Қарағанды қаласы әкімдінің «Қарағанды қаласының…
"№137 НОМ" КММ

Қазақ тілін үйренеміз

бері
ближе
Сұрақ-жауап
Барлық жауаптар: 29
Жаңа сұрақтар: 6
5 сыныптардың бейімделуі

Тақырыбы: «5 сыныпта алғаш рет»
Бесінші сыныптардың бейімделуі туралы ата-аналар жиналысы.

Өткізілу уақыты:
Қатысушылар:5-сыныптардың ата-анасы, сынып жетекшісі, психолог.

Міндеті: ата-аналарды балалардың орта буынға өтудегі бейімделуінің ерекшеліктерімен таныстыру; балалардың 5 сыныпқа бейімделу туралы кеңестер беру.  
Талданатын сұрақтар: Бесінші сыныптардың мектепке бейімделуінің психологиялық және физиологиялық ерекшеліктері; 5 сыныптағы бейімделу кезінде отбасындағы қарым-қатынас жүйесі.

1.Кіріспе сөз (сынып жетекші)

Психолог:

Адам өмірінің кез-келген өтпелі кезеңі әрқашан қиындықтармен байланысты. Оқушылардың бастауыш мектептен ауысуы-бұл қиын әрі жауапты кезең; бейімделу кезеңінің қалай өтетініне байланысты, баланың келешектегі барлық мектептегі өмірі тәуелді болады. Біздің қазіргі міндетіміз, қазір біздің балаларымызбен не болып жатыр, оларды не алаңдатады, не мазалайды және қандай қиындықтармен ұшырасады. Сонымен қатар қандай шынайы көмек көрсете алатындығымызды анықтау.
    2. 11-15 жастағы жеткіншектердің кейбір анатомиялық-физиологиялық ерекшеліктері.
Жеткіншектік кезеңге тән басты ерекшелік болып баланың жыныстық жетілуі кезіндегі биологиялық фактор болып табылады. Бұл кезең, қыз балаларда 10-11 жаста басталса, ұлдарда 11-12 жаста басталып орташа есеппен 3 тен 5 жылға созылып жыныстық жетілумен аяқталады. Жыныстық жетілу ішікі секрецияның қатысуымен, нерв жүйелерінің басшылық жасауы арқылы өтеді.
   Олардың дене бітімі өзгереді. Қаңқа бұлшық еттерінің шапшаң өсуінен тканьдық және оттегінің жетіспеушілігі болады. Ағзаға салмақ түседі. Жеткіншек тез шаршағыш болады, оның төзіімділігі төмендейді. Өмірінің осы кезеңінде балаға қатаң талап қоймау керек, өткен жылдарға қарағанда жетістіктерінің азайғанына байыппен әрі құрметпен қараға тырысу керек. Жеткіншектің 11-13 жасында оперативті ойлауы төмендеп, ақыл-ой қызметі нашарлайды. Бірақ бұл құбылыстар қысқа мерзімге ғана тән болады да, бұл баланың жалқаулығы немесе жаман мінез бен иннтеллектуалды деңгейінің төмендігін көрсетпейді. Тек объективті себептерден ол дәл қазіргі уақытта қажетті деңгейде өзін-өзі басқарып, өз іс-әрекетіне бақылау жасай алмайды. Әлеуметтік және биологиялық жетілу балада қатар жүріп жатқандықтан әрі бір-бірімен байланыста борлғандықтан, 8-9 жаста қалыптасқан үйлесімділік қаты күйреуге ұщырайды. Жеткіншек үшін де, оның айналасындағылар үшін де өтпелі кезеңнің қиындығы осыған байланысты.
11-13 жасында жеткіншек өзінің әлеуметтік ортадағы орны мен рольін анықтауға тырысады. Қарым-қатынаста бірінші орынға құрбыларымен байланысын дұрыс жолға қою тұрады. Сыныптастары арасында өзін сезінуі өзгереді.Өзін мойындау мен дәлелдеуге деген қажеттілік те құрбыларының арасында қалыптасады. Жеткіншек мектептен тыс жерден өзінің қажеттіліктерін іске асыратын аймақты табуға тырысады.
3. Жеткіншектердің елеулі саны қоршаған ортамен үйлесім таба алмай қиналады: баланың ата-анасын түсінбеуі және ата-ананың баланы түсінбеуі, педагогтармен конфликтілер, қобалжу, агрессия, қоршаған ортадан өзіне агрессивті қарым-қатынас күту,тұйық мінез таныту, өзі туралы мәліметтерді қабылдай алмау және қабылдағысы келмеу, ал бұл мәліметті қабылдаған жағдайда-онымен жұмыс жасай алмау.
5-сыныпта жеткіншектік кезеңнің қиындықтарына оқудың жаңаша талаптарына үйрену қиындығы келіп қосылады. Бейімделу деген сөздің астарында-қоршаған ортадағы жағдайға төселу деп түсіну қалыптасқан. Яғни баланың мектеп өмірінің өзгеруіне баланың психологиялық тұрғыдан  дайындығы туралы айт

 

Оқушылардың бастауыш сыныптан орта буынға көшуі кезеңінде ұсынылатын психо-педагогикалық көмек мынадай болды:

 

 

Қобалжу  деңгейінің диагностикасы

1.     Филлипс тесті мектептегі қобалжу деңгейін анықтауға көмектеседі:

2.     - мектептегі жалпы қорқынышты;

3.     - әлеуметтік күйзелісті басынан өткізуді;

4.     - табысқа жету жолындағы фрустрация қажеттілігін;

5.     - өзін- өзі көрсету, байқату қорқынышын;

6.     - білімдерін тексеру жағдаяттарында кездесетін қорқынышты;

7.     - жан- жағында өзін қоршаған адамдардың ойынан шыға алмай қаламын деген қорқынышты;

8.     - күйзеліске физиологиялық қарсы тұрушылық күштің төмендігін;

9.     - мұғалімдермен келіспеушілікке түсіп қалуға деген қорқынышты;

 

Оқушылармен профилактикалық жұмыс.

Әдістеме: “Менің мектептегі сезімім

 

•         Мен мектепте сезінемін....

•         Сабырлылық

•         Шаршау

•         Жалығу

•         Қуаныш

•         Өз- өзіне деген сенімілік

•         Қобалжу

•         Өз- өзіне қанағаттанбаушылық

•         Жеккөру

•         Күмәндану

•         Реніш

•         Өз- өзін төмен санау

•         Қорқыныш

•         Болашағы үшін қобалжу

•         Алғыс білдіру

•         Ұстаздарға деген жағымды көз- қарас

•         Мектепке деген құштарлық

 

Жүргізілген жұмыстың мақсаты: 5- сынып оқушыларының мектепке деген жағымды көз- қарастарын орнату, мұғалімдер мен оқушылар арасында өзара тығыз қарым- қатынасын орнатып, сынып ұжымында өз орынын табуға көмектесу.

Оқушылардың мектепте басынан өткеретін 16 сезім түрінің ішінен 8- ін таңдау керек.
Қатысушылар: 5 “Б”

 

Әр бір сөйлемнің басы « Кейінгі уақытта...» деп басталу керек

•                 Мен тез шаршаймын (иә, жоқ).

•               Меніңше, басқа балаларға қарағанда менің жағдайым жақсы

•               (иә, жоқ).

•               Мен өзімді еркін сезінемін (иә, жоқ).

•               Менің бойымда бас айналу, жүрек айну, шаршау пайда болғандай (иә, жоқ).

•               Мұғалімдер маған риза емес (иә, жоқ).

•               Өз- өзіме деген сенімділік жетіспейді (иә, жоқ).

•               Мен өзімді қауіпсіздікте жүргендей сезінемін (иә, жоқ).

•               Мен қиындықтан қашамын (иә, жоқ).

•               Мен тез ренжіп, тез жылап қаламын  (иә, жоқ).

•               Мен жиі қақтығысқа түсемін (иә, жоқ).

•               Мен үшін үй тапсырмасы күннен күнге қызықты бола түскендей (иә, жоқ).

•               Мен мұғалімнің айтқандарын түсінбеймін (иә, жоқ).

•               Мен көпке дейін болған істі уайымдаймын (иә, жоқ).

•               Менің ұйқым қанбайды (иә, жоқ).

•               Бастауышты оқытқан мұғалімдер 5- сыныпта да сабақ бергенін қалаймын          (иә, жоқ).    

•         «Ата- аналарға арналған ашық хат»-жазыып талқыланды.

Бесінші сынып оқушыларымен жұмыс жасайтын мұғалімдердің жадына

1.     Оқу процессінің ұйымдастырылуына ерекше мән беру:

a.     сабаққа дайындық (оқу-жазу құралдарының толықтығы, партадағы ұқыптылық);

b.     түрлі жұмыс түрлері мен дәптердің сыртын толтырудың дұрыстығы; үй тапсырмасын күнделікке жазуын қадағалау.

2.     Бірыңғай тәртіптік талаптарды жолға қою: сабаққа қоңырауда дайындалып, қоңырау соғылысымен сабақты бастап кету; сөйлеу мәдениетін қалыптастыру, мұғалімнің, сыныптастарының сөзін бөлмеу; қол көтеру-бұл сұрақ қою немесе жауап беру белгісі; партадан шығып жауап береміз, толық сабақ айтуға тақта алдына шығамыз.

3.     Сабақты қоңырау соғылысымен аяқтаймыз, балаларды бөгемейміз.

 

4.     Үй тапсырмасын сабақтың соңына қалдырмаймыз-оны түсіндіріп,орындалуы туралы мәлімет беруіміз керек.

a.     Мына ережені ұмытпаңыз:үй тапсырмасы оқушыға қанағаттану сезімін туғызуы, жетістікке ұмтылдыруы керек. Балаларға тапсырманы өте көп бермеңіз.

5.     Пән мұғалімдері 5-сыныпта сабақтар іс-әрекет түрінің ауысуымен ерекшеленуі керек  және физминутканы кіргізуді ұмытпаңыздар.

6.     Оқушылар өздерінің міндеттері мен құқықтарын білуі керек, кабинетте өзін ұстауы, қауіпсіздік ережесі, кезекшілік ережесі туралы.

7.     Оқушы күнделігін тәртіпке байланысты ескертулер жазуға пайдаланбаңыз  (отбасымен, баламен жұмыс жасаудың жекелеген түрлерін табыңыз).

8.     Күнделікті сабақтың соңында келесі күнгі тапсырманы тексеруді ұмытпаңыз.

9.     Мұғалімнің міндеті-оқу материалдарын меңгерудегі қиындықтарды біліп, дер кезінде көмекке келу.

10.               Ұмытпаңыз: «Оқушы және оқытушы-одақтастар. Оқыту конфликтісіз болуы керек».

Авторство: