Қарағанды қаласы әкімдігінің "Қарағанды қаласының…
"№17 ЖББОМ" КММ

Қазақ тілін үйренеміз

Жаңа
новый
Сұрақ-жауап
Барлық жауаптар: 114
Жаңа сұрақтар: 18
Латын графикасына көшу-заман талабы
2018 жылы 19 ақпанында Елбасының N637 Жарлығымен латын графикасына негізделген қазақ әліпбиі бекітілді.
Қазақ тілінің жетілуі заман талабына сай өзгеріп отырғаны бізге мәлім.Тарихқа жүгінетін болсақ, қазақ халқы өзге түркі халықтары сияқты 4-5 ғасыр бойы араб жазуын пайдаланды.XIX ғасырдың екінші жартысынан бастап зиялылар, оның ішінде Ыбырай Алтынсарин тәрізді ағартушылар, қазақтың ұлттық жазба әдеби тілін қалыптастыру үшін оның дыбыстық жүйесін толық бере алатын жаңа алфавит қабылдауды не осы жазуды жетілдіруді күн тәртібіне қоя бастады. Қазақ жазуы - қазақ тілінің әріп таңбаларынан тұратын жазу жүйесі. Көне заманнан бері қазақтар әртүрлі жазу жүйесін пайдаланып келген.Олардың алғашқысы қазақпен бірге басқа да түркі халықтарына ортақ болған руна жазуы.V-XII ғасырларды қамтитын руна жазуы Орхон,Енисей,Талас өзендері бойынан табылып отыр.VIII-IX ғасырларда қазақ даласына мұсылман дінінің келуі - араб жазуын ала келді.XX ғасырдың басында А.Байтұрсынұлы араб жазуын қазақ тілінің заңдылықтарына орай бейімдеп, қазақ әліпбиін жасады.Осы әліпби негізінде кітаптар жарық көрді, шәкірттер білім алды. Мағжан, Абай, Мұхтар секілді алыптардың еңбектері осы әліпби негізінде жазылды. 1929-1940 жылдар аралығында халқымыз латын графикасы негізіндегі әліпбиді пайдаланды. 1940 жылдан бастап қазіргі қолданыстағы кирилицаға негізделген әліпби қолданылуда. Қазіргі кезде мемлекетіміз латын әліпбиіне көшуге қызу дайындық үстінде. Елбасының "Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру" атты мақаласының басым бағыттарының бірі- қазақ тілін латын әліпбиіне көшіру. Облыста бұл үрдіс кезең-кезеңмен жүйелі түрде жүзеге асырылуда. Атап айтсақ, жергілікті жерлерде түсіндіру жұмыстары көптеп ұйымдастырылып, айтылған ұсыныс-тілектер де қаперге алынуда. Осы ретте облыстық тілдерді дамыту басқармасынан латын әліпбиіне көшу туралы өткен жылдың қорытынды жұмыстары мен алдағы жоспарлары туралы білген едік.          \Мәтін авторы мектебіміздің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Нурмаганова Гулим Шегендыковна
Авторство: