1.Жалпы ережелер
Мүмкіншілігі шектелген балалардың білім алудағы құқықтарын жүзеге асыру Қазақстан Республикасының білім саласындағы мемлекеттік саясатының маңызды мақсаттарының бірі ретінде қарастырылады. ДМШ балалардың сапалы білім алуы олардың кәсіби және әлеуметтік қызметтердің әр түрлі салаларында өзін өзі тиімді жетілдіру, олардың қоғам өміріне толық қатысуын қамтамасыз етудің, олардың сәтті әлеуметтенуінің негізгі және бөлінбейтін шарттарының бірі болып табылады. ҚР заңдылығы білім беру саласында халықаралық негізге алынатын құжаттарға сәйкес, даму мүмкіншілігі шектелген тұлғалар – ересектерге де, балаларға да білім берудің тең құқығын қарастырады.
2. №27 ЖББМ – те даму мүмкіншілігі шектелген балаларға инклюзивті білім беру жүйесінің мақсаттары мен тапсырмалары
Тұжырымдама мақсаты: – даму ммүкіншілігі шектелген балалар қоғамында оқытуды, тәрбиелеуді, әлеуметтік бейімделуді және біріктіруді қамтамасыз ететін, оңтайлы шарттар құру, білім беру кеңістігіндегі барлық субъектілер үшін сапалы білімнің қолжетімділігі мен алуын қамтамасыз ету мақсатында инклюзивті білім беру бойынша жүйелік жұмысты өңдеу және енгізу.
Алға қойған мақсатқа жету үшін келесі тапсырмаларды шешу қажет:
- №27 жалпы білім беретін мектептің педагогикалық тәжірибесіне инклюзивті білім беруді (оқытуды) жүргізуді қамтамасыз ететін жергілікті нормативтік құқық базасын өңдеу;
- түзету – дамыту жұмысының Жеке бағдарламасын өңдеу және жүзеге асыру, уақытылы түзету көмегін қамтамасыз ету үшін ДМШ оқушылардың білім алу қажеттілігін алдын ала зерттеуді қамтамасыз ететін, психологиялық – педагогикалық ілесе жүру Қызметін құру;
- ілесе жүретін мамандар командасында пән аралық өзара әрекеттестік моделін құру және анықтау;
- ДМШ балаларға мектеп және жергілікті қоғам деңгейінде төзімді қарым – қатынас қалыптастыру;
- ерекше бастапқы мүмкіндіктері бар балалар үшін бірлескен білім беру ортасын құру;.
3. Осы Тұжырымдама тапсырмаларын жүзеге асыру жөніндегі кешендік шаралар
3.1. Нормативтік – құқықтық инклюзивті білім беруді қамтамасыз ету:
- Психологиялық – педагогикалық ілесе жүру қызметін реттейтін және даму мүмкіншілігі шектелген балаларға инклюзивті білім беруді жүзеге асыруды қамтамасыз ететін локальды нормативтік құқықтық құжаттарды өңдеу ((ППІ қызметі туралы, мектептік ПМПК туралы Ережелер, инклюзивтік тәжірибені жүзеге асыратын мамандардың лауазымдық нұсқамалары, арнайы (түзету) мектептермен, мүмкіншілігі шектеулі (ПМПК, ОПНДД) балаларға кешендік көмек көрсететін ата – аналармен және мекемелермен келісім шарттар).
- даму мүмкіншілігі шектеулі балаларға психологиялық – педагогикалық ілесе жүру механизмін өңдеу;
3.2. Инклюзивті тәжірибені кадрмен қамтамасыз ету:
- штатта ілесе жүру мамандарының болуы (логопедтер, дефектолог – мұғалімдер, арнайы психолог, психиатр – дәрігер, ЕДШ және ритмика мұғалімі, ӘТҚ мұғалімі, әлеуметтік педагог);
- педагогика қызметкерлерінің кәсіби құзыреттіліктерін жүйелік көтеруді ұйымдастыру (педагогтарды қайта дайындау курстары, ғылыми – тәжірибелік конференциялар, семинарлар, тағылымдамалар, педагогикалық шеберханалар, шеберлік кластары, тренингтер).
3.3. №27 ЖББМ шарттарында ДМШ балаларды оқытуда бағдарламалық – әдістемелік ілесе жүру:
- диагностикалық материалдардың электрондық банктерін құру;
- ДМШ балалар мен отбасының білім алу қажеттіліктеріне сәйкес жеке білім беру бағыттарын өңдеу;
- ДМШ балаларды оқыту және тәрбиелеу бойынша педагогтарға арналған әдәстемелік ұсыныстардыд өңдеу;
-ДМШ балалардың дамуындағы бұзушылық ерекшеліктерін есепке алатын электрондық, аудио және бейне материалдар, оқу құралдары мен әдістемелік материалдар құру және енгізу;
- ДМШ балалардың сәтті білім алуын қамтамасыз ететін дидактикалық материалдар құру (ескертпелер, алгоритмдер, тірек кестелері, алуан түрлері мен көмектері бар жеке тапсырмалар (карточкалар)).
3.4. Білім беру үрдісінің субъектілерін кешендік алып жүру:
- жаңа психологиялық – педагогикалық техникаларды жаңарту және енгізу;
- әр түрлі қызмет түрлерінде ДМШ балаларды психологиялық –педагогикалық алып жүру (оқу үрдісі, қосымша білім беру);
- психологиялық –педагогикалық алып жүрудіңтиімділігін жоспарлау және бақылау;
- ДМШ балалары бар ата – аналарды алып жүру;
- ДМШ балаларға білім беруді жүзеге асыратын педагогтарды психологиялық –педагогикалық алып жүру;
- инклюзивті білім беруді ұйымдастыру сұрақтарын шешетін қоғамдық мекемелерді қолдау.
3.5. Материалдық –техникалық жабдықтау:
- ДМШ балалардың білім алуына кедергісіз қол жеткізуге мүмкіндікті қамтамасыз ететін, материалдық – техникалық шарттар құру;
- сауықтырудың техникалық құралдарының, дефектологпен, психологпен, логопедпен түзету – дамыту жаттығуларын өткізуге арналған ғимараттардың, емдік дене шынықтыру, еңбекке дайындық, ӘТҚ кабинетінің болуы және олардың санитарлық – гигиеналық талаптарға сәйкес келуі;
3.6. Даму мүмкіншілігі шектеулі балаларға төзімді қарым – қатынас қалыптастыру:
- кешендік әлеуметтік бағдарламаларды жүзеге асыру арқылы ДМШ балаларға қоғамның позитивті қарым – қатынасын құру;
- даму мүмкіншілігі шектеулі балаларға төзімді қарым – қатынас қалыптастыру жөніндегі қоғаммен жұмыс жасау.
3.7. № 27 ЖББМ инклюзивті білім беруін ғылыми алып жүру
- ТПҰҒТО басшылығымен инклюзивті білім беру сұрақтары бойынша психологиялық, педагогикалық зерттеулер жүргізу.
3.8. №27 ЖББМ инклюзивті білім беруді жүзеге асыруды ақпараттық қамтамасыз ету:
- мектеп сайтын құру, форумдар, конференциялар, семинарлар, дәрісханалар өткізу;
- қоғамдық мекемелермен, медицина және білім орталықтарымен әлеуметтік серіктестікті нығайту.
4.Осы Тұжырымдаманы жүзеге асырудан күтілетін нәтижелер. Осы Тұжырымдаманы №27 ЖББМ – де жүзеге асыру:
- Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі дамуының Мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыруды қамтамасыз етуге;
- № 27 ЖББМ ДМШ балалардың сапалы білім алуына тең құқық беретін, инклюзивті білім беру жүйесін қалыптастыруға;
- білім беру үрдісіне ДМШ балаларды толық қосуға ықпал ететін, № 27 ЖББМ кедергісіз білім ортасын құруды қамтамасыз етуге;
- әлеуметте ДМШ балаларды бірдей қабылдауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
5. Қауіп - қатерлер
1. № 27 ЖББМ сәйкесінше материалдық – техникалық базасымен, соның ішінде арнайы жабдықтармен жабдықтамайынша, инклюзивті білім беру тиімді болмайды.
2. № 27 ЖББМ сәйкесінше мамандармен кадрлық камтамасыз етпейінше, инклюзивті білім беру тиімді болмайды.
3. Типологиялық ерекшеліктер әсерінен ДМШ оқушылар оқу бағдарламаларын толық меңгермеуі мүмкін.
4. Оқушыларды стандарттарда көрсетілген жетістіктерді бағалау және қорытынды аттестациялаудың тығыз жүйесінің болмауы..
5. № 27 ЖББМ орта және жоғары буынының инклюзивті кеңістігінде педагогтардың жұмыс тәжірибелерінің болмауы.