3.ӘЛЕУЕТТІ ҚАУІП ЖАҒДАЙЫНДА НЕМЕСЕ ТЕРРОРИЗМ АКТІСІН ЖАСАУ ЖАҒДАЙЫНДА, СОНДАЙ-АҚ ТЕРРОРИЗМ АКТІСІ ЖАҒДАЙЛАРЫНДА АЗАМАТТАРДЫҢ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫНА ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР

ТЕРРОРИЗМГЕ ҚАРСЫ ОПЕРАЦИЯ

Әлеуетті қауіп жағдайында немесе терроризм актісін жасау жағдайында, сондай-ақ терроризм актісі жағдайларында азаматтардың мінез-құлқына жалпы ұсынымдар

• Күдікті адамдарға, заттарға, кез-келген күдікті нәрселерге назар аударыңыз. Барлық күдікті заттар туралы құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне хабарлаңыз;
• ешқашан бейтаныс адамдардан пакеттер мен сөмкелер қабылдамаңыз, жүгіңізді қараусыз қалдырмаңыз;
• отбасыда төтенше жағдайлардаәрекет ету жоспары болуы керек, барлық отбасы мүшелерінде телефон нөмірлері, электрондық пошта мекенжайлары болуы керек;
• төтенше жағдайда сіздің отбасыңыздың мүшелерімен кездесуге болатын орын таңдау қажет;
• эвакуация жағдайында өзіңізбен бірге қажетті заттар жиынтығын және құжаттарды алыңыз;
• үй-жайдан шығатын резервтік есіктердің қайда орналасқанын әрқашан біліп отырыңыз;
• лифтті пайдаланбаңыз;
• қандай жағдай болмасын, үрейленбеуге тырысыңыз.

Террористік сипаттағы қауіп-қатерді қамтитын хабарламаларды телефон арқылы қабылдау тәртібі

• Әңгімені сөзбе-сөз есте сақтауға және оны қағазға бекітуге тырысыңыз;
• әңгіме барысында қоңырау шалушының жынысын, жасын және оның сөйлеу ерекшеліктерін белгілеңіз;
• міндетті түрде дыбыстық фонды белгілеңіз (автомашиналардың немесе теміржол көлігінің шуы, теле-радиоаппаратураның дыбысы, дауыстар, басқалар);
• қоңырау сипатын белгілеңіз – қалалық немесе қалааралық;
• әңгіменің нақты басталу уақытын және оның ұзақтығын белгілеуді ұмытпаңыз;
• қоңырау шалушымен шешім қабылдау немесе қандай да бір іс-әрекет жасау үшін мүмкін болатын ең ұзақ уақытқа жетуге тырысыңыз;
• әңгіме туралы құқық қорғау органдарына дереу хабарлаңыз;
• сөйлесу фактісінжәне оның мазмұныңқұпияда сақтаңыз;
• ақпаратқа ие адамдардың санын барынша шектеңіз;
• нөмірді автоматты түрде анықтау болған жағдайда, анықталған телефон нөмірін дәптерге жазыңыз, бұл оны кездейсоқ жоғалтпауға мүмкіндік береді;
• дыбыс жазу аппаратурасын пайдаланған кезде әңгіме жазылған кассетаны (минидискіні) дереу шығарып алыңыз және оның сақталуына шаралар қолданыңыз.

Оның орнына басқасын орнатуды ұмытпаңыз.

Қоңырау шалушының сөйлеу ерекшеліктерін белгілеңіз

Дауыс:қатты / тыныш, төмен / жоғары.

Айтылуы:айқын, бұрмаланған, кекештенген, сыбырлаған, екпінмен немесе диалектімен.

Сөйлеу қарқыны:жылдам / баяу.

Сөйлеу тәсілі:жағымсыз, мазақ, әдепсіз сөздермен.

Әңгіме барысында келесі сұрақтарға жауап алуға тырысыңыз:

• Бұл адам қайда, кімге, қандай телефон арқылы қоңырау шалады?
• Ол қандай нақты талаптар қояды?
• Ол жеке өзі талап ете ме, делдал ретінде әрекет ете ме немесе жеке тұлғалардың қандай да бір тобын білдіре ме?
• Ол немесе олар қандай шарттарда жоспардан бас тартуға келіседі?
• Онымен қалай және қашан байланысуға болады?
• Бұл қоңырау туралы кімге хабарлай аласыз немесе хабарлауыңыз керек?

Жарылғыш құрылғы болуы мүмкін күдікті затты табу

Соңғы уақытта азаматтардың жарылғыш құрылғылар болуы мүмкін күдікті заттарды табу жағдайлары жиі байқалады. Мұндай заттар көлікте, баспалдақтарда, пәтер есіктерінің жанында, мекемелерде және қоғамдық орындарда кездеседі.

Олар табылған кезде өзіндіқалай ұстау керек және қандай әрекеттер жасау керек?

• Егер табылған зат, сіздің ойыңызша, сол жерде болмауы керек болса, бұл фактіні назардан тыс қалдырмаңыз.
• Егер сіз қоғамдық көлікте ұмытылған немесе иесіз затты тапсаңыз, жақын тұрған адамдардан сұраңыз. Оны кім қалдыра алатындығын және ол кімдікі екенін анықтауға тырысыңыз. Егер иесі анықталмаса, табылған зат туралы дереу жүргізушіге (машинистке) хабарлаңыз.
• Егер сіз үйіңіздің кіреберісінен белгісіз затты тапсаңыз, көршілермен сұхбаттасыңыз,мүмкін ол оларға тиесілі. Егер иесі анықталмаса, дереу полицияның тірек пунктіне хабарлаңыз.
• Егер сіз мекемеде белгісіз затты тапсаңыз, табылған зат туралы дереу әкімшілікке немесе күзетшіге хабарлаңыз.

Барлық аталған жағдайларда:

• табылған затты ұстамаңыз, жылжытпаңыз, ашпаңыз;
• затты табу уақытын белгілеңіз;
• адамдар табылғаннан мүмкіндігінше алыстап кетуі үшін қолдан келгеннің бәрін жасауға тырысыңыз;
• жедел-тергеу тобының келуін міндетті түрде күтіңіз (сіз өте маңызды куәгер екеніңізді ұмытпаңыз).

Есіңізде болсын: заттың сыртқы түрі оның ішкі мазмұнын жасыруы мүмкін. Жарылғыш заттарға арналған камуфляж ретінде ең көп таралған тұрмыстық заттар қолданылады: сөмкелер, пакеттер, қораптар, ойыншықтар және т. б.