Жоба

Республиканың барлық өңірлеріндегі аймақтарындағы

білім беру ұйымдарын бітіруші түлектерге арналған

«ТҮЛЕКТЕР ТАҚТАСЫ»

жобасының тұжырымдамасы

(Қазақстан Республикасының Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі)

Еліміздіңэкономикасында 8,5 млн. адам жұмыспен қамтылған, оның ішінде 2,1 млн. адам немесе 24,7%-ы жастар. Олардың арасында 502,3 мың жастар өзін-өзі жұмыспен қамтығандар болса, 20,7%-ы (104,2 мың) нәтижесіз жұмыспен қамтылғандар.

Бұдан басқа, өзін-өзі жұмыспен қамтыған жастардың 50%-ыарнайы, орта және жалпы білімі бар болса, 22%-ның жоғары білімі бар. Жұмыссыз жастардың 63%-ның орта кәсіптік және жоғары білімі бар, 37% кәсіптік білімі жоқ.

Қазіргі уақытта еш жерде оқымайтын және жұмыс істемейтін жастар бойынша проблемалар бар (NEET). NEET санатындағы жастар(15-28 жас) үлесінің өсу үрдісі байқалады: егер 2011 жылы олардың үлесі жастардың  жалпы санының 7,8%  құраса, 2016 жылғы 4-ші тоқсанда10% құрайды.(Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мәліметі бойынша).

Сарапшылардың пікірлеріне сәйкес, аталған өзекті мәселенің орын алу себептерінің бірі оқу орнын бітіруші түлектер арасында кәсіптік бағдар беру және ақпараттық-түсіндірмелік жұмыстардың тиісті деңгейде іске асырылмауы болып отыр.

Аталғанпроблеманың алдын алу мақсатында республиканың барлық өңірлеріндегібілім беру ұйымдарының түлектеріне арналған үлгілік «ТҮЛЕКТЕР ТАҚТАСЫ»жобасын іске асыру ұсынылады.

Жобаның мақсаты– елдің барлық білім беру ұйымдарының түлектерін ақпараттандыру арқылы қажетті мамандықты таңдауда кәсіптік бағдар беру.

Жобаның міндеттері:

1.           Түлектердің болашақ мамандығын саналы түрде таңдауға жан-жақты жағдай туғызу;

2.           Құзырлы органдардың мүмкіндіктерін түлектерге кешенді ақпараттар ұсынуға жұмылдыру;

3.           Жас мамандардың жұмысқа орналасуына қолайлы жағдай жасау;

4.           Елдің барлық білім беру ұйымдарының түлектерін жан-жақты ақпараттандыру арқылы қажетті мамандық таңдауда кәсіптік бағдар беру;

5.           Еңбек нарығының қажеттіліктерін нақты көрсете отырып, жұмыс табуына жағдай туғызу;

6.           Жас мамандарға бағытталған мемлекеттік қолдауларға қол жеткізуге мүмкіндіктерді арттыру, сондай-ақ жастардың өз болашақ мамандығын саналы таңдау үшін жан-жақты жағдай жасау;

7.           Қазіргі уақытта өңірлер мен республикада замануи еңбек нарығы және талап етілетін мамандықтар туралы мектеп оқушыларының хабардар болу деңгейін арттыру.

Жоба 12 модульден тұрады:

1.           9-сыныптың түлектеріне арналған (аудан, қала, облыс, республика бойынша колледждердің тізімі, мекенжайы, мамандықтар тізімі, жұмысқа орналастыру мүмкіндіктері мен көрсеткіштері және т.б. қосымша ақпараттар қамтылу қажет);

2.           9-11 сынып түлектері үшін «Мәңгілік ел жастары индустрияға»- «Серпін» жобасы бойынша колледж және жоғары оқу орындарына бөлінетін гранттар санын әрбір кезекті жылдың маусым айының соңынан кешіктірмей жариялау және одан әрі орналастыру;

3.           Жалпы білім беретін мектептердің 11-сынып түлектеріне арналған                             (аудан, қала, облыс, республика бойынша колледждердің, жоғары оқу орындарының тізімі, мекенжайы, мамандықтар тізімі мен ұсынылатын гранттар, жұмысқа орналастыру мүмкіндіктері мен көрсеткіштері және т.б. қосымша ақпараттар қамтылу қажет);

4.           Колледждердің түлектеріне арналған(жоғары оқу орындарының тізімі, мекен-жайы, мамандықтар тізімі мен ұсынылатын гранттар, жұмысқа орналастыру мүмкіндіктері мен көрсеткіштері, сондай-ақ кәсіпорындарға, зауытқа, компанияларға мамандарды жұмысқа орналастыру бойынша шарттар, өңір мен республика көлеміндегі оларға келетін бос жұмыс орындарытуралы ақпараттар);

5.           Колледж мен жоғары оқу орны түлектері үшін өз бизнестерін бастауға мүмкіндіктер беретін жобалар туралы ақпараттар орналастыру;

6.     Бітіруші түлектермен сұхбаттасу жүргізу;

7.           Жоғары оқу орындарының түлектерінеарналған (қызметтердің бос орындар тізімі, басқа да жас мамандарға қажетті ақпараттар);

8.           Бітіруші курс студенттерінің өндірістік тәжірибесінің нәтижесі бойынша кәсіпорындардан атаулы өтінімдерді алу мүмкіндігі жайлы ақпараттарды орналастыру;

9.           Бітіруші түлектер үшін табысты және беделді компанияларда жұмысқа орналасу кезінде ескерілетін жеке рейтингтік баллдартізімін орналастыру;

10.      Еңбек саласындағы статистикалық мәліметтерге сәйкес еңбек нарығына қажетті мамандықтарды анықтау және оларды орналастыру; 

11.      Өңірлерде өткізілетін «Бос орындар жәрмеңкесінің»өту кестесі мен оның қорытындыларын жариялап отыру;

12.      Жұмыс берушілердің алдын ала өтінімдерін жариялау.

Түлектер тақтасының көлемі–1.5х4 метр (шартты емес).

Түсі - Қазақстан РеспубликасыныңТуыіспеттес көк болады және оның жиегі сары түсті оюмен көркемделеді.

«Түлектер тақтасы» жобасына - форматыА4 болатын 14 немесе 16 түссіз пластикалық қалта орналастырылады. 

Ақпараттар мемлекеттік және орыс тілінде әзірленеді.

Жобаны жүзеге асырудағы білім беру ұйымдарының қызметтерінің бағыттары:        

- бюджеттік немесе бюджеттен тыс қаражатқа үлгілік «Түлектер тақтасын» басып шығарады және оны ұйымдағы баршаға көрінетін жерге орналастыру;

- тұлғаның өзін қалыптастыруға бағытталған тиімді кәсіптік бағдар беру жұмысының үлгісін өңдеу.

- оқушыларды барлық мамандықтар туралы жүйелі ақпараттандыру.

- білім беру ұйымдарындарының сайтына «ТАЛАПКЕР» бөлігін құру.

Бұдан басқа, Түлектер тақтасын әзірлеу барысында жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдануға жастардың қызығушылықтарын тудыратын әдіс-тәсілдер мен жүйелерді пайдалануға болады. Мысалы: ақпаратты пайдаланудың әртүрлі нысандарын ресімдеу немесе әлеуметтік желілерге ақпараттарды орналастыру.

Мектептерде «Түлектер тақтасының» алдына көлемі 30Х50 сантиметр болатын жәшік/сауыт орнатылады. Бұл жәшікке/сауытқа оқушы мамандық таңдау туралы кез келген өзін толғандыратын сұрақтарын қалдыра алады және жазбаша түрдетолық ақпарат алады.

Жоғары оқу орындары мен колледждер– «Түлектер тақтасының» электронды нұсқасын сенсорлы экранғанемесе плазмалық дисплей, LED экрандарға және т.б. электронды техникаларға еңбек нарығындағы бос жұмыс орындары, сондай-ақ жұмыспен қамту орталықтары, жастар ресурстық орталықтарының мекенжайлары туралы ақпараттарды орналастыра алады.

Жобаны жүзеге асыруға кәсіптік бағдар беретін білім беру ұйымдарының оқытушылары мен волонтерлар тартылады.

Қамтылатын халық санаты – республиканың барлық өңірлердегі  жалпы білім беретін мектептер, колледждер және жоғары оқу орындарының түлектері мен олардың ата-аналары. 

Жүзеге асырылу аумағы – Қазақстан Республикасының аумағы.

Ақпараттардың жаңартылуы –жыл сайын.

Іске асырылу мерзімі –2017 жылғы қыркүйек айынан бастапшектеусіз мерзімге.

Күтілетін нәтиже – жастарды мемлекетке қажетті мамандықтармен қамту, кәсіптік бағдар беру жұмысы арқылы жастар арасындағы жұмыссыздықтың алдыналу, бойынша шаралар қабылданатын болады.