Сыныбы: 7- сынып

Күні: 12.12.2012

Сабақтың тақырыбы:Ұлттық киімдер

Сабақтың міндеті мен мақсаты:

  А) Білімділігі:  грамматикалық тақырыпты  түсіндіру, ұлттық киімдер туралы мәлімет беріп,білімдерін қалыптастыру;

 Ә) Тәрбиелігі:ұжымдық қарым-қатынасқа, дұрыс киіне  білуге, тазалық сақтауға,  сауатты және ұқыпты жазуға тәрбиелеу.

  Б) Дамытушылығы:жазбаша және ауызша тіл мәдениетін жетілдіріп, ойын сауатты, еркін, көркем жеткізуге үйрету, білімдерін арттыру, дағды, біліктілікті қалыптастыру.

Сабақтың түрі:жаңа білімді игерту сабағы

Сабақтың әдіс-тәсілдері:түсіндіру, іздендіру, пікірлесу, сұхбаттасу

Сабақтың көрнекілігі:  оқулық, үлестірмелі қағаздар,интерактивті тақта

Пәнаралық байланыс:  әдебиет, орыс тілі

Пайдаланылған әдебиет:

1.    Қазақ тілі (оқулық), Қарағанды. 2008ж. М.Ж. Сыздықов, Т.Н. Нұрғалиева, Ж.Р. Жақанова, Д.М. Жұмагельдина, А.Ж Қызалғышева 

2.    Қазақ тілі оқулығы. Т.Артыкова, Б Немеренова, Алматы. Атамұра,2007ж.

3.     Казахский язык для всех. Алматы «Атамұра» 2004ж. А.Ш.Бектурова, Ш.К. Бектуров.

                                                   Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру

2. Үй жұмысын сұрау

          3.   Сабақты түсіндіру

          4.   Жаттығу жұмыстарын жүргізу                                    

           5.    Сабақты бекіту

           6.   Үйге тапсырма беру

            7.    Бағалау

1. Ұйымдастыру:Сәлеметсіңдер ме, оқушылар! Сыныпта кезекші кім?  Сабаққа  келмеген оқушылар бар ма? Қалам, дәптерлеріңді дайындап, бүгінгі күнді  жазыңдар! Бүгін нешесі? Аптаның қай күні?

2.Үй жұмысын сұрау:Қане, балалар, кім айтады, үйге қандай тапсырма  берілді?

3.Сабақты түсіндіру:

      Бүгінгі өтетін тақырыбымыз-Ұлттық киімдер.Яғни қазақ халқының ұлттық киімдері.Сендер ұлттық киімдер туралы естіп-көрулерін бар.Ондай киімдерді күнделікті өмірде,той-домалақта,концерттік бағдарламадан көріп жүрсіңдер.

Бүгінгі сабағымыздың айдары: «Көшпелі қазақтар ішкі-сыртқы киімдердің бәрін жүріп-тұруға бөгет жасамайтындай етіп,ықшамдап тіккен»     

(С.Мұқанов)

4. Жаттығу жұмыстарын жүргізу:

                        Сөздікпен жұмыс

·        Оқыту, аудару, мағынасын түсіндіру;

·        Сөз тіркестерін жасату,сөйлемдер құрату.

·        Сөздік дәптерлеріне жазғызу

Біркиер киім-праздничная одежда

ішік – шуба, мехом внутри

кимешек – головной убор женщин, закрывающий голову, плечи, шею из белого материала

тымақ –меховая шапка-ушанка

кәзекей-женский казакин (без рукавов)

кебіс-кебисы (кожаные галоши на каблуках, надеваемые на ичиги)

Сулық-дождевик

 1-тапсырма.

Берілген мәтінді оқып,орысша мазмұнын айтып беріңдер.

Ұлттық киім.

        Қазақ халқының ұлттық киімдері климаттық жағдайлар ескеріліп,ежелгі дәстүрлер бойынша тігіледі.Қазақтарда ішкі,сыртқы,сулық,біркиер, сәндік,салтанат-ғұрып киімдері  болады.Біркиер киім қымбат матадан тігілген.Той-думандарға барғанда ,жат елге сапарға шыққанда киетін сәнді киім болған.Ішкі киімдер:көйлек,желет,кәзекей;сыртқы киімдер:шапан,күпі,кеудеше,тон;сулық киімдерге:шекпен,шапан т.б жатады.Қазақ әйелдерінің ұлттық, киімі:көйлек,кимешек,қамзол,тақия, сәукеле,кәзекей,кебіс мәсі,т.б . Аяқ киімдер – мәсі, етік, кебіс, пима. Бас киімдер – тақия, кимешек, саулық, сәукеле, бөрік, малақай, тымақ.        

2-тапсырма.Мәтін бойынша сұрақтарға жауап бер.

1.Қазақ халқының киімдері қалай  тігіледі?

2.Қазақтың ұлттық киімдері қандай болады?

3.Біркиер киім қандай матадан тігіледі?

4.Ішкі киімдерді ата.

5.Сыртқы киімдерді ата.

6.Қазақ әйелдерінің киімдерін ата.

7.Аяқ киімдерді ата.

8.Бас киімдерді ата.

3-тапсырма.Мәтін бойынша үш деңгейлік тапсырмаларды орында.

ІІІ деңгей

1.Сөздер мен сөз тіркестерінің аудармаларын дұрыс табыңдар.

2.Сөйлемдерді мәтін негізінде толықтырыңдар.

1. Кімдерде? ....  ішкі,сыртқы,сулық,біркиер, сәндік,салтанат-ғұрып киімдері  болады

2. Біркиер киім қандай? ..... матадан тігілген.

3.Қазақ әйелдерінің ұлттық киімдері нелер? ....,....,.....

4Аяқ киімдер-нелер? ....,.....,.....

Сергіту сәті

Мақал-мәтелдердің тастап кеткен сөздерін тауып айт.

1. Ұста пышаққа жарымас, Етікші .....  жарымас.(етікке)

2.Жылы киім тәнді жылытар,

Жылы .... жанды жылытар.(сөз)

3.Киім кірі жуса кетеді,

Көңіл кірі ..... кетеді.(айтса)

4.Ағаш көркі — .....(жапырақ) Адам көркі — шүберек.

5..... киім — тозғақ.(тар)

6. Етік жамағанды көрдік, Тақия жамағанды ......(көрмедік)

7. Ескі киімді баптағаның, ....  киімді сақтағаның.(жаңа)

ІІ деңгей

1.Берілген етістіктерді райлардың түрлері  бойынша ажыратыңдар.

Болады,керсетеді,пайдаланғым келеді,тігеді,жүрсе,алсын,қорғанғым келеді,барды,ойнасаң,оқыдым,ұйықтаса,қарағым келеді,саттым,жүрсем,сатып аламын,санаса,ұйықтағым келеді,жазсын,шығамыз.

2.Берілген сөзді септеңдер.

Киім,сәукеле.

І деңгей.

1 «Ұлттық киімдер»тақырыбына диалог құраңдар.

4-тапсырма.

Берілген сөздерден ұлттық киім атауларын теріп жаз.

Костьюм,камзол,мәсі,пальто,шалбар,қолғап,тымақ,күрте,сәукеле,тақия,күртеше,кимешек,шапан,тон,ішік,спорт киімі,тоқыма бөрік.

5-тапсырма.Шығармашылық жұмыс.

Қазақ халқының ұлттық киімдері туралы өз ойларыңды 2-3 сөйлеммен жазыңдар.

4.Сабақты бекіту, қорытындылау:                     

                    Етістіктің райларын кім айтады?

                  Бас киімдерге нелер жатады?

                 Аяқ киімдерге нелер жатады?

5.Үйге тапсырма беру:

              Сөздіктерді жаттау,112-бет,І деңгей.

6 .Бағалау: Белсенді қатысқан оқушыларды бағалау