«Латын әрпіне көшу – заман талабы»

    Н.Назарбаев халыққа Жолдауында «Қазақ алфавитін 2025 жылдан бастап, латын графикасына көшіру үшін дайындықты осы бастан қолға алу қажет. Бұл – қазақ тілін жаңғыртып қана қоймай, оны осы заманғы ақпарат тіліне айналдырады» деген. Анығында, осы әліпбиді тұтынушы елдердің әлемдік өркениет пен мәдениеттегі, ғылым мен техника, медицина т.б. салалардағы жетістіктері мен өнімдері де жоғары нәтижеде екендігін көріп отырмыз. Демек, еліміздің әлемдік елдермен бәсекеге түсуіне латын әліпбиіне негізделген қазақ жазуы керек. Елбасының бастамасымен қолға алынып жатқан қазақ әліпбиін латын қарпіне көшіру қозғалысының ішінде біз де бармыз. Бұл қозғалысты қолдаймыз.
    Енді осыған орай айтатын пікіріміз, латын графикасына ауысу қарекетін тым асықтырмай, аптықтырмай, жеті рет өлшеп, бір кесетін шаруа деп білеміз. Өйткені әліпби бір жылға, он жылға таңдалмайды. Ол ғасырларға кетеді. Ұлттық мұраға айналатын құндылық. Біз ата-аналармен кездесуде Қазақстанда балабақшадан бастап, орта мектеп бір бағдарламамен оқуы керек және ол жерде мемлекеттік тіл басты тіл болып, орыс тілі мен ағылшын тілі қосымша жүру керек деген едік. Мінекей, осы орайда кейбір белсенді ата-аналар мемлекеттік тілді латын графикасымен оқытып, оқу процесінің өне бойында, оның ішінде орыс тілінде жүретін пәндерді кириллицамен, ағылшын тілінде оқытатын пәндерді ағылшын әліпбиімен оқытса, қалай болар еді. Сонда мектепте үш әліпби де жүреді. Әрине, ең басты қазақ әліпбиі бірінші тұрады. Бұрынғы құндылықтар да ұмыт қалмай, енді байлықты да өзіміз иемденіп, пайдаға кенелер едік. Өткен жүз жылдық тарихтан қол үзбейміз, рухани жіп үзілмейді.

    Қорыта келгенде, ата-аналар латын жазуына көшу – болашаққа батыл қадам жасап, елімізді төрткүл дүниеге танытып келе жатқан Елбасының тағы бір маңызды бастамаларының бірі және тіліміздің болашағы үшін дер кезінде жасалған ғылыми маңызды шара. Тәуелсіз елдің негізгі белгілерінің бірі ретінде жазудың маңызы өте зор. Бұл қазіргі кирилл-қазақ әліпбиіне немесе орыс тіліне теріс қарау емес, қайта қазіргі әліпбиіміз бен жазуымыздағы халықтың өз еркімен қалап алмаған, кешегі кеудемсоқ жүйенің өктем саясатының әмірімен күшпен таңылған кейбір кірме әріптерден арылып, таза қазақ әліпбиін жасау бағытындағы игілікті қадам деп түсінеміз. Латын әліпбиіне көшу, сайып келгенде, ана тіліміздің болашағын ойлап, қолданыс аясын одан әрі кеңейте түсуге мүмкіндік жасап, тіліміздің ішкі табиғи әліпбиіміз арқылы жазудың айтуға жасап келе жатқан қиянатын болдырмай, қазақы айтылым (орфоэпия) мен жазылым (орфография) талаптарын жүйеге түсіру деп түсіну керек. Бір жазудан екіншісіне көшу – халықтың осы рухани байлықтан сусындауына қосымша қиындық келтіруі мүмкін. Сондықтан әліпби мен жазу мәселесіне әлеуметтік лингвистика тұрғысынан назар аудар­ған жөн.