Мұғалімі: Кошанова Ж.
Күні: 03.03.2016ж
Сыныбы: 10 А
|
Сабақтың тақырыбы |
§9.6 Токтың жұмысы мен қуаты.Толық және пайдалы қуат. |
|
Сілтеме |
Жоспар |
|
Жалпы мақсаты |
Ø Токтың жұмысы мен қуаты. Толық және пайдалы қуат жайлы мағлұмат беру Ø Токтың жұмысы мен қуаты. Толық және пайдалы қуатты күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйрету Ø Топпен жұмыс жасауға үйрету |
|
Күтілетін нәтиже |
Ø Токтың жұмысы мен қуаты. Толық және пайдалы қуат жайлы мағлұмат алады Ø Токтың жұмысы мен қуаты. Толық және пайдалы қуатты күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді Ø Топпен жұмыс жасай алатын болады. |
|
Сабақтың әдісі |
Сұрақ– жауап, практикалық,тәжірибе,қайталау, СТО.
|
|
Сабақтың көрнекілігі |
Сабақ жоспарына сәйкес слайдтар, тәжірибелік қажетті құрал - жабдықтар: амперметр, вольтметр,реостат,кедергі,шам,сымдар. |
|
Негізгі идеялар |
Электр тогыныңтізбекбөлігіндеістейтін жұмысынанықтауүшінтізбектіңосыбөлгініңұштарындағыкернеудісолбөлікбойыменөткенэлектрзарядынакөбейтукерек. А=Uq Электр зарядына талдау жасай отырып, электр тогыныңжұмысынесептеуформуласынқорытыпшығаружәнеоныңайтылуынжазамыз. q=It A=IUt Электр тогыныңтізбекбөлігіндегіжұмысы-осыбөліктің ұштарындағы кернеудітоккүшінежәнесолжұмыстыорындауғакеткенуақытқакөбейткендегі көбейтіндігетең. А-электр өрісіндегі заряд орын ауыстырғанда атқарылатын жұмыс,q – заряд; U –кернеу. ХБЖ-де электр тогының жұмысы 1Дж=1А·1В·1с.
Көбіне жұмыс ватт-сағатпен немесе киловатт-сағатпен өрнектеледі. 1Вт·сағ=3,6·103 Дж 1кВт·сағ=103 Вт·сағ=3,6·106Дж Токтың қуатын табу үшін өткізгіштегі ток күшін және кернеуді өлшеп, олардың көбейтіндісін табу керек.
ХБЖ-же қуат бірлігі 1Вт 1Вт=1А*1В. Бірлік уақыт ішінде сыртқы күштердің жасайтын жұмысы толық қуат деп аталады, яғни Ртол= Аб/t=؏I Толық және пайдалы қуаттың сыртқы кедергіге тәуелділігін аны анықтайық. P=ƐI=Ɛ/R+r P=I2R=Ɛ2R/(R+r)2 ПӘК-і деп сыртқы күш жұмысының қандай бөлігін ток көзі пайдалы жұмысқа айналдырғанын көрсететін ή шамасын атайды.
ή= Апай/Атол=UIt/ƐIt=U/ Ɛ=IR/I(R+r)=R/R+r=1/1+r/R
|
|
Тапсырма лар
|
Топтық жұмыс «Мәтінмен жұмыс» |
|
Жұптық жұмыс «Есептер шығару» |
|
|
Жеке жұмыс «Блум таксономиясы» |
Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады)
1-ші кезең.Ұйымдастыру(2 минут)
1. Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу,түгендеу. 2. Өлшеуіш құралдарының (1 топ -кернеу,2 топ- кедергі) суреттерін әр түрлі фигураларға қию арқылы сыныпты 2 топқа бөлемін.Құрастыру арқылы топтарын табады.
Оқушылар сурет қиындыларын құрастырып қандай өлшеуіш құралы екенін және осы құралмен нені өлшейді, жалпы өлшеуіш құралына байланыстығын түсіндіріп береді
2-ші кезең. «Орамал тастау» әдісі. Үй тапсырмасын сұрау(5 минут)
1. Амперметрмен қандай физикалық шаманы өлшейміз? Ток күшін
2.Амперметр тізбекке қалай жалғанады? Тізбектей
3.Вольтметрмен қандай физикалық шама өлшенеді?Кернеу
4. Вольтметр тізбекке қалай жалғанады? Параллель
5. Өткізгіштерді жалғаудың қандай түрлері бар? Тізбектей және параллель
6. Өткізгіштерді параллель жалғау кезінде қандай физикалық шама барлық бөлікте бірдей болады? Uж=U1 =U 2
7.Ток күші деген не? Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы қандай да бір уақыт аралығында тасымалданатын электр мөлшерінің сол уақытқа қатынасымен анықталатын физикалық шама.
8. Электр кернеуі деп нені атайды?Тізбектің берілген бөлігінде заряд орын ауыстырғанда, электр өрісінің атқарған жұмысының осы зарядқа қатынасымен анықталатын физикалық шама.
3 –ші кезең. Жаңа сабаққа көшу үшін берілетін сұрақтар (сұрақ қою техникасы) (2 минут)
1. Елімізде 2017 жылы не өтейін деп жатыр? (ЭКСПО 2017 көрмесі)
2. Осы көрменің тақырыбы қалай аталады? (Болашақ қуаты)
3. Осы қуат деген сөзді бұрын естулерің барма? ( 7 сыныпта механикалық қуат)
4. Қуат неге байланысты? (жұмыс)
Жаңа сабақ: «Токтың жұмысы мен қуаты.Толық және пайдалы қуат»
4 –ші кезең. Топтық жұмыс «Домино»әдісі. (10 минут)
Берілген мәтінді әр оқушы өз бетінше оқиды. Келесі кезекте топтарға төмендегі сұрақтар таратылады.
1. Электр тогы жұмысының формуласы қалай өрнектеледі, өлшем бірлігі қандай?
2. Тізбектің бөлігіне арналған Ом заңын пайдаланып ток жұмысының формуласын өрнектеп беріңдер?
3. Электр тогы қуатын есептеуге арналған формуланы қорытып шығарыңдар, өлшем бірлігін ата?
4. Толық қуат,пайдалы әрекет коэффиценті дегеніміз не?
Берілген сұрақты топта өзара талқылайды. Әр топтың басшылары сұраққа кезектесіп жауап береді. (Жауаптарын критериий арқылы формативті бағалайды.)
5-ші кезең.Ойланбай-ақ табалық!(1 мин)
Суретте берілген сұлбаларда жіберілген қателерді табыңдар.
6-шы кезең.Тәжірибе жасау.(амперметр, вольтметр,реостат,шам,сымдар) (5 мин)
«Ақылдассаң шешерсің,ақылдаспасаң кем көсерсің!»
Физикалық тәжірибелер сайысында екі топтан оқушылар шығып, өткізгіштерді тізбектеп, параллель жалғау арқылы кедергіні арттырып тәжірибелер жасағанда амперметр мен вольтмер көрсетулерін анықтау.
7-ші кезең.« Жүйрік болсаң,жетіп көр» Жұптық жұмыс. Есептер шығару (10 минут)
1. Егер шаңсорғыш кернеуі 220 В, ток күші 0,5 А қалалық желіге қосылса, онда оның электр қозғалтқышының тогы 0,5 сағ ішінде қанша жұмыс жасайды?(198кДж)
2. Троллейбустың электрқозғалтқышы 200 А ток күшін тұтынады және 600 В кернеумен жұмыс істейді. Оның қуаты қандай?(120кДж)
3. 2А ток күші мен 220 В кернеуінде 10 м биіктікке массасы 100 кг жүкті 30 с аралығында көтеретін электр двигателінің ПӘК-ін анықтау
4.Қуаты 100 Вт электр шамы күніне 6 сағ. жанады. 1 ай (30 күн) ішіндегі токтың атқарған жұмысын тап, 1 кВт*сағ қалада 7 теңге тұрады?
А=Р*t А= 100 Вт *180 сағ.=18000 Вт*сағ= 18 кВт*сағ
құны – 7 теңге * 18 кВт*сағ = 119 теңге Жауабы: А= 18 кВт*сағ, құны 119 теңге
1. Жұптар өз есебін үлгіге қарап бағдаршам арқылы (1 қатені жасыл,2 қатені сары ,3 қатеден жоғарыны қызыл түспен) критериалды (формативті) бағалайды.(2 мин)
|
№ |
Аты-жөні |
Үй тапсырмасы |
Жаңа сабақ |
Тәжірибе, есептер |
Мақал-мәтелдер |
Қорытынды баға |
||||||||||
|
5 |
4 |
3 |
5 |
4 |
3 |
5 |
4 |
3 |
5 |
4 |
3 |
5 |
4 |
3 |
||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8-ші кезең. Кім алғыр? (2 мин)
|
Атауы |
Белгіленуі |
Өлшем бірлігі |
Формуласы |
Шартты белгісі |
Өлшейтін құрал |
Құралды ------------ жалғайды |
|
Кернеу |
|
|
|
|
|
|
|
Кедергі |
|
|
|
|
|
|
9. Физика өмірге қажет(1 мин)
10-шы кезең.Мақал-мәтелдер. Физикалық мәнін ашу.(2 мин)
1.Қарайғанға қарап тал өсер.(Ток күші мен кернеу)
2.Ел мен ел қосылады, тау мен тау қосылмайды.(Заряд)
3.Басшысыз елде береке болмайды.(Молекулла,атом,заряд)
4.Қарыстан сүйем жуық.(Физикалық шама)
12-ші кезең.Рефлексия.Жасаған жұмыстарын 2 жұлдыз, 1 ұсыныспен бағалау.(2 мин)
Оқушылар стикерге бүгінгі сабақ туралы өз ойларын жазып көңіл-күй смайлигінің астына жабыстырады.
ҮІ. Кері байланыс(не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.) (2 минут)
|
Кейінгі тапсырмалар |
Жаттығулар,эссе жазу. |
|
Кейінгі оқу |
§9.6 Токтың жұмысы мен қуаты . Толық және пайдалы қуат |
