Ата-аналарға балалардың ғаламтор-кеңістігін қауіпсіз
пайдалану жөнінде ұсыныстар
Компьютерлік технологиялардың артуы және Интернет желісінің кеңейуі адамдарға қарым-қатынас пен өзін-өзі дамыту үшін үлкен мүмкіндік береді. Интернет —бұл мүмкіндіктер қоймасы ғана емес,қорқыныш көзі екенін біз түсінеміз. Бүгінгі күнде Интернет желісін пайдаланушылар ондаған миллион адам құрайды және оның басым бөлігі әлем торының қауібі туралы біле бермейтін -балалар. Берілген ұсыныстар—қорқыныштың алдын алатынжәне баланың интернеттегі жұмысының пайдалы болуына көмек ретінде ата-аналар үшін тәжірибелік ақпарат. Ереже 1. Балаларыңыздың «әләемдік паутинада» әрекеттеріне мұқият болыңыздар. Балаларды Интернетте «еркін жүзуге»жібермеңіздер. Баланың ғаламтордағы қатым-қатынасына белсенділікпен қарауға тырысыңыздар,әсіресе оны жаңа меңгеру кезінде. Балалмен интернет арқылы көп нәрсе алатыны туралы айтыңыз, өз кезінде үрейдің алдын ала ескерту жасау туралы. Ереже 2. Баланы желінің беретін мүмкіндіктері мен әкелетін қауібі туралы ескертіңіз. Балаға Интернетте де өмірдегі сияқты «жақсы», «жаман» адамдар кездесетіні туралы түсіндіріңіз. Егер бала басқа интернет пайдаланушы тарапынан теріс жағдайлармен, зорлыққа тап болса, ол ол туралы жақын адамдарға хабарлауы керек. Балаға өзі туралы жеке мәліметтерді(мекенжай, телефон, оқу орны) әлеуметтік желілерге және басқа ашық көздерге салу керек емес,тіпті ол қауіпті екенін түсіндіріңіздер.Баланы оған қажет ақпарат іздеуге үйретіңіздер. Баланы интернеттен ақылы ақпарат және қызмет алуға мұқият болуды үйретіңіз, әсіресе sms жіберу арқылы , – ақша жоғалтудан алыс болу үшін.. Балаңыз пайдаланатын пайдалы,қызықты, қауіпсіз ресурстардың тізімін жасап соларды пайдалануды ұсыныңыз.Балаға өз бетімен браузердің мекенжай жолына мекежайын енгізуді үйретіңіз. Бұл клон- сайттарынан құтқарады. Ереже 3.Балаңыздың желіде болуына бақылаудың оңтайлы түрін таңдаңыз. Өзіңіздің компьютеріңізге қажетті бағдарламалық қамтамасыздықты орнатыңыз —ата-аналар бақылауының шешімі, Касперский антивирусы немесе DoctorWeb. Компьютердің жай күйлері Сізге сіздің балаңыздың қандай ақпараттарды қарастыратынын біліп отыруға мүмкіндік береді. Үнемі балаңыз шығатын ресурстарды қадағалаңыз.Отбасы үшін қауіпсіз бағдарламамен пайдаланыңыз, ол интернетке кіруді және веб-фильтрлер орнатуды толық жабуға мүмкіндік береді сонымен қатар балаңыз қандай сайтқа кіретінін, қандай бағдажеліде қанша уақыт отыратынын бақылауға мүмкіндік береді. Егер Сіздің балаңыз оқушы болса — төменгі сынып оқушылары және үйде жалғыз жиі қалатын болса, балаңыздың, Интернете отыру уақытын шектеңіз. Егер компьютерді барлық отбасы мүшелері пайдаланса, оны барлық отбасы мүшелеріне қол жетімді жерге орнатыңыз, бала бөлмесінде емес. Ереже 4. Балалардың қауіпсіздігін қамтамасызщ ету үшін компьютерліксауаттылық деңгейін үнемі көтеріп отырыңыз. Компьютерлік және Интернетсауаттылығы деңгейінің арттырудың оңтайлы мүмкіндіктерін пайдаланыңыз, мысалы ,курсқа бару,арнайы әдебиет оқу, сараптамашылардан кеңес алу. Өзіңіздің барлық отбасы мүшелерін компьютермен Интернетте қауіпсіз жұмыс істеудің негізгі принциптерімен таныстырыңыз. Баладан үйреніңіз! XXIғасыр балалары компьютермен Интернет мәселелері жөнінде жиі жағдайларда ата-аналарына қарағанда ақылдырақ . Ойын түрінде баланың өз мүмкіндіктерін көрсетуін және түсініксіз әрекеттерге үйретуін өтініңіз. Ереже 5. Баланың мінез-құлқын қадағалап,Интернетке тәуелділік қауіпінен сақтардырыңыз. Естеріңіде болсын,жаман әдеттер денсаулыққа зиянды, ал Интернетке тәуелділік адам психикасына зиян келтіреді. Дәргерлердің, психологтердің айтуынша, Интернетке тәуелділік ата-аналар үшін ыңғайлы тәуелділік болып табылады. Баланың мінез –құлқыныдағы өзгерістерге мұқият болыңыз. Ашушаңдық, аңқаулық, тұйықтық кез келген нәрсеге қызығушылығын жоғалтуы, желіде болған уақытын жасыру, компьютер алдында отырып жиі тамақтану — осының бәрі интернетке тәуелділік белгісі болуы мүмкін. Интернетке пайдалы балама ойлап табыңыз. Бұл қызықты ермек, белсенді демалыс, спорт секциялары мен үйірмелерге қатысу, достарымен, ата-аналармен қалыпты серуенге шығу болуы мүмкін. Тәуелділікті мейлінше ертерек танып, қажет болса мамандарға жүгініңіз. Ереже 6. Педиатлардың ұсыныстарын басшылыққа алыңыз. 7жасқа дейін балаларды компьютерге /Интернетке жолатпау; 7-10 жаста компьютералдында отыру уақытын күніне 30 минутқа шектеуді ұсынады. 10-12 жаста- 1 сағатқа; 12 жастан ересектерге — міндетті үзілістермен1,5 –тен асырмауды. Есіңізде болсын, компьютер алдында мөлшерден артық отыру баланың денсаулығына зиянды және көру қабылетін төмендетуге, гиподинамияға, аллергияларғатіпті жүрек тамырлары ауруына әкеліп соқтырады.
