№61 ЖББОМ

2011-2012 оқужылындағы2 сыныпоқушыларының

ақыл-ойдамудеңгейлерінзерттеунәтижесі

Педагог-психолог: Тусупбаева Н.Т.

Қарағанды қаласы

ХАТТАМА

Мақсатты топ:  2 «А» сынып

Тақырыбы:  Э.Ф.Замбацявичене «7-9 жасар балалардың ақыл-ой дамуы деңгейін зерттеу»

Мақсаты: Өз еріктерімен ойлауға. Қорытынды жасауға, салыстыруға, жалқы мен жалпыны табуға, қарапайым заңдылықтарды анықтауға арналған.

Нұсқау:

І. «Мағлұматтылық»

Бірінші аяқталамаған сөйлемді оқы. Сөйлем жанында берілген сөздер тізбегінен осы сөйлемді аяқтайтын, мазмұны жағынан ұйқасын табатын бір сөзді таңда. Тек бір ғана сөзді таңдап, керекті сөздің астын сызып қой.

Мысалға: Етіктің әрқашанда табаны болады. Келесі аяқталамаған сөйлемді оқуға көшейік.

ІІ. «Түсініктерді шығару»

Бірінші қатардағы сөздер тізбегін оқы. Сол сөздердің арасында басқаларына мазмұны жағынан келмейтін бір сөз бар. Сол саөздің астын сыз. Келесі сөз қатарларын оқып, сол 4 сөзге мазмұны жағынан келмейтін сөзді тауып, астын сыз.

ІІІ. «Аналогия (ұқсастық)»

Бірінші бағанада қияр деген сөздің астында көкөніс сөзі берілген. Бұл сөздердің арасында белгілі бір қатынас бар. Мысалы, қияр мен көкөністің арасында ол деген сөзді қоюға болады (Қияр ол көкөніс).

Екінші бағанада берілген сөздердің мағына жақындығыны сызып көрсету керек.

Мысалы:

Ø     Қалампыр – гүл

Ø     Бақша – сәбіз (Сәбіз бақшада өседі)

Лайықты сөзді көрсетіп, астын сызу.

IV. «Жалпылау»

Алғашқы екі сөзді оқып шық. Сөз болып отырған атауларды бір сөзбен немесе сөз тіркесімен атауға болады. Сол сөзді немесе сөз тіркесін 2 сөзден кейін жаз. Содан соң келесі екі сөзге көшелік

Мысалы: Гүл,тал - өсімдіктер

Жалпы сынып бойынша пайыздық көрсеткіш:

Көрсеткіштік диаграмма

Қорытынды:

Диаграммадан және кестеден көріп отырғанымыздай, сыныпта 8-жасар 2 бала, ал сыныптың қалған  бөлігі   6 және 7 жаста (яғни, нақтырақ айтсақ, сыныптың 93%-ы). Тест қорытындысы оқушылардың жас ерекшелігіне сай шығарылатындықтан, 6-7 жастағы оқушылардың көрсеткіші және 8-жасар оқушылардың көрсеткіші бөлек-бөлек беріліп тұр. 6 және 7 жастағы оқушылардың көрсеткішіне келсек, 3%-ы жоғары, 27%-ы ортадан жоғары, 30%-ы орташа, тағы да 27%-ы ортадан төмен және 7%-ы төмен көрсеткішті көрсетеді. Мұнда жалпы сынып оқушыларының барлығы ақыл-ой дамуының бір жағынан ғана ақсап тұр деп айта алмаймыз. Әр баланың даму деңгейі әр түрлі. Сондықтан сынып жетекшісіне берілетін кеңес: берілген көрсеткіштік кестеге сүйене отырып, әр бір оқушының өз жас ерекшелігіне сай ақыл-ой дамуындағы ахауларын оқыту-тәрбиелеу процесінде ескеріп отыру керек. 8 жастағы 2 оқушының да көрсеткіші орташа. Жалпы көрсеткіш көңілге қонымды, бірақ әлі де оқушылармен  аналогиялық, мағлұматтық ойлау, өз бетінше түсініктерді шығару  және жалпылай алу біліктіліктерін дамыту тұрғысында қосымша жұмыстар жасау керек. Мұнда қарапайым мәтіндерді қайталап беру және қарапайым  логикалық есептерді шығартудың  үлесі зор болады.

Мектеп психологы:  Тусупбаева Н.Т.

ХАТТАМА

Мақсатты топ:  2 «Ә сынып

Тақырыбы:  Э.Ф.Замбацявичене «7-9 жасар балалардың ақыл-ой дамуы деңгейін зерттеу»

Мақсаты: Өз еріктерімен ойлауға. Қорытынды жасауға, салыстыруға, жалқы мен жалпыны табуға, қарапайым заңдылықтарды анықтауға арналған.

Нұсқау:

І. «Мағлұматтылық»

Бірінші аяқталамаған сөйлемді оқы. Сөйлем жанында берілген сөздер тізбегінен осы сөйлемді аяқтайтын, мазмұны жағынан ұйқасын табатын бір сөзді таңда. Тек бір ғана сөзді таңдап, керекті сөздің астын сызып қой.

Мысалға: Етіктің әрқашанда табаны болады. Келесі аяқталамаған сөйлемді оқуға көшейік.

ІІ. «Түсініктерді шығару»

Бірінші қатардағы сөздер тізбегін оқы. Сол сөздердің арасында басқаларына мазмұны жағынан келмейтін бір сөз бар. Сол саөздің астын сыз. Келесі сөз қатарларын оқып, сол 4 сөзге мазмұны жағынан келмейтін сөзді тауып, астын сыз.

ІІІ. «Аналогия (ұқсастық)»

Бірінші бағанада қияр деген сөздің астында көкөніс сөзі берілген. Бұл сөздердің арасында белгілі бір қатынас бар. Мысалы, қияр мен көкөністің арасында ол деген сөзді қоюға болады (Қияр ол көкөніс).

Екінші бағанада берілген сөздердің мағына жақындығыны сызып көрсету керек.

Мысалы:

Ø     Қалампыр – гүл

Ø     Бақша – сәбіз (Сәбіз бақшада өседі)

Лайықты сөзді көрсетіп, астын сызу.

IV. «Жалпылау»

Алғашқы екі сөзді оқып шық. Сөз болып отырған атауларды бір сөзбен немесе сөз тіркесімен атауға болады. Сол сөзді немесе сөз тіркесін 2 сөзден кейін жаз. Содан соң келесі екі сөзге көшелік

Мысалы: Гүл,тал - өсімдіктер

Жалпы сынып бойынша пайыздық көрсеткіш:

Көрсеткіштік диаграмма

Қорытынды:

Диаграммадан және кестеден көріп отырғанымыздай, сыныпта 8-жасар балаларға қарағанда, сыныптың басым бөлігі  әлі 6 және 7 жаста (яғни, нақтырақ айтсақ, сыныптың   69%-ы). Тест қорытындысы оқушылардың жас ерекшелігіне сай шығарылатындықтан, 6-7 жастағы оқушылардың көрсеткіші және 8-жасар оқушылардың көрсеткіші бөлек-бөлек беріліп тұр. 6 және 7 жастағы оқушылардың көрсеткішіне келсек,  ортадан жоғары деңгей 14%, орташа деңгей 17%, ортадан төмен 31%, төмен деңгей 7%-ды құрап отыр.

Мұнда жалпы сынып оқушыларының барлығы ақыл-ой дамуының бір жағынан ғана ақсап тұр деп айта алмаймыз. Әр баланың даму деңгейі әр түрлі. Сондықтан сынып жетекшісіне берілетін кеңес: берілген көрсеткіштік кестеге сүйене отырып, әр бір оқушының өз жас ерекшелігіне сай ақыл-ой дамуындағы ахауларын оқыту-тәрбиелеу процесінде ескеріп отыру керек. 8 жастағы оқушылардың көрсеткіші келесідей: орташа деңгей 7%, ортадан төмен 21%, төмен деңгей 3%.

Жалпы көрсеткіш орташа деуге болады,  бірақ әлі де оқушылармен  аналогиялық, мағлұматтық ойлау, өз бетінше түсініктерді шығару  және жалпылай алу біліктіліктерін дамыту тұрғысында қосымша жұмыстар жасау керек. Мұнда қарапайым мәтіндерді қайталап беру және қарапайым  логикалық есептерді шығартудың  үлесі зор болады.

Мектеп психологы:  Тусупбаева Н.Т.

2011-2012 оқу жылына арналған 2-сынып оқушыларының ақыл-ой даму деңгейлерін  зерттеу нәтижелерінің  салыстырмалы диаграммасы

Сыныптағы оқушыларды жастарына байланысты көрсеткіштік салыстырмалы диаграмма