат алынды.
Е.К. Жакипханов, С.И. Абильгазин, А. Альхан, А.К. Джазыкбаева, Б. Аяукан, Д.К. Байтасовалардың ұйымдастыруымен Кеңес Одағының Батыры М. Мамыраевтың туғанына 112 жыл толуына арналған апталық өтті.
Мектеп басшысының ұйымдастыруымен М. Мамыраев аллеясында үлкен концерт өткiзілді.
Мұражайды безендiру, материалдарды жинақтау, стендтер, альбомдар, буклеттер әзірлеу жұмысымен А.Б. Божбанова, Ж. Шаймаганбетова және шығармашылық топ жыл бойы қызмет атқарды.
2020 жылы қаңтар айында С.Т. Изтилеуованың ұйымдастыруымен Кеңес Одағының батыры Мартбек Мамыраевқа арналған «Ерлік – елге мұра, ұрпаққа – үлгі» тақырыбында қалалық ғылыми-тәжірибелік конференция өткізілді.
Бұл мұражай батырдың атын есте қалдырудың өзіндік орталығы, сонымен қатар жастарға патриоттық тәрбие беру көпірі болды. Мұражайдың таусылмас қазына екенін мектеп оқушыларына ұғындырып, батырдың өткен өмір тарихын, ескі заттардың қадір-қасиетін, өткен мен болашақты жалғастырушысы екенін түсіндіру. Батырдың Қарағанды қаласында сақталған ел тарихына қатысты көне қолжазбалар мен сирек кездесетін фотосуреттерін бір орталыққа жинақтау, сақтау, зерттеу және дәріптеу жұмыстары жүргізілуде. Мұражай қоры 68 мектеп-интернатында батырдың қолданған қару-жарақтары, киімдері мен заттары өмір деректері жинақталған.
Мұражайдың басты концепциясы батырдың ерлік тағдыры болып табылады.
Мұражайда ел есінде мәңгіге сақталып қалған батырдың қаһармандығы туралы деректер баршылық. Сол себептен де бұл мұражайдың жас ұрпаққа беретін тәрбиелік маңызы зор. Жалпы ұлт болып ұйыса түсуіміз үшін құрғақ сөзден гөрі осындай нақты істер көп болғанға не жетсін!
Мұражайға жауаптылар батырға қатысты кез келген материалды жинап отырады, олардың арқасында болашақ ұрпақ оның өмірі мен ерлік істері туралы біле алады.
Сонау отты жылдары майданда етігімен су кешкен, елі үшін қан төккен батыр атамыздың ерлігі еш ұмытылған емес. Осындай бейбіт күн сыйлағаны үшін мың алғыс!
Мұражай тарихы
«Батыр мұражайы ерлікке үндейді»
Ұлы Отан соғысындағы ең сұрапыл шайқастар Сталинград пен Курс қалаларын қорғау және Днепрден өту үшін болған қанды майдандар. Кеңес Одағының батыры Мартбек Мамыраевтың осы шайқастарда ерен елік танытқаны белгілі.
➢ Мартбек Мамыраев 1908 жылы Қарқаралы ауданы Ақжол ауылында дүниеге келген. Сталинград түбіндегі шайқасқа қатысқан.
- Сталинград түбіндегі шайқасқа қатысқан. Ал Кеңес Одағының Батыры атағын 1944 жылы Днепрден өту кезінде көрсеткен әскери ерлігі үшін алды.
- Ленин ордені, Құрмет Белгісі орденімен марапатталған. Қарағанды қаласының құрметті азаматы Мартбек Мамыраевтың ескерткіші №68 мектеп-интернатының төрінде орналасқан.
Мұражайдың ашылу салтанатына Екінші дүниежүзілік соғыстың ардагерлері, атқарушы және өкілетті органдардың басшылары, ғалымдар, оқуытушылар, мектеп ұстаздары, оқушылар мен батырдың етжақындары қатысты.
Мұражайдың ашылу лентасын Қарағанды қалалық мәслихатының хатшысы Құдайберген Бексұлтанов, қала әкімінің орынбасары Нұрлан Бикенов және Мартбек Мамыраевтың қызы Клара Мамыраева қиды.
Батыр атындағы мұражай үш бөлімнен тұрады.
1. «Ешкім де, ешқашан да ұмытылмайды» атты бөлімінде – қаһарман ердің соғыстағы ерлік жолы қамтылып, қару-жарақтары мен шағын мүсіні орналастырылған. «Мұражайда батырдың мүсіні бар. Бюст авторы – Амангелді Серіков. Сондай-ақ, диорама қойылған, оның сюжеті 1943 жылдың қыркүйек айында Днепр өткелінде болған оқиғаны баяндайды. Оны мұражайға Қарағанды гуманитарлық колледжінің дизайн маманы Мәншүк Біләлова сыйға тартты».
2. «Ер есімі – ел есінде» бөлімінде оның көлемді портреті, өмірбаян деректері, сондай-ақ, марапаттауға ұсыну құжаттарының көшірмелері және марапаттары қойылған. Ал,
3. «Ерлік елдікке жеткізеді» атты үшінші бөлімде бейбіт өмірдегі кездесулері, отбасылық альбомдары, әскерге шақыру туралы құжаттардың көшірмесі және батырға арналған туындылардың көшірмелері тұр. Музейде сонымен қатар, оның туған жері Ақжол ауылындағы мұражайдан жеткізілген киімдері мен өзі пайдаланған тұрмыстық бұйымдарын қамтитын көшпелі көрме орналастырылған. Сол уақыттағы құжаттардың фотосуреттері мен көшірмелері ғана емес, сонымен қатар Мартбек Мамыраев қолданған киім-кешек пен ыдыстар кіреді.
Мұражайда «Қазақстан және Ұлы Отан соғысы», «Отанының батыл ұлы», «Батырдың жауынгерлік жолы (картасы)», «Днепр шайқасы», «Соңғы күннің белгісі», «Қарағанды облысынан шыққан Ұлы Отан соғысының батырлары», «Жеке құжаттар», «Батырдың өмірбаяны», «Әлемдегі батыр» мұрағаттық құжаттардың стендтері мен көшірмелері ұсынылған.
Мұражайға оқушылардың туындысы – 3D форматындағы соғыс көрінісі бейнеленген сурет қойылған.
Мартбек Мамыраевтың аты Қарқаралы ауданындағы ауылға берілген, сондай-ақ Қарағандыдағы шағынаудан батыр есімімен аталады
“Батыл жүрек барлық қиындықтарды жеңеді” демекші батыр атамызға бейбіт күнге жеткізгені үшін мың алғыс, мәңгілік тағзым етеміз.
2020 жылдың 11 наурызы күні Қарағанды қаласының білім бөлімінің басшылығымен Академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті «Тұлғатану» ғылыми-зерттеу орталығы және Қарағанды қаласы №68 мектеп-интернат КММ-нің ұйымдастыруымен Кеңес Одағының батыры Мартбек Мамыраевқа арналған «Ерлік – елге мұра, ұрпаққа – үлгі» тақырыбында өткізілетін қалалық ғылыми-тәжірибелік конференция өткізілді. Конференцияға Қарағанды қалалық маслихат хатшысы Бексултанов Құдайберген, қала әкімінің орынбасары Бикенов Нұрлан, Октябрь ауданының ардагерлер кеңесінің төрағасы Аймағанбетов Марат, Октябрь ауданының әкімінің орынбасары Жайназаров Берекет, Е. А.Бөкетов атындағы ҚарМУ археология, этнология және Отан тарихы кафедрасының доценті, «тұлғатану» ғылыми-зерттеу орталығының директоры Бейсенбекова Нурсахан Ахметовна, Е. А.Бөкетов атындағы ҚарМУ әлеуметтік жұмыс және әлеуметтік педагогика кафедрасының меңгерушісі, әлеуметтану ғылымдарының кандидаты, доцент Абдрашева Бану Жолдыбековна, Е. А.Бөкетов атындағы ҚарМУ әлеуметтік жұмыс және әлеуметтік педагогика кафедрасының профессоры, педагогика ғылымдарының докторы Мухтарова Шакира Мукашевна, М.Мамыраевтың қызы, химия ғылымдарының кандидаты, Е.А.Бөкетов атындағы ҚарМУ доценті Мамраева Клара Мартбековна, М.Мамыраевтың ағасының баласы, қызы, немересі, келіндері, оқушылар, студенттер, магистранттар, олардың ғылыми жетекшілері, мұғалімдер, оқытушылар қатысты. Конференцияға Қарағанды қаласы мектеп, гимназия, лицейлерінен, ҚарМУ, ҚарМТУ, Қарқаралы, Осакаровка, Петропавл, Жаңарқа ауданынан 75 мақала келіп түсті. Осыдан өткен конференция тақырыбының өзекті және маңызды болғанын көріп отырмыз.
