Қарағанды облысы білім басқармасының Қарағанды…
Бауыржан Момышұлы атындағы ЖББМ

Қазақ тілін үйренеміз

Алыс
далеко
Сұрақ-жауап
Барлық жауаптар: 98
Жаңа сұрақтар: 5

Ата-аналарға

Ата-аналарға кеңес

Қауіпсіз интернет

Балалар үшін интернетте қандай қауіптер жасырынған

  Өкінішке орай, зорлық-зомбылықты насихаттау, экстремизм, агрессия, кибербуллинг, киднеппинг бұлар Интернетте өте көп. Әлеуметтік желілер, форумдар, чаттар – бұлардың барлығы бала психикасына орны толмас зиян тигізетін осыларға ұқсас ақпараттарды миына құяды. 

 Сіздің балаңыз интернетте кімдермен қарым-қатынас жасайтынын біліп отырыңыз, өз балаңыздың байланыс жасайтын адамдарының тізімін тексеріп, олардың әрқайсысын жеке танитындығына көз жеткізуіңіз қажет;

  Жеке бас туралы ақпараттарды (телефон нөмірі, үйдің мекен-жайы, мектептің атау/нөмірі және т.б.) интернетте жарияламау керектігін, интернеттегі таныстарға өз фотосуреттерін жібермеуді балаңызға түсіндіргеніңіз жөн; 

  Егер бала жасы өзінен үлкен адамдармен қарым-қатынас жасайтын болса, ол туралы әңгімелесу қажет;

  Өз балаңызға онлайн-таныстармен сіздің рұқсатыңызсыз немесе ересектердің бақылауынсыз кездесуге тыйым салыңыз. Егер бала жаңа интернет-танысымен кездескісі келетін болса, бұл кездесуге онымен бірге баруға көндіруіңіз қажет; 

   Балаңыздың қайда және кімдермен барып жүргенін сұрастырып отырыңыз;

   Балаңызды Желіні пайдаланудағы басты ережелермен таныстырыңыз:

  Виртуалды таныстармен жеке ақпараттарды бөлісуге болмайды, олармен тек ата-анасының бақылауында ғана кездесуге болады.

  Егер интернеттегі қарым-қатынас жағымсыз болатын болса – мұндай қарым-қатынасты үзген дұрыс және қайта жаңғыртпау керек.  

Қолдану уақытын және қандай қызмет көрсеткенін білдіретін есеп.

Интернетте қаралған қосымшалар тізімі, оны  қолдану уақыты, қоңыраулар саны, хабарламалар саны, онлайн режимінде  қандай сайттарды ашқандығы көрініп тұрады. Ата-аналар құралды қолдану ережесін нақтылау үшін осы есептерді пайдалана алады.

Қосымшаларды блокқа қою / Ойнау уақытын шектеу

Егер балаңыздың күні бойы интернетте ойнайтындығына мазалансаңыз, күндізгі ойын уақыты  лимитін қойып қойыңыз. Сонымен сіз балаңызға  басқа пайдалы заттармен айналысу мүмкіндігін бересіз. Осылай қажетсіз қосымшалар мен ойындарға қосылу мүмкіндігіне толықтай тыйым саласыз. 

Сайтқа блок қою(қауіпсіз интернет)

Балаңыздың  интернет желісінде қауіпсіз болуына көмектесу үшін сіз зиянды (үлкен адамдарға арналған немесе құмар ойындар сайты)  сайттарға кіруге тыйым сала аласыз. MobileFence жүйесі күніне бірнеше мыңдаған сайттарға  сараптама жасап  жүйелейді және жалпы базаға қосады.

Қолдану уақытын жоспарлау

Балаңыздың интернетте түрлі ойындар ойнап, отырып алуын тежеу үшін  алдын-ала апта бойында интернетті пайдаланатын мезгілін анықтап алыңыз. Сонымен бірге сіз ойындарға да , басқа да өзіңіз қажет деп санамайтын функцияларға да блок қойып  және кез келген пайдалану уақытын  шектеп қоя аласыз.

Геоограда

Алдын ала белгіленген аймақтан балаңыз шыққан уақытта, яғни, мектептен, секциядан ,т.с.с. шыққан кезде немесе кірген кезінде автоматты түрде сіз балаңыздың шыққандығы немесе кіргендігі туралы хабарлама алу арқылы  балаңыздың қауіпсіз екендігін біліп отырасыз.


Интернетке тәуелділік белгілері, бұл:

1. Бос уақыттын көбін, мысалы күніне 6-10 сағатын бала компьютерде өткізсе;

2. Нақты достарынан гөрі виртуалды достары көп болса;

3. Баланың Интернетке қосылуына рұқсат бермесе, ол тез ашуланып, агрессивті болса;

4. Бала өтірік айтып, компьтерде көп отыру үшін сабақты босатса және оқу үлгерімі нашарлап қалса

5. Күніне бірнеше рет электрондық поштасын тексерсе;

6. Ата-анасының Интернетті пайдалануға береген мерзімін сақтамаса;

7. Компьютер алдында тамақтанса;

8. Баланың бойында өзгерістер пайда болса: мазасыздық; агрессия; Интернетте ұзақ уақыт отырғандықтан қолдың дірілдеуі;

9. Бала таңертен сабаққа әзер тұрып, шаршаған күйде оянса

10. Компьютерге отырған кезде ғана көңіл-күйі көтерілсе

Интернеттегі алуан түрлі ақылы қызметтер ата-анасының ақшасын рұқсатсыз жұмсауына әкеліп тірейді. Интернет ойындарындағы зорлық-зомбылық жастар арасындағы мінез-құлыққа кері ықпалын тигізеді.

Интернетке тәуелділігінің негізгі себептері, бұл:

1.     Жылы қарым-қатынас пен отбасындағы эмоциялық қарым-қатынастың болмауы;

2.     Көмек сұраңыз. Өзіңіз жаңа технология туралы мәліметіңіз аз болған жағдайда білетіндерден көмек сұраңыз.

3.     Компьютерді ашық бөлмеде ұстаңыз;

4.     Компьютерде 1,5-2 сағаттан артық жұмыс істемеуді және 20-30 минут сайын демалып отыру ережесін сақтап отыруын қадағалаңыз.

5.     Сатып алған ойындар дисктерін бақылап отырыңыз, кейбір ойындар баланың психикасына және денсаулығына зиян келтіреді.

6.     Егер бала жауапсыздықпен компьютерді қолданса, сіздің рұқсатыңыз аша алмайтындай пароль қойып қойыңыз.

Компьютер тәуелділігіне, негізінде, кез келген бала кездесуі мүмкін, бірақ ол мүмкіндіктер азаяды егер:

-         Отбасында мейірімділік, тыныштық пен сенімділік болса;

-         Балада жан-жақты қызығушылық пен айналысатын ісі болса;

-         Бала айналадағылармен позитивті қарым-қатынаста бола білсе;

-         Бала өз алдына тым болмаса кішігірім мақсат қоя білсе.