№61 ЖББОМ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Педагог-психолог: Тусупбаева Н.Т.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қарағанды қаласы

 

ХАТТАМА

Күні: _______________

Тақырыбы: «Адамгершілік тәрбиенің диагностикасы»

Мақсаты: Оқушылардың өз-өздерінің адамгершілік қасиеттерін бағалауына мүмкіндік беру және адамгершілік мотивациясын анықтау.

Мақсатты топ: 10 «А» сынып

Зерттелінушілер саны:  15 оқушы

 

№1 диагностика. Адамгершілік өз-өзін бағалау.

	Төмен деңгей (10-15)	Ортадан төмен деңгей  (16-23)	Орташа деңгей (24-33)	Жоғары деңгей (34-40)
Сынып бойынша пайыздық көрсеткіш	-	-	53%	47%

 

 

№2 диагностика. Әрекет әдебі.

	Өте төмен деңгей  (0 ұпай)	Төмен деңгей (1-2 ұпай)	Орташа деңгей (3 ұпай)	Жоғары деңгей (4-5 ұпай)
Сынып бойынша пайыздық көрсеткіш	-	20%	20%	60%

 

№3 диагностика. Өмірлік құндылыққа деген қатынас.

 

 

	Төмен деңгей (0-1 жауап)	Орташадан төмен деңгей (2 жауап)	Орташа деңгей (3-4 жауап)	Жоғары деңгей  (5 жауап)
Сынып бойынша пайыздық көрсеткіш	-	7%	86%	7%

 

 

 

№4 диагностика. Адамгершілік мотивациясы.

 

 

	Төмен деңгей (0-1 ұпай)	Орташа деңгей (2-3 ұпай)	Жоғары деңгей  (4 ұпай)
Сынып бойынша пайыздық көрсеткіш	27%	67%	7%

Қорытынды

       Жоғары сынып оқушыларына «адамгершілік тәрбиенің» деңгейін  анықтауға арналған әдістеме ұсынылған болатын. Берілген әдістеме  4 диагностикадан тұрады:

№1 диагностика – адамгершілік өз-өзін бағалау

№2 диагностика - әрекет әдебі

№3 диагностика - өмірлік құндылыққа деген қатынас

№4 диагностика – адамгершілік мотивация

Көрсеткіштік кестеден және диаграммадан көріп отырғанымыздай №1 диагностика бойынша, төмен және ортадан төмен көрсеткіш көрсеткен оқушылар жоқ.  Ал орташа деңгейде өз-өздерін бағалайтын оқушылар - 53%-ды, жоғары деңгейде өз-өзін бағалайтын оқушылар саны - 47%-ды  құрайды. №2 диагностика бойынша, яғни әрекет әдебін анықтауда берілген көрсеткіш келесідей: төмен деңгей - 20%, орташа деңгей - 20%, жоғары деңгей - 60%. №3 диагностикада, өмірілік құндылыққа деген қатынастарын анықтау барысында, мынадай көрсеткішті аңғарамыз: төмен көрсеткіш жоқ. Ортадан төмен 7%. Орташа деңгей - 86%, жоғары деңгей - 7%. №4 диагностиканың нәтижесі: адамгершілік мотивациясы төмен деңгейде - 27%, орташа деңгейде - 67%, жоғары деңгейде - 7%.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ХАТТАМА

Күні: ______________

Сыныбы: 10«А» сынып

Зерттелінушілер саны:  16  оқушы

Тақырыбы:  «А.Ассингер тесті бойынша агрессияны анықтау»

Мақсаты: Кез келген  қолайсыз жағдай, жасөспірімдердің өздеріне және қоршаған адамдарға қатысты қауіпті жағдайға барулары олардың бойындағы агрессияның шамадан тыс шарықтап кетуіне байланысты. Бұл әдістеме  жасөспірімдердің  қоршаған ортаға және адамдарға деген агрессивтік қатынасының деңгейін анықтауға арналған.

Нұсқау: Сіздердің 20 сұрақтан тұратын сауалнама беріліп отыр. Әр сұрақтың 3 жауап нұсқасы бар:

А нұсқасы, В нұсқасы және С нұсқасы.

Сұрақтарды мұқият тыңдап алып, әр бір сұраққа бір жауап нұсқасын таңдап жазыңыздар.  Неғұрлым шынайы жауап беруге тырысыңыздар. Іске сәт!

 

Жалпы сынып бойынша пайыздық көрсеткіш	35 ұпай және одан төмен	36-44 ұпай	45 ұпай және одан жоғары
	56%	44%	0%

 

Қорытынды:

35 ұпай және одан төмен– сіз үнемі бейбіт өмірді қалайсыз, себебі сіз өзіңізге - өзіңіз сенбейсіз. Бұл әрине сіз бұйығып, кім не айтса, соның соңынан ереді деген сөз емес. Сонда да, өзіңізге деген  сенімділігіңізді арттырсаңыз артық болмас еді.

36-44 ұпай– сіз өте агрессивтісіз. Бірақ өмірде өте жолыңыз болғыш. Себебі сіз шыншылсыз және өзіңізге деген сеніміңіз өте зор.

45 ұпайдан жоғары– сіз өте агрессивтісіз және айналаңыздағы адамдарға шектен тыс қатал қарайсыз. Әрі өзіңізді - өзіңіз ұстай алмай кететін кездеріңіз де болып тұрады. Үлкен жетістіктерге жету үшін өз әдістеріңізді пайдалана отырып, туғандарыңыздың, айналаңыздағылардың қызығушылықтарын таптап кетуге де барсыз. Сондықтан кез келген жағдайда оларды кінәлағыңыз келіп тұрады. Қасыңыздағы адамдарға деген қарым-қатынасыңызды өзгертіп көруге тырысыңыз. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ХАТТАМА

Күні: 23.11.2011ж.

Мақсатты топ: 10 «а» сынып   

Зерттелінушілер саны:   12 оқушы

Әдісі:тест              

Тақырыбы: «Оқушының пәнге деген қызығушылығы»

Мақсаты: Әр түрлі пәндерде оқушылардың психоэмоционалды күйін анықтау

Нұсқау: Оқушыларға пәндерді түстермен байланыстыруға тапсырма беріледі (қызыл-керемет көңіл-күй; қызғылт-сары (оранжевый) – қуаныш сезімі; сары – жылулық сезімі; жасыл – тыныштық сезімі (спокойствие); көк – уайым, мазасыздық; қара-жаман көңіл-күй).

 

 

Әр пән бойынша жалпы көрсеткіштер %

Қазақ тілі

Қазақ әдебиеті

Орыс тілі

Орыс әдебиеті

Алгебра

Геометрия

Физика

Химия

Информатика

Қазақстан тарихы

Д/ж тарихы

Шет тілі

Биология

АӘД

География

Құқық негіздері

Өзін-өзі тану

Дене тәрбиесі

Қызыл түс

3/25%

4/33%

6/50%

6/50%

2/17%

3/25%

2/17%

2/17%

3/25%

6/50%

5/42%

2/17%

4/33%

4/33%

3/25%

3/25%

7/58%

3/25%

Қызғылт-сары түс

1/8%

2/17%

2/17%

3/25%

5/42%

4/33%

3/25%

1/8%

3/25%

1/8%

2/17%

3/25%

2/17%

2/17%

3/25%

2/17%

-

3/25%

Сары түс

4/33%

2/17%

3/25%

1/8%

4/33%

4/33%

3/25%

5/42%

3/25%

2/17%

1/8%

2/17%

3/25%

3/25%

4/33%

2/17%

1/8%

1/8%

Жасыл түс

2/17%

2/17%

1/8%

1/8%

1/8%

1/8%

2/17%

3/25%

3/25%

3/25%

4/33%

1/8%

1/8%

2/17%

2/17%

4/33%

3/25%

3/25%

Көк түс

2/17%

2/17%

-

1/8%

-

-

2/17%

1/8%

-

-

-

3/25%

1/8%

-

-

-

-

2/17%

Қара түс

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1/8%

-

1/8%

-

1/8%

1/8%

-

Қорытынды

   Тест қорытындысы бойынша оқушылардың ең сүйікті пәндері - өзін-өзі тану сабағы. Мәселен осы сабаққа сыныптың ең көп бөлігі, яғни 58 % оқушы  дауыс берген екен. Алгебра сабағына оқушылардың 42%-ы қуанышты көңіл-күймен барса, соншасы химия сабағына жылулық сезімін сезінеді. Дүние жүзі тарихы және құқық негіздері сабағында сыныптың 33%-ы тыныштық күйін сезінеді. Шет тілі сабағында 25 % оқушы уайым, мазасыздық, алаңдаушылық сезінеді. Сыныпта кейбір оқушылар  ұнатпайтын пәндер:

Ø      Шет тілі (8%);

Ø      АӘД (8%);

Ø      Құқық негіздері (8%);

Ø      Өзін-өзі тану (8%).

Пән мұғалімдеріне берілетін кеңес, оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру мақсатында сабақты түрлендіріп өткізу қажет.

Мектеп психологы: Тусупбаева Н.Т.

 

 

ХАТТАМА

Күні: 8.11.2011ж.

Тақырыбы: «Оқушылардың интеллектуалдық қабілеттерін (ІQ) зерттеу»

Мақсаты: Жоғары сынып оқушыларының интеллектуалдық деңгейлерін анықтау, логикалық ойлау қабілеттерін зерттеу. Шектелген уақыт ішінде тапсырманы орындау шеберлігіне үйрету.

Әдісі: Айзенктесті

Мақсатты топ:10 «А» сынып

Зерттелінушілер саны: 17 оқушы

Зерттеуші: мектеп психологы Тусупбаева Н.Т.

Бағалау шкаласы:

1-8 ұпай – төмен деңгей

9-16 ұпай – орташа деңгей

17-20 ұпай– жоғарыдеңгей

Жалпы сынып бойынша пайыздық көрсеткіш	Деңгейі	Пайызы
	Жоғары деңгей	12%
	Орташа деңгей	70%
	Төмен деңгей	18%

 

 

Қорытынды

Оқушылардың интеллектуалдық қабілеттерін зерттеу мақсатында, оларға 20 есептен тұратын  тапсырма берілген болатын. Әр бір дұрыс жауапқа 1 ұпай беріледі де, жалпы ұпай саны шығарылады. Шыққан нәтиже көрсеткіштік кестеде беріліп тұр: интеллектуалдық қабілеті жоғары деңгейдегі оқушылар саны сыныптың 12%-н құрайды, орташа деңгейдегі оқушылар саны - 70%, төмен деңгейді көрсетіп отырған оқушылар – 18 %-ды құрайды. Жалпы көрсеткіш көңілге қонымды. Сыныптын басым бөлігі орташа деңгейді көрсетіп отыр. Бірақ төмен деңгей көрсетіп отырған оқушылармен әлі де  болса, интеллектуалдық қабілеттерін дамыту мақсатында қосымша жұмыстар  жасалуы  керек. Мұнда логикалық есептер мен  карикатуралық жазбалардың үлесі зор. Сынып жетекшісі мен пән мұғалімдеріне берілетін кеңес: оқыту барысында  саралап және деңгейлеп оқыту әдісін пайдалану және  жекелеген «подход» табу.

ХАТТАМА

Күні: 18.10.2011ж.

Сыныбы:10«А».

Зерттеуші:мектеп психологы   Тусупбаева Н.Т.

 

Дж. Голланд әдістемесі бойынша «жеке тұлға типтеріне сипаттама»

 

Мақсаты: Оқушылардың мамандықтар атауымен таныстыру, ақпараттандыру, олардың қай типке жататындарын анықтау.

Нұсқау:«Тиісті біліміңізді алғаннан кейін Сіз кез келген мамандық бойынша жұмыс істей аласыз делік. Алайда егер Сізге екі мүмкіндік ғана берілсе, Сіз не таңдар едіңіз?»

Нәтижесі:жауаптар әр бір баған бойынша жекелеп саналады. Дж. Холландтың топтастыруы бойынша әр баған бойынша ерекшеленген сандық көрсеткіш жеке тұлғаның келесі типке жататынын көрсетеді:

1-ші баған – шынайылық тип,

2-ші баған – интеллектуалдық тип,

3-ші баған – әлеуметтік тип,

4-ші баған – келісімді  тип,

5-ші баған – пысық тип,

6-ші баған – әртістік тип.

 

Р/с	Оқушының аты-жөні	1тип	2тип	3тип	4тип	5тип	6тип
1	Ахатова Разия				+	+
2	Айып Айсауле			+
3	Бекишова Асель			+
4	Ильяшова Перизат						+
5	Кенжебаев Нұрболат						+
6	Қабыш Жанерке						+
7	Мұрат Айнұр			+
8	Омарғали Аманжол		+			+
9	Серікхан Аяжан			+	+
10	Утеулиева Сұлушаш			+	+
11	Шырақбаева Гүлзат					+
Жалпы сынып бойынша пайыздық көрсеткіш		-	7%	33%	20%	20%	20%

Дж. Голланд әдістемесі бойынша сыныптағы оқушылардың 33% әлеуметтік типке жатады. Жоғары әлеуметтік біліктіліктермен ерекшеленеді (қарым-қатынасқа түсе білу, лидерлікке ұмтылу). Қоршаған адамдарға тәуелді емес, жағдайларға тез, әрі жақсы бейімделеді. Эмоционалды және сезімтал. Интеллект құрылысында вербальды қабілеттер айқын көрінеді. Өзгелерді оқыту мен тәрбиелеуге ұмтылумен, жанашырлық сезімдерімен ерекшеленеді. Аса ерекше қалайтын кәсіптер: психология, медицина және педагогика. 

 2 тип . Интеллектуалды  тип (7%).

Аналитикалық ой, тәуелсіздік және ойлау ерекшелігі тән. Теоретикалық және эстетикалық құндылықтары басым. Интеллектуалды шығармашылық тапсырмаларды шешуге бейім. Жиі ғылыми кәсіптерді таңдайды. Интеллекттің құрылысы үйлесімді: вербальды және вербальды емес қабілеттер дамыған. Жоғары белсенділікпен сипатталады, бірақ әрекет барысында қарым-қатынасқа дайындалмаған.  Әңгіме барысында жиі ақпарат таратушы болып қана табылады, көбінде – интроверт. Неғұрлым көбірек қалайтын әрекет түрлері: математика,  география, геология, шығармашылық  мамандықтар.

4 тип. Келісімді тип(20%) .

Құрылған әрекетті, нұсқау бойынша жұмысты, белгілі алгоритмдерді қалайды. Нақты, үйреншікті (сандық) ақпаратты өңдеуге қабілеті бар. Мәселеге келуі стереотипті сипатта. Мінез бітістер:  консерватизм, бағынушылық..  Тәуелділік. Әрекетте және қарым-қатынаста стереотиптерді ұстанады, салт-дәстүрді жақсы ұстанады. Ұйымдастырушылық және басқарушылық қабілет өте төмен. Жиі вербальды емес (ерекше есептік) қабілеттер басым.  Наиболее предпочтительны такие специальности, как бухгалтерБас есепші, финансист, тауаржүргізуші, экономист, іс-жүргізуші, баспашы, кеңсе қызметкері.

 5 тип. Пысық тип (20%).

Күш-қаутты, импульсивтілікті, ынтаны көрсетуге мүмкіндік беретін мақсат пен міндеттерді таңдайды.  Мінез бітістері: лидерлікке ұмтылу, танылуға қажеттілік, пысықтық, аздаған агрессивтілік.  Басшылықпен, жеке мәртебеге байланысты  міндеттерді қалайды. Интеллект құрылысында көбінде вербальды қабілеттер басым. Жігерді, үлкен еңбекті, моторлы дағдыларды, зейіннің шоғырлануына талап ететін жұмыстарды ұнатпайды. Мәмлегер, репортер, менеджер, басшы, брокер, кооператор сияқты кәсіптерде жүзеге аса алады.

6 тип.  Әртістік тип (20%).

Айналасындағы адамдармен қарым-қатынаста өз елес-қиялы мен интуициясына сүйенеді. Өмірге деген ауыр эмоционалды көзқарас тән. Мінез бітістері: шешім қабылдауда тәуелсіздік, ойлаудың өзіндік  ерекшелігі. Әдетте ереже мен салт-дәстүр бойынша өмір сүрмиді. Шығармашылық түрдегі жұмыстарды қалайды. Қабылдау мен моторика жақсы дамыған. Экстраверттіліктің жоғары деңгейі. Қалайтын әрекет түрлері: тарих, филология, өнер.

 

 

 

 

 

 

 

 

ХАТТАМА

Күні: 9.12.2011

Сыныбы: 10 «А» сынып

Зерттелінушілер саны:    16  оқушы

Тақырыбы:  «Суицидтік бағыттылықты анықтау СБА әдістемесі

(тұлғалық сұрақнама)»

Мақсаты: Бұл әдістеме 13-18 жасар жасөспірімдердің суицидтік қауіпті ұстанымдарын анықтаудағы бағдарланған әдістеме ретінде құрылған.  Әдістеме депресиялық, невротикалық жағдайды және қарым-қатынас деңгейін анықтауға арналған.  Жалпы шкала саны – 4, негіздеме саны -74

Нұсқау: Сіздердің қазір жауап бергендеріңізді бұрын сізді жақсы білетін адам жауап бергендей көз алдарыңа елестетіңдерші.  Айтылғандардың біреуі сізге жақын болса, ал кейбіреуі келмейді, яғни сіз бұл ұстаныммен келіспейсіз.

Сіз келіскен ұстанымға «+» белгісін, ал егер келіспесеңіз «-» белгісін қойыңыз.  Егер сіз жауап бере алмасаңыз немесе жауап бергіңіз келмесе онда номерді дөңгелетіп қойыңыз. Барлық сұрақтарды дұрыс тыңдап, мұқият болыңдар, әдістемені орындауға аз уақыт берілген.  Дөңгелекті қоймай жақын жауап беруге тырысыңыз.  Көп ойланып талқылауға тырыспаңыз.  Адамның ойына алғашқы келген жауап нақты деп саналады. Ұқыпты да мұқият болыңыздар!

 І шкала «Ш» - шыншылдық шкаласы.

Нәтиженің шынайылығын бағалайды.  8-10 балл шыншылдықтың жоғары деңгейі; 4-7 балл – орташа деңгей; 0-3 балл шыншылдықтың төмен деңгейі, бұл әлеуметтік қолдауға бағдарланған, жауапты шынай деп бағалауға болмайды.

ІІ шкала «Д» - депрессивтілік шкаласы.

Депрессивті жағдайға бейімділігін анықтайды.  17 – 21 балл жоғары, бұл белгілердің эмоционалдық көңіл-күйіне, жүріс-тұрысына, өз-өзіне және қоршаған ортаға қарым – қатынасында болуын сипаттайды.

8-16 балл орташа деңгей, 1 – 7 балл төмен деңгей.

ІІІ шкала «Н» - невротизация шкаласы.

Невротизм деңгейін анықтайды.  17 – 21 балл жоғары баға эмоционалдық тұрақсыздық, қобалжу негізінде көрінетін невротикалық синдромға тән келуі мүмкін.

ІV шкала «Қ» - қарым-қатынас шкаласы.

Қарым-қатынас деңгейін анықтайды. 17-21 қарым-қатынастың жоғары деңгейі.  8-16 балл – орташа деңгей, 1-7 балл төмен деңгей. Қарым қатынастың төмен деңгейі депрессивтілік пен невротизацияның жоғары көрсеткішімен сәйкес келуі зерттелушінің цуицидтік қауіпті ұстанымының белгілері, яғни, «өлімге пассивті келісім беру» болып табылады.

 

 

 

 

Көрсеткіштік кесте

 

Деңгейлері	«Ш»		«Д»		«Н»		«Қ»
Жоғары деңгей	6	38%	-		Бар	-	3	9%
Орташа деңгей	10	62%	7	44%	Жоқ	100%	13	81%
Төмен деңгей	-		9	56%

 

Көрсеткіштік диаграмма

 

Қорытынды

          Оқушыларға 74 сұрақтан тұратын суицидтік бағыттылықты анықтауға (СБА) арналған сауалнама берілді. Олар әр бір сұраққа «келісемін» және «келіспеймін» деп жауап беруге тиіс болатын. Сауалнаманың нәтижесі әр бір оқушының жауабына сай 4 критерий бойынша шығарылады.

      Көрсеткіштік кестеге және диаграммаға қарасақ, шынайылық шкаласы бойынша сыныптың 38%-ы жоғары деңгейді, 62%-ы орташа деңгейді көрсетіп отыр.  Төмен деңгей жоқ. Бұл өте көңілге қонымды жағдай. Мәселен, оқушыларымыз толық ашылды демесек те, олардың басым бөлігі шынайы жауап беруге ұмытылғандары. Депрессивтілік жағдайыдың орташа деңгейін  сыныптың 44% және төмен деңгейін 56%-ы көрсетіп отыр. Невротикалық жағдай ешбір оқушыда жоқ. Ал қарым-қатынасқа тез түсе алатын оқушылар  сыныптың 9%-ын құрайды, сыныптың 81%, яғни қалған басым бөлігі  қарым-қатынасқа орташа деңгейде түсе алады. Сыныпта қарым-қатынасқа аса тез түсе алмайтын, яғни төмен деңгейді көрсетіп отырған  оқушылар жоқ. Депрессивтілік шкаласы бойынша орта деңгейді көрсетіп отырған оқушылармен сынып жетекші және психолог тарапынан, жекелеген  жұмыстар жүргізілуі керек.

 

 

 

Мектеп психологы: Тусупбаева Н.Т.